Vikipedi

Apolipoprotein E: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Duchesse~trwiki (mesaj | katkılar)
27 değişiklik
Değişiklik özeti yok
İnfoCan (mesaj | katkılar)
Devriyeler
19.235 değişiklik
çeşitli eklemelerö yeniden düzenleme
1. satır:
Apolipoprotein E (apoE), [[kan]]daki [[lipoprotein]]lerde bulunan belli başlı [[apolipoprotein]]lerden biridir. Yüksek trigliserit içerikli lipoproteinlerin ([[Kilomikron]]lar, [[VLDL]], [[LDL]], ve bazı [[HDL]] alt gruplarının) normal [[katabolizma]]sı için gereklidir. Bu bağlamda apoE'nin işlevi, lipoproteinlerin [[karaciğer]] ve diğer organlara alımından sorumlu olan, LDL ve ApoE [[reseptör]]leri için [[ligand]] olmaktır. Apolipoprotein E, ilk olarak [[lipid metabolizması]] ve [[kalp hastalıkları]]nda oynadığı rolden dolayı önem kazanmıştır. Daha yakın zamanlarda lipoprotein metabolizmasıyla doğrudan ilgili görülmeyen, [[Alzheimer Hastalığı]], immün ([[bağışıklık |bağışıksal]]) regülasyon ve biliş (''cognition'') gibi biyolojik süreçlerle olan ilişkisi olduğu da gösterilmiştir. ApoE bozuklukları, kilomikron ve VLDL artıklarının yavaş atılmasına yol açtığından, bu durum kolesterol ve trigliserit düzeylerinin yüksek olduğu kalıtsal [[disbetalipoproteinoma]] veya [[tip 3 hiperproteinoma]]'do görülür.
'''Apolipoprotein E''' tüm [[majör]] lipoprotein sınıflarının yapısal bileşenidir. Örneğin; [[kan]] dolaşımındaki [[trigliserid]] ve kolesterolün taşınmasından sorumlu [[kilomikron]]lar, düşük [[yoğunluklu lipoprotein]]ler ([[LDL]]), [[çok düşük yoğunluklu lipoprotein]]ler ([[VLDL]]), [[orta yoğunluklu lipoprotein]]ler ([[IDL]]) ve [[yüksek yoğunluklu lipoprotein]]ler ([[HDL]]). ApoE'nin asıl görevi, [[lipoprotein]]lerin [[karaciğer]] ve diğer organlara alımından sorumlu reseptörler için ligand olarak davranmaktır.
 
==Genetik Özellikleri==
ApoE'nin 3 tane varyantı bulunmaktadır:E2, E3, E4. Popülasyonun çok büyük çoğunluğu en az bir E3 [[alel]]i taşır. E4 [[alel]]inin, yüksek [[kolesterol]] konsantrasyonu ve yüksek [[miyokardiyal enfarktüs]] riski ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Ayrıca [[homozigot]] E4 [[alel]]i yüksek [[Alzheimer hastalığı]] riski ile ilişkilendirilmektedir. E2 için [[homozigot]] olanlarda [[kolesterol]] konsantrasyonu genellikle düşüktür. [[Diyabet]] ya da [[obezite]] olan E2 [[homozigot]]larda bazı durumlarda hiperlipidemi gelişebilir.
ApoE proteini 299 amino asit uzunluğundadır. APOE geni, Kromozom 19'da [[Apolipoprotein C1]] ve [[Apoliprotein C2]]'nin de dahil olduğu bir gen kümesinde bulunur. APOE geni, dört [[ekson]] ve üç [[intron]]dan oluşan 3597 nükleotit uzunluğunda bir [[RNA]] molekülü kodlar. Bu genin E2, E3 ve E4 diye adlandırılmış üç ana çeşidi ([[alel]]i) vardır. Bu aleller, ApoE proteinin yalnızca 112. ve 158. amino asitlerinde birbirlerinden farklı olan üç protein türünün sentezlenmesine yol açar, ancak bu ufak farklılıklar çok önemli fizyolojik sonuçlar doğurur. Nüfusun büyük çoğunluğu en az bir E3 aleli taşır. E2 aleli, [[tip 3 hiperlipoproteinoma]] ile, ve [[diyabet]] ya da [[obezite]]nin de olması durumlarında, [[hiperlipidemi]] ile ilişkilidir. E4 aleli ile, [[ateroskleroz]], Alzheimer Hastalığı, zayıf düşünsel yetenek ve sinir hücrelerinde yeni uzantıların (nörit) olusmasında yavaşlama arasında bağlantı bulunmuştur. E2 veya E4 [[homozigot]] kişilerde bu bozuklukların görülme olasılığı, [[heterozigot]] olanlara göre daha yüksektir.
 
==Kaynakça==
{{biyokimya-taslak}}
[[:en:Apolipoprotein E |İngilizce Wikipedia'da apoE maddesi]]
 
[[Kategori:proteinler]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Apolipoprotein_E" sayfasından alınmıştır