Ankara Muharebesi: Revizyonlar arasındaki fark

[[Resim:Chlebowski-Bajazyt w niewoli.jpg|thumb|300px|Timur tarafından hapsedilen Sultan Bayezid<br> (Çizen: Stanisław Chlebowski, 1878)]]

Osmanlı Padişahı [[Yıldırım Bayezid]] ile [[Timur]] arasında, [[Ankara]]'nın [[Çubuk Ovası]]'nda yapılan savaş.Geç ortaçağ tarihinin en kanlı meydan savaşlarından biri olan ve Osmanlıların yenilgisiyle sonuçlanan Ankara Savaşı, [[Osmanlı Devleti]]'nin parçalanmasına ve [[Fetret Devri]] ([[1402]]-[[1413]]) olarak bilinen bir iktidar boşluğu döneminin yaşanmasına yol açtı.

 

== Savaş öncesi şartlar ==

 

[[Osman Gazi]] ve [[Orhan Gazi]] ile [[I. Murad]]'ın inşa ettikleri devlet, daha çok [[Balkanlar]]'da genişlediği gibi, henüz gevşek vasallık bağlarına dayanıyordu.Bu dönemde Osmanlılar özellikle [[Anadolu]]'da hızlı ve kesin ilhaklara girişmişlerdi; aradaki çatışmalara karşın, [[Türk]]-[[İslam]] beylikleriyle daha yumuşak bir ilişkiyi gözetiyorlardı. Yıldırım Bayezid ise, [[İstanbul]] kuşatmasını sürdürürken, bir yandan da Anadolu birliğini sağlamak amacıyla çeşitli savaşlara girişti.Karamanlılara karşı kazanılan [[Akçay Savaşı]] sonucu kazanılan zaferle ([[1398]]) [[Konya]], [[Niğde]], [[Karaman]] ve [[Develi]] Osmanlıların eline geçti; [[Sivas]] hükümdarı Kadı Burhaneddin'in öldürülmesiyle [[Sivas]], [[Tokat]], [[Kayseri]] ve [[Aksaray]] Osmanlı egemenliğine girdi ([[1399]]).Aynı yıl [[Memluk]] sultanı Berkuk'un ölümünden ve yerine çocuk yaştaki Nasıreddin Ferec'in geçmesinden yararlanan I. Bayezid, [[Malatya]]'yı Memluklerden aldı. [[Dulkadiroğulları]]nın elinde bulunan [[Kahta]], [[Divriği]], [[Besni]] ve [[Darende]] kaleleri de Osmanlılara geçti.Osmanlı sınırları böylece Orta Fırat'a dayanmış oluyordu. Bütün bu fetihlerden sonra I. Bayezid, yenilgiye uğrayan yerel hanedanları tasfiyeye yönelerek, sıkı bir merkezi yapı kurmaya girişti.Bu amaçla [[Balkanlar]]'ın [[Hıristiyan]] prensliklerine ve aristokrasisine yaslanması ise, Türk beylerinin ve İslam ulemasının kendisine duyduğu tepkiyi artırıcı bir rol oynadı.

 

== Nedenleri ==

 

[[Türkistan]] ve [[İran]]'da güçlü bir devlet kuran [[Timur]], kendini [[İlhanlılar]]ın varisi sayarak [[Anadolu]] üzerinde hak ileri sürmekteydi. Bayezid döneminde Osmanlıların erken bir aşamada Ön Asya'ya dayandırması Timur'un dikkatini çekti. Timur'un saldırılarıyla topraklarını yitiren Celayir sultanı Ahmed ile Karakoyunlu Kara Yusuf Osmanlılara sığınınca, Bayezid ile Timur arasında mektuplaşma başladı.Bayezid, Timur'un, Kara Yusuf ile Sultan Ahmed'in geri verilmesi yolundaki isteğini kabul etmedi.Osmanlılara gözdağı vermek isteyen Timur, Bayezid tarafından toprakları ellerinden alınan ve [[Timur]]'un yarı-kabilesel devletinde kendilerine daha yakın bir sosyal düzen bulan Anadolu beylerinin de kışkırtmasıyla [[Sivas]], [[Halep]] ve [[Şam]]'ı ele geçirdi ([[1400]]). Timur'un [[Bağdat]]'a yönelmesi üzerine Bayezid, [[Temmuz]] [[1401]]'de doğuya ilerleyerek Timur'a bağlı Mutahharten'in egemenliğindeki [[Erzincan]] ve [[Kemah]]'ı istila etti. Bu gelişme iki hükümdarın arasını iyice açtı. Bayezid'e bir elçi gönderen Timur, [[Kemah]]'ın Mutahharten'e Anadolu Beyliklerinden alınan yerlerin de sahiplerine geri verilmesini, Kara Yusuf'un teslim edilmesini ve Osmanlıların kendisine bağlanmasını istedi. Bayezid'in Timur'un yerine getirilmesi zaten imkansız bu isteklerinin hiçbirini kabul etmemesi savaşın gerekçesi oldu.

 

== Savaş ==

 

Hem [[Balkanlar]]'da, hem de [[Anadolu]]'da yayılmış bulunan [[Osmanlılar]]ın her iki cephe arasında gelip gitmek açısından zorlanmaları önemli bir rol oynadı. Harekat inisiyatifini ele alan [[Timur]], [[1402]] başlarında [[Gürcistan]]'da yeniden büyük bir ordu topladı; [[Erzincan]], [[Kemah]] ve [[Sivas]] üzerinden [[Ankara]]'ya gelerek kenti kuşattı.Ama Bayezid'in [[Tokat]] üzerinden [[Ankara]]'ya doğru yaklaştığını haber alınca, kuşatmayı kaldırarak [[Çubuk Ovası]]na çekildi.Fillerle desteklenen ordusu Bayezid'inkinden daha kalabalık ve askeri malzeme bakımından daha güçlüydü. On dört saat süren savaşın başlarında üstün görülen Osmanlı ordusu [[Kara Tatarlar]]la eski Anadolu beyliklerine bağlı askerlerin Timur'un saflarına katılmasıyla güç durumda kaldı. Bir tek Sırp müttefikleri Bayezid'i sonuna kadar terk etmediler. Savaş, Timur'un lehine döndüğü sırada, I. Bayezid'in oğullarından [[Süleyman Çelebi (şehzade)|Süleyman Çelebi]], [[I. Mehmet|Mehmed Çelebi]] ve Sadrazam [[Çandarlı Ali Paşa]] kuşatmayı yararak kaçmayı başardılar. Üç yüz kişi kalıncaya kadar çarpışan I. Bayezid ise sonunda tutsak düştü.

 

== Sonuçları ==

 

Ankara Savaşı yenilgisi, Osmanlı Devleti'nin parçalanarak, devletin imparatorluk aşamasına geçmesinin 50 yıl kadar geçikmesine, Anadolu beyliklerinin yeniden kurulmasına ve Osmanlı tarihinde [[Fetret Devri]] olarak bilinen 11 yıllık bir iktidar boşluğu döneminin yaşanmasına neden oldu.

 

== Dış bağlantılar ==

 

* [http://www.turkiyat.selcuk.edu.tr/pdfdergi/s15/das.pdf Ankara Savaşı öncesi Timur ile Yıldırım Bayezid'in mektuplaşmaları-Abdurrahman Daş]