Çeviribilim: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
EnderA (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
1. satır:
'''Çeviribilim''', yazılı ve sözlü [[çeviri]]nin teori, betimleme ve uygulamasını konu alan beşeri ilim dalıdır. Sahalar arası bir çalışma alanı olarak çeviribilim çeviriye destek olan çeşitli sahalardan katkı alır. Bunlarına arasında [[karşılaştırmalı edebiyatmetindilbilim]], [[bilgisayar bilimlerisosyoloji]], [[tarih]], [[dilbilimkarşılaştırmalı edebiyat]], [[felsefe]], [[filoloji]], [[semiyotikgöstergebilim]], [[terminolojiedebiyat]] yergibi bilim dalları alırbulunur. Batı dillerinde “translation studies”, “Translationwissenschaft”, “traductologie” gibi isimlerle anılır.
 
ÇeviriSosyal yaparkenbilimlerin mutlakaltında biryer doğruyaalan ulaşılamyacağındanÇeviribilim dolayıfarklı çeviribilimdenaraştırma klasikalanlarına anlamdaayrılır. birBunlardan [[bilim]]en olarakönemlisi bahsetmekbetimleyici mümkünalan, değildir.uygulama Çeviribilimalanı ileve kastedilen,kuramsal çevirininalandır. nesnelÇeviri, birkaynak gözlemetni incelenmesidaha veönce zamanbelirlenmiş zamankoşulları betimlenmesidir.dikkate Çeviri,alarak kaynakerek metni(hedef) hedefdilde dilde tekraryeniden yaratma eylemidir; çeviri incelemesi ise bu yeni metnin kaynak metinle karşılaştırılarak betimlenmesi, incelenmesi, çeviri sürecinde çeviriyi ve çevirmeni etkileyen şartlarınkoşulların göz önünde bulundurulmasıdır.
 
==Başlıca kavramlar==
7. satır:
 
===Sadakat===
Öncelikle edebiyat alanından yola çıkıldığında bu kavrama önemli bir rol biçildiği görünür. Oysa çağdaş işlevsel çeviri kuramlarına göre erek metin erek kitleye ve metni çevreleyen koşullara göre üretilmelidir. Edebiyat alanından işlevsel çeviriye [[Can Yücel]]'in şiir çevirileri örnek gösterilebilir.
Çeviri kuramcılarının üstünde en çok durdukları konu, “sadakat” olmuştur. Kimisi sadık çevirinin, sözcüğü sözcüğüne yapılan çeviri olacağını savunurken, kimisi de aslolanın anlam olduğunu, kaynak metnin anlamını veren çevirinin sadık olduğunu belirtmiştir. Türkiye'de, çevirisinin sadakati en çok tartışılan çevirmen [[Can Yücel]] olmuştur.
 
Çeviride en önemli mesele sadakat olunca, çeviri kuramcıları “sadakatsizlikle” suçlanan çevirmenin davranışını anlamak için bu konuya eğilmişlerdir. Sözgelimi, [[Gideon Toury]], hedef dilin kültüründe belli [[norm]]ların ve [[kural]]ların olduğunu, insanların yaşayışlarını şekillendiren bu normların çevirmenin tercihini ve çevirisini de kaçınılmaz olarak şekillendireceğini belirtmiştir. Toury’ye göre, çevirinin sadakatini etkileyen en önemli etmenler hedef dilin kültürünün normlarıdır.
 
Çeviribilim kuramcısı [[Hans J. Vermeer]] ise, çevirinin nedenli bir “eylem” olduğunu, her bilinçli eylem gibi bunun da bir “amaç”la (skopos) yapıldığını, dolayısıyla çeviriyi biçimlendirecek olan etkenin çevirmeninçevirinin amacı (başka bir deyişle hangi nedenle, kimin için yapılıyor sorusunun yanıtı) olduğunu savunmuştur.
 
===Yapısöküm===
Yeni kuram ve kuramsal çerçevelerle ortaya çıkan [[yapısalcılık]] sonrası araştırmacılar, ortaya çeviribilim açısından yeni görüşler atmışlardır. Bunların en önemlisi ise '''Yapısöküm''' adlı kuramın babası [[Jacques Derrida]]’dır. Derrida, sözcüklerin içini boşaltmış, “ak”ın aslında “kara” olabileceğini göstermiştir. Derrida ve [[Rosemary Arrojo]] gibi diğer yapısalcılık sonrası kuramcılar, Yazar kavramını öldürmüş, metnin yazardan bağımsız olduğunu, okurla metnin arasına yazarın giremeyeceğini belirtmişlerdir. Böylece, kendisi aynı zamanda bir okur olan çevirmene de sonsuz bir özgürlük bahşedilmiştirbahşedilmiş gibi görünse de, çevirinin işlemesi için erek kültürün normlarına uygun bir şekilde üretilmesi gerekmektedir.
 
==Anlama dayalı çeviri==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Çeviribilim" sayfasından alınmıştır