Vikipedi

Eski Latince: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
PipepBot (mesaj | katkılar)
7.107 değişiklik
k Bot değişikliği Değiştiriliyor: la:Lingua Latina archaica
Amethyste (mesaj | katkılar)
115 değişiklik
Değişiklik özeti yok
2. satır:
'''Eski Latince'''
 
'''Eski Latince''' (aynı zamanda '''İlk Latince''' ya da '''Arkaik Latince''' olarak bilinir) Klasik Latin Çağı'nda, yani milattan önce 75 yılına kadar kullanılan Latin dilidir.
== Yazıtlar ==▼
 
== Ses Bilimi ==
Latince dilinin ses bilimdeki özelliklerinden biri sözcüklerin genel olarak -os ve -om ile (ilerleyen zamanlarda -us ve -um) bitiyor olmasıdır. Aynı zamanda
"C" harfi hem C hem de G olarak kullanılmaktaydı. Bazı durumlarda kelimelerin sonundaki "s" harfi önüne "r" getirilerek değişime uğramıştır. Örneğin "honos" kelimesi "honoris" olarak değiştirilmiştir.
 
▲== Bilinen Yazıtlar ==
* Forum kitabesi ([[550 M.Ö.]])
* Duenos kitabesi ([[500 M.Ö.]])
Satır 16 ⟶ 22:
 
== Dilbilgisi ==
 
===İsimler===
 
====Birinci çekim (a)====
Sonu "a" harfi ile biten kelimelerin çekimleri. Sonu a ile biten kelimeler genelde "dişil" kelimelerdir. Birçok Latin dilinde kelimeler eril, dişil ve yansız olarak ayrılırlar.
The 'A-Stem Declension'. Nouns of this declension usually end in –a and are typically feminine.
 
{| class="wikitable"
Satır 50 ⟶ 58:
 
====İkinci çekim (o)====
Sonu "o" harfi ile biten kelimelerin çekimleri. Sonu "o" harfi ile biten kelimeler ya eril ya da yansızdırlar.
 
The 'O-Stem Declension'. Nouns of this declension are either masculine or neuter.
{| class="wikitable"
! rowspan="2" |
Satır 82 ⟶ 90:
|}
 
Hitap hâllerinin çoğul çekimleri iki şekilde yapılır: Bunun ilk kullanım şekli -ōm iken daha sonra Arkaik Latince'de -ōsom olarak değişikliğe uğramıştır. Arkaik latince'deki "r" harfinden "s" harfine değişimde olduğu gibi Klasik Latince'deki -ōrum şeklindeki bitişler daha sonra Arkaik Latince'de -ōsom şekline dönüşmüştür.
Note the genitive plural ending has two endings: the earlier -ōm, almost exactly like the Ancient Greek -ōn, and the later Archaic Latin form -ōsom. Due to the fact that in Archaic Latin /r/'s and /s/'s were often interchangeable, a phenomenon known as [[Rhotacism]], the later -ōsom evolved into the Classical Latin -ōrum.
 
 
==== Üçüncü çekim (karma)====
The 'E-Stem ' and 'I-Stem ' Declension. This declension contains nouns that are masculine, feminine, and neuter.
Sonu "e" harfi ve "i" harfi ile biten üçüncü tip çekimler eril, dişil ve yansız bütün kelimeleri kapsamaktadır.
 
{| class="wikitable"
Satır 116 ⟶ 125:
|}
 
The nominative as ''[[regs]]'' instead of ''[[rex]]'' shows a common feature in Old Latin; the letter ''x'' was seldom used alone to designate the /ks/ or /gs/ sound, but instead, written as either 'ks', 'cs', or even 'xs'.
 
 
===ŞahisŞahıs zamirleri===
Personal pronouns are among the most common thing found in Old Latin inscriptions. Note how in all three persons, the ablative singular ending is identical to the accusative singular.
Kişi zamirleri Eski Latince eserlerinde en çok kullanılan dilbilgisi terimleridir. Belirtme ve çıkma hâllerinin çekimleri tam olarak birbirinin aynıdır.
 
{| class="wikitable"
Satır 183 ⟶ 192:
|}
 
===Tamlama zamirleriZamirleri===
Eski Latince'de, tamlama zamirleri eserlerde sıkça ekullanılan kavramlardan biridir. Ancak birbirleriyle tutarsızlık göstermeleri bilginler tarafından daha sonra değiştirilmeleri ile sonuçlanmıştır.
In Old Latin, the relative pronoun is also another common concept, especially in inscriptions. Unfortunately, the forms are quite inconsistent and leave much to be reconstructed by scholars.
 
{| class="wikitable"
Satır 245 ⟶ 254:
 
===Fiiller===
==== OldŞimdiki PresentZaman andve PerfectsGeçmiş Zaman====
Latince'deki fiil çekimleri arasında tutarsızlıklar bulunmasından dolayı kesin olarak kulanılan bir çekim türü bulunduğu söylenemez. Ancak Eski Latince oymaları üzerindeki eserlerden birçok Avrupa dili diyalekti ile çeşitli benzerlikler gözlenmektedir.
 
There is not much actual proof of the morphology of Old Latin verb forms, and even these scant carvings hold many inconsistencies between forms. Therefore, the forms below are ones that are both proven by scholars through Old Latin carvings, and recreated by scholars based on other early Indo-European languages such as Greek, [[Oscan Language|Oscan]], [[Umbrian language|Umbrian]], and other Italic dialects.
 
{| class="wikitable"
|-bgcolor="#EFEFEF"
!rowspan="3"|
!colspan="4"| '''IndicativeŞimdiki PresentZaman: Sum'''
!colspan="4"| '''Indicativeşimdiki PresentZaman: Facio'''
|-bgcolor="#EFEFEF"
!colspan="2"| '''Eski'''
Satır 276 ⟶ 284:
|-bgcolor="#EFEFEF"
!rowspan="3"|
!colspan="4"| '''IndicativeGeçmiş PerfectZaman: Sum'''
!colspan="4"| '''IndicativeGeçmiş PerfectZaman: Facio'''
|-bgcolor="#EFEFEF"
!colspan="2"| '''Eski'''
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Eski_Latince" sayfasından alınmıştır