|
<h1>Alayınızın Aq O
{| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="margin: 0.5em 0 1em 1em; background: #ffffff; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|+<big><big>'''حكومه تى هه رێمى كوردستان'''</big><br/>Hikûmetî Herêmî Kurdistan([[Irak]])</big>
|-
| align="center" width="140px" | [[Resim:Flag of Kurdistan.png|140px|Kürdistan Bayragi]]<br/>[[Irak Kürdistan Özerk Bölgesi Bayrağı|Irak Kürdistan Özerk Bölgesi Bayrağı]] || align="center" width="140px" | <br/>[[Resim:Kurdistan Emblem.jpg|Wappen Kurdistans|Milli Simge]]
|-
|align=center colspan=2| ''[[Milli Marş]]: [[Ey Rekip]]''
|-
| '''[[Resmi dil]]ler''' || [[Kürtçe]] ve [[Arapça]]
|-
| '''[[Ülke]]''' || [[Irak|Irak]]
|-
| '''[[Başkent]]''' || [[Erbil]]
|-
| '''[[Başkan]]''' || [[Mesut Barzani]]
|-
| '''[[Başbakan]]''' || [[Neçirvan İdris Barzani]]
|-
| '''[[Yüzölçümü]]''' || 80 000 km²
|-
| '''[[Nüfus]]'''<br/> – Total ([[2005]])<br/> – [[Nüfus yoğunluğu]] || tahmini<br/> 5,500,000<br/> 40/km²
|-
| '''[[Para birimi]]''' || [[Irak dinarı]]
|-
| '''[[Saat dilimi]]''' || [[UTC+3]]
|}
'''Irak Kürdistan Özerk Bölgesi''', [[Irak|Irak'ın]] kuzeyindeki bölgelerini kapsayan ve [[Bağdat]]´a bağlı olan özerk bölge. Nüfusları tartışılan ve bölge yönetimince azınlık statüsü verilmiş olan [[Kürtler]], [[Asuriler]], [[Irak Türkmenleri|Türkmenler]] ve [[Süryani]]ler bu bölgede yaşamaktadırlar.
==Bölge Tarihi==
[[Irak]]'ın kuzeyinde bulunan bölge [[11 Mart]] [[1970]]'de [[Saddam Hüseyin]] ve [[Mustafa Barzani]] arasında yapılan anlaşma üzerine kuruldu. [[Özerklik]] anlaşmasına göre Irak'ın [[kuzey]]indeki üç [[il]], yaklaşık 37 000 km²'lik bir Bölge, [[Erbil]] de kurulucak bir yerel [[Parlamento]] tarafından yönetilecekti. Bunun yanısıra Irak [[Meclis]]'inde 5 [[bakan]] ve başbakanvekili [[Kürt]] olacaktı. [[Kürtçe]] ülke genelinde [[Arapça]]'nın yanısıra ikinci resmî dil olacaktı.
[[İran-Irak Savaşı]] sırasında bu bölge merkezi hükûmet´in kontrolünden çıkmış, [[İran]] saflarında [[Saddam Hüseyin]]´e karşı yer almıştı. Saddam Hüseyin savaştan önce anlaşmayı kaldırmış ve [[1974]] de Kürt bakanları meclisten çıkarmıştı. Bu durum üzerine [[Barzani]]´ler isyan etmişlerdi. Bu durum Irak için çıkan savaşı kötü etkiledi, çünkü Saddam Hüseyin'e karşı Kuzey, İran ile ittifak etmiştir.
[[Birinci Körfez Savaşı]] öncesi ve savaş sırasında Saddam Hüseyin'den kaçan on binlerce Kürt [[Türkiye Cumhuriyeti]]'ne sığındı. Türkiye tarafından kurulan kamplarda Kürt mültecilere sağlık, barınma ve giyim yardımları yapıldı. Saddam Hüseyin devrilip Kürt liderler yeni dönemde söz sahibi olana kadar yurt dışına Türk Pasaportu ile çıktılar.
Birinci Körfez Savaşı´ndan sonra çıkarılan uçuş yasağından dolayı bölge bugüne kadar [[Bağdat]]´ın yönetimi altında değildir. Bölge [[Kürdistan Parlementosu]]'nun kontrolü altındadır.
[[Mesut Barzani]] liderliğindeki [[Kürdistan Demokratik Partisi]] ile [[Celal Talabani]] liderliğindeki [[Kürdistan Yurtseverler Birliği]]´nin arasında çıkan anlaşmazlıklardan dolayı Bölge ikiye bölünmüşse de, son yıllarda birleşme sürecine girilmiştir.
==Din==
Bölge halkının çoğu [[Sunni]]'dir ve [[Şafi]] mezhebindendir. Bölgede [[Katolik]], [[Ortodoks]], [[Süryani]], [[Ermeni]] ve [[Keldani]] kiliselerine bağlı [[Hristiyan]] azınlık ve sayıları on binlere ulaşan [[Yezidi]] dini mensupları mevcuttur. <ref>http://www.institutkurde.org/products/details/691/ François-Xavier Lovat, Kurdistan Land of God</ref>
[[Image:PresidentBushAndBarzani.jpg|thumb|175px| [[George W. Bush]] ve [[Mesud Barzani]] Oval Office , White House, 25.10.2005]]
==Seçim sonuçları==
'''19 Mayıs 1992 seçimleri'''{{kaynak belirt}}
{|{{prettytable}}
|Kürdistan Demokrat Partisi
| %45,3
|-
|Kürdistan Yurtseverler Birliği
| %43,8
|-
|[[Kürdistan İslami Haraketi]] (IMK)
| %5,1
|-
|Kürdistan Sosyalist Partisi (PASOK)
|2,6 %
|-
|[[Irak Komünist Partisi]] (ICP)
|1,0 %
|}
Baraj %7´de olduğundan KDP 51 Koltuk, KYB 49 Koltuk mecliste hak etmiştir. KDP bir koltuk KYB'ye vermiştir. Böylece iki parti eşit düzeyde temsil hakkına sahip olmuştur. Türkmenler, Kürtler ve Kürtleri destekleyen [[mandater]] Amerika'ya inat seçimlere katılmamıştır. Geri kalan koltuklar azınlıklara göre dağıtılmıştır.
'''30 Şubat 2005 seçimleri'''{{kaynak belirt}}
{|{{prettytable}}
|[[Kürt ittifakı]]
|104 Koltuk
|-
|[[Kürdistan islami Cemiyeti]]
|6 Koltuk
|-
|Kürdistan işçi Partisi
|1 Koltuk
|}
==Ulaşım==
Bölgede [[Erbil]] ve [[Süleymaniye]] kentlerinde olmak üzere iki adet uluslararası havalimanı varır. Buradan [[Viyana]], [[Frankfurt]], [[Stockholm]], [[Amsterdam]], [[Dubai]], [[Umman]] ve [[İstanbul]]'a haftada 80'den fazla doğrudan uçak seferleri düzenlenmektedir. <ref>http://www.krg.org/articles/detail.asp?lngnr=12&smap=03010800&rnr=145&anr=18621 Kürdistan Bölgesel Yönetimi Resmi Web Sitesi</ref>
==Eğitim==
Bölgede yer alan üniversiteler: <ref>http://www.krg.org/articles/detail.asp?rnr=146&lngnr=12&smap=03010900&anr=18691 Bölgesel Yönetim Web Sitesi, Eğitim</ref>
{| class="wikitable" cellpadding=2 cellspacing=2 width=100%
|- bgcolor=#cccccc
! Enstütü !! Internet Adresi !! Kuruluş Tarihi !! Öğrenci Sayısı
|- valign=top
| nowrap align=left|[[Selaattin Üniversitesi]] (SU)
|[http://www.usalah.org/ www.usalah.org]
| align=center|[[1968]]||7,048 (2007)
|- valign=top
| nowrap align=left|[[Süleymaniye Üniversitesi]] (US)
|[http://www.univsul.com/ www.univsul.com]
| align=center|[[1968]] || (3067) (2006)
|- valign=top
| nowrap align=left|[[Dohuk Üniversitesi]]
|[http://www.dohukuni.net/ www.dohukuni.net]
| align=center|[[1992]] || 1,689 (2007)
|- valign=top
| nowrap align=left|[[Koya Üniversitesi]] (KU)
|[http://koyauniversity.org/ koyauniversity.org]
| align=center|[[2003]]|| (?) (2006)
|- valign=top
| nowrap align=left|[[Kürdistan Üniversitesi]]
|[http://www.ukh.ac/ www.ukh.ac]
| align=center|[[2006]] || 400 (2006)
|- valign=top
| nowrap align=left|[[Irak Amerikan Üniversitesi - Süleymaniye]]
|[http://www.auis.org/ www.auis.org]
| align=center|[[2007]]|| 50 (2007)
|- valign=top
|}
==Kaynakça==
<references/>
{{ırak-taslak}}
[[Kategori:Kürtler]]
[[Kategori:Irak]]
[[Kategori:Kürdistan]]
[[ar:كردستان العراق]]
[[de:Autonome Region Kurdistan]]
[[en:Iraqi Kurdistan]]
[[fa:کردستان عراق]]
[[ja:クルド人自治区]]
[[ko:쿠르드족 자치구]]
[[ku:Hikûmetî Herêmî Kurdistan]]
[[nl:Koerdische Autonome Regio]]
[[no:Kurdistan (Irak)]]
[[ru:Иракский Курдистан]]
| 