Linaceae: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k iv |
+ ilave |
||
1. satır:
[[resim:Koeh-088.jpg|thumb|220px|Keten]]
'''Keten''' bitkisi başlıca tohumu ve lifi için yetiştirilir.%40-45 yağ içeririr tohumundan yağ elde edilir.Vezir yağı olarak bilinen bu yağ boyacılıkta kullanılır.Yağı alınan tohumlar hayvan yemi olarak kullanılır. Dünya üretiminde %70 ile [[rusya]] başta gelir bu ülkeyi %20 ile[[polonya]] izler.▼
;Keten (''Linum''): Familyası ''[[Linaceae]]'' - Ketengiller
;Türkiye'de yetiştiği yerler: Batı ve İç Anadolu ve Karadeniz'de fazla olmak üzere Anadolu'nun çoğu yerinde.
▲'''Keten''' (''Linum'') bitkisi başlıca tohumu ve
Haziran-Ağustos ayları arasında mavimsi veya sarı renkli çiçekler açan, 15-60 cm boyunda bir yıllık veya çok yıllık otsu veya gövdesi odunlaşmış, kültürü yapılan bir bitki. Yaprakları sapsız, grimsi-yeşil renkli, dik veya yatık gövde üzerinde sıralanmışlardır. Keten en eski bir kültür bitkisidir. [[Mısır]]'da M.Ö. 4. yüzyılda keten yetiştirildiği, mabetler ve mezarlar üzerine yapılan resimlerden anlaşılmıştır. Keten, 4000-5000 yıldan beri Yakın Doğu ve Akdeniz bölgelerinde [[lif]]i ve tohumları için yetiştirilmekte; dünyanın çok yerinde üretilmektedir. Memleketimizde bazı keten türleri tabii olarak yetişir.
Keten her çeşit toprakta yetişebilir. Lif ketenleri nemli havayı, yağ ketenleri ise güneşli havayı sever. Anadolu'da keten yazlık ve güzlük olarak ekilmektedir. Kışlık ketenler Ağustos-Eylül, yazlık ketenler ise Mart ve Nisan aylarında ekilir. Lif ketenlerinin uzun boylu olanları makbuldür ve gübreli toprakta yetişir. Yağ ketenleri, iyice olgunlaştıktan sonra toplandığı halde, lif ketenleri olgunlaşmadan toplanır. Keten tohumları kapsülden dövülerek çıkarılır ve elenerek temizlenir. Gövdeler iyice ezilerek içinden lifleri çıkarılır. Demet haline getirilerek havuzlara daldırılır. Bir müddet bekletildikten sonra çıkarılıp kurutulur. [[Tarak|Taraklardan]] geçirilerek düzeltilir ve yumaklar halinde hazırlanır.
[[resim:Grand-Reng_JPG01.jpg|thumb|280px|Keten tarlası ([[Belçika]])]]
== Kullanıldığı yerler ==
Keten tohumlarından kavrulduktan sonra, düşük ısıda sıkılmak suretiyle '''keten yağı''' elde edilir. Bu sabit bir yağdır. Keten yağında % 90 [[doymamış asitler]] bulunur. Anadolu yağ ketenlerinin tohumlarında, yağ miktarı ortalama % 40,5'tir. Keten yağı, yanıklardan ileri gelen yaralarda ağrı dindirici olarak kullanılır. Bazı sabunların bileşimine girer. [[Boyacılık]]ta kullanılır. [[Bezir yağı]] elde edilir. Keten tohumunun yağı alındıktan sonra geriye küspesi kalır. Keten tohumları su veya süt ile kaynatılarak lapa yapılır ve haricen ilaç şeklinde kullanılır.
== Kaynak ==
* [http://kitap.hakikatkitabevi.com/cgi-bin/cgi.exe/rehber/query=keten+/doc/{@49832}? Rehber Ansiklopedisi]
[[Kategori:Linaceae]]
[[Kategori:Tekstil]]
| |||