Yüzey: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
9. satır:
==Matematiksel tanım==
 
İki boyutlu bir çokkatlıya '''yüzey''' denir. Daha ayrıntılı bir söyleyişle, ('''([[Kenar (Topoloji)|kenarı]] olmayan topolojik''') '''yüzey''', aşağıdaki koşulları sağlayan bir topolojik uzaydır:
* [[Hausdorff]]'tur;
* Herhangi bir noktasının çevresinde öyle bir [[Açık Küme|açık]] [[Komşuluk (Topoloji)|komşuluk]] bulunabilir ki bu komşuluk '''R'''<sup>2</sup>²'nin açık bir alt kümesine [[homeomorfizma|homeomorfiktir]];
* (Kimi tanımlarda) [[İkinci sayılabilirlik]] özelliğini sağlar;
* (Kimi tanımlarda) [[Parakompakt|Parakompakttır]].
 
Yukarıki tanımda ikinci koşulda '''R'''<sup>2</sup>² yerine, üst yarı düzlemi (yani ikinci koordinatları negatif olmayan noktaların kümesi) temsil etmek üzere '''H'''<sup>2</sup>² konduğunda, bu tanım, '''kenarı olan (kenarlı) topolojik bir yüzey''' tanımına dönüşür. Bu durumda ikinci koşulda homeomorfizma sözcüğünün anlamlı olabilmesi için '''H'''<sup>2</sup>² üzerinde bir topoloji bulunması gerekir. Bu topoloji standart olarak '''R'''<sup>2</sup>²'den [[Alt uzay topolojisi|tetiklenen topolojidir]].
 
Kenarı olan bir yüzeyin kenarı olmayandan farklı olarak şu tür noktaları da vardır: noktanın yeterince küçük her komşuluğu '''H'''<sup>2</sup>²'de çapı yarı düzlemin en altında oturan bir yarım daireye homeomorfiktir. Noktanın '''R'''<sup>2</sup>²'de açık bir bölgeye homeomorfik bir komşuluğu olması söz konusu değildir. Kenarlı yüzeylere birkaç örnek: düzlemde [[Kapalı Küme|kapalı]] bir daire, kapalı bir [[Eğri|eğriyleeğri]]yle çevrelenmiş bir düzlem bölgesi, bir yarıküre (içi boş), açık bir dairesel parçası koparılmış bir simit (yüzeyi).
 
Bir yüzeyin içinde bir [[Möbius şeridi]] varsa (yüzeye gömülebiliyorsa) bu yüzeye [[Yön Verilebilirlik|'''yön verilemez''']] denir.
İçinde bir Möbius şeridi yoksa böyle bir yüzeye '''yön verilebilir''' denir. Yön verilemez yüzeylere birkaç örnek: Möbius şeridi, gerçel izdüşümsel düzlem, Klein şişesi. Bunlardan Möbius şeridi kenarı (bir [[Çember|çember]]) olan bir yüzeyken diğerleri kenarsız yüzeylerdir.
 
==Yüzeylerin sınıflandırılması==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Yüzey" sayfasından alınmıştır