Irak Cephesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
TÜRKLÜK EVLADI (mesaj | katkılar)
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
TÜRKLÜK EVLADI (mesaj | katkılar)
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
46. satır:
[[İngilizler]] Kut'ül amare'yi işgal ettikten sonra bölgeye [[General]] [[Charles Vere Ferrers Townshend]] ve emrindeki 6.Hint Tümeni'ni göndermişlerdi. Daha sonra General ana hedefleri olan [[Bağdat]]'a girmek için hazırlıklara başlamışlardı. Bu sırada [[Erzurum]]'a giden 51 ve 52.Tümen Bağdat'ı savunmak için rotasısını Bağdat'a çevirmişti. İngilizler sonunda hazırlıklarını bitirimişlerdi ve Bağdat'a doğru yola koyulmuşlardı ancak Selman-ı Pak bölgesine geldiklerinde karşılarında [[Nurettin Paşa]] ve onun emrindeki [[Osmanlı]] askerlerini buldular. Bağdat'a başka gidiş yolları olmadığı için eğer Bağdat'a girmek istiyorlarsa buradaki Osmanlı askerlerini geçmek zorundaydılar. Selman-ı Pak Bağdat'ın güneyinde Kut'ül amare'nin kuzeyinde yer alan bir bölgeyi. En sonunda 2 orduda birbirlerine karşı taarruza geçtiler muharebe 2 taraf içinde çok zor geçiyordu 2 tarafta bir türlü birbirine üstünlük sağlayamıyordu. Muharebe Selman-ı Pak'ta hayla devam ederken Bağdat'ta ise [[Halil Kut Paşa]] ve emrindeki 51.tümen bulunuyordu. Muharebede 2 tarafta çok fazla [[zayiat]] vermişti ancak yinede birbirine üstünlük kuramıyordu derken bir anda muharebe meydanında Halil Kut Paşa ve neferleri göründü Bağdat'tan buraya gelmişlerdi Halil Paşa ve neferleri sayesinde muharebede Osmanlı tarafı üstünlüğü ele almayı başardı ve böylece [[Selman-ı Pak Muharebesi]] Osmanlıların zaferiyle sonuçlandı General Townshend ve askerleri Kut'ül amare'ye geri çekildi bunu farkeden Nurettin Paşa Kut'ül amare'yi Kuşatma altına aldı. Böylece Kût'ül-Amâre Kuşatması başlamış oldu. Bu olaydan sonra Bağdat'a [[6. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)]] ve kumandanı [[Mareşal]] [[Goltz Paşa]] gönderildi. Nurettin Paşa bu sırada Kuşatmayı sonlandırmak için şehre taarruza geçmeye karar verdi. Planlandığı gibi şehre hücum harekatı düzenlendi ancak İngilizler iyi bir savunma hattı kurduğu için harekat başarısızlıkla sonuçlandı şehir alınamadığı gibi Osmanlı tarafı ağır zayiat verdi. Goltz Paşa, Nurettin Paşa'yı bu hatasından dolayı görevden alıp yerine Halil Paşa'yı getirdi böylece Nurettin Paşa bölgeden ayrılıp Bağdat'a döndü ve yerine zaten Nurettin Paşa ile bölgede bulunan Halil Paşa geldi. İngilizler Kuşatmayı yarıp Bağdat'a doğru tekrardan ilerlemek İçin Basra'dan takviye birlik istediler [[Basra]]'daki İngiliz askerlerinin bir kısmıda bunun üzerine yola çıktı. Ancak Halil Paşa'nın planı şehre yardım gelmesini engelleyerek şehirde bulunan İngiliz askerlerini teslim olmaya zorlamaktı eğer şehre yardım gelmezse bir süre sonra şehirde bulunan yiyecek tükenecek ve İngilizler açlıktan kırılmamak için teslim olacaklardı. Bu yüzden Halil Paşa şehre gelicek tüm yardımların önünü kesmek için harekete geçti ve böylece şehre girmek isteyen İngiliz askerleri ile şehri kuşatan Halil Paşa'nın emrindeki Osmanlı askerleri arasında: Şeyh Saad Muharebesi ve Vadi Muharebesi ve Felahiye Muharebesi ve Sabis muherebeleri gerçekleşti. Bu muharebelerin hepsini Halil Paşa'nın askeri zekası ve Osmanlı askerlerinin cesareti ve yiğitliği sayesinde Osmanlı tarafı kazandı ve şehre asla bir yardım girmedi. Böylece en sonunda şehirde bulunan yiyecek tükendi ve General Townshend son bir çare olarak şehirden çıkmak için yarma harekatı düzenlesede bu yarma harekatıda Halil Paşa komutasındaki Osmanlılar tarafından püskürtüldü bunun üzerine General Townshend tarihin ilk havadan ikmalini düzenlemeye karar verdi ve Basra'dan yiyecekleri uçak yoluyla şehre atmasını istedi. Basra bunun üzerine uçaklara yiyecekleri yükleyip gönderdi ancak Osmanlı askerlerinin karadan açtığı ateş sebebiyle uçaklar alçak uçuş yapamadı ve tüm erzak(yiyecek) Osmanlı karargahına döküldü. Halil Paşa ve neferleri şehre ne karadan nede havadan geçit vermiyordu. Şehirde ise durumlar iyice kötüye gidiyordu yiyecek tamamen bittiği için şehirde Kuşatma altındaki İngiliz askerlerinin bir kısmı her gün açlıktan hayatını kaybediyordu. En sonunda şehirden çıkamayacağını anlayan General Townshend Halil Paşa'ya rüşvet teklif ederek kurtulmaya karar verdi ve Halil Paşa ile bir görüşme düzenledi ancak Halil Paşa kendisine rüşvet teklif edilince çok sinirlendi ve rüşveti reddettikten sonra Generale teslim olmazsa şehre saldıracağını söyledi. İngiliz askerleri ise açlık sebebiyle iyice yorgun düşmüştü ve savaşacak güçleri kalmamıştı. Tüm bunlar olurken Bağtat'ta bulunan Goltz Paşa ise tifüs hastalığına yakalanmış ve bu yüzden Bağdat'ta vefat etmiştir. Onun görevi olan 6.Ordu kumandanlığına ise Halil Paşa getirildi. 6.Ordu kumandanı artık Halil Paşa'ydı. İngilizler ise Goltz Paşa vefat ettikten bir kaç gün sonra teslim oldular ve böylece Halil Paşa ve askerleri Kut şehrine girdiler ve şehirdeki İngiliz bayrağını indirerek şehre tekrardan Türk bayrağını çektiler. Böylece Kût'ül-Amâre Kuşatması Osmanlı için zaferle sonuçlanmış oldu. Bu zafer 1.dünya savaşı'nda Osmanlının Çanakkale 'den sonra kazandığı en büyük zafer olarak kabul edilir. Halil Paşa General Townshend'da dahil olmak üzere şehirde bulunan İngiliz ordusuna ait 5 General,481 subay ve 13 300 askeri Esir almayı başarmıştı. Böylece Kut'ül amare tekrardan Osmanlı toprağı olmuş oldu ve bu şehirdeki İngiliz işgali son buldu ve 143 gün süren [[kuşatma]] Osmanlıların zaferi İngilizlerin yenilgisiyle sonlandı.
 
=== MusulBağdat'data Britanyaİngiliz işgali ===
 
Birinci Kut Muharebesi'nden zaferle çıkan Osmanlı tarafında moraller yükselmişti herkes Osmanlı ordusunun Basra'yı geri alıp bu cepheyi kazanacağını düşünüyordu. Kut'un tekrardan Osmanlıların eline geçmesinden sonra 2 tarafta savunmaya çekildi ve cephede bir süre sessizlik hakim oldu. Daha sonra İstanbul'dan İngiliz işgali altında olan [[Britanya Hindistanı]]'nı almak amacıyla cepheye emir geldi. İstanbul cephedeki askerlerin bir kısmının Britanya Hindistanı'nı almak amacıyla İran üzerinden yola çıkmasını emrediyordu. Halil Paşa ise mecburen başkentten gelen bu emre uymak zorundaydı. Bunun üzerine cephedeki askerlerin bir kısmı İran'a gönderildi. Ancak bu hamle siperlerde savunmada bekleyen Osmanlı askerlerinin sayısını iyice azaltmıştı. Osmanlı tarafında bunlar olurken İngiliz tarafında ise Esir düşen General Townshend yerine cepheye [[General]] [[Frederick Stanley Maude]] atanmıştı. [[İngiliz]]ler siperlerdeki Osmanlı askerlerinin sayısının azaldığını fark etmişti ve bu fırsatı kaçırmayıp hemen taarruza geçtiler. [[İkinci Kut Muharebesi]] olarak adlandırılan bu muharebede Osmanlı askerleri sayıca İngiliz askerlerinden az olduğu için İngilizler Osmanlı savunma hattını yarmayı başardılar. Halil Paşa İran'a giden Osmanlı askerlerinin hemen geri dönmesini emretti ancak askerler İran'dan geriye dönene dek İngilizler Kut'u tekrardan 2.kez işgal ettiler. Halil Paşa ve neferleri ise [[Bağdat]]'a çekildiler ancak İran'a giden askerlerin dönmesi uzun sürdüğü için İngilizler Halil Paşa ve askerlerini takibe geçtiler Halil Paşa ve neferleri Bağdat'ı savunmak için ellerinden geleni yapsalarda sayıca kendilerinden fazla olan İngiliz askerlerine karşı Bağdat'ı koruyamadılar ve en sonunda General Maude komutasındaki İngiliz ordusu Bağdat'a girdi Halil Paşa ve neferleri ise Bağdat'tan geri çekilmek zorunda kaldı. Derken İran'a giden Osmanlı askerleri geçte olsa dönmüşlerdi. Ancak artık Bağdat düşmüştü ve cephe kapanmıştı. Böylece [[Bağdad'ın düşmesi]] gerçekleşmişti. Ancak General Maude Bağdat'a girdikten kısa bir süre sonra Bağdat'ta hayatını kaybetmişti. Böylece Irak Cephesi [[Süleyman Askeri]]'nin ve [[Osmancık Taburu]]'nun ve [[Halil Kut Paşa]],[[Nurettin Paşa]],[[Goltz Paşa]] ve daha nicelerinin savaştığı [[Kût'ül-Amâre Kuşatması]]'nda [[Osmanlı]]ların büyük bir zafer kazandığı bir cephe olarak kaldı. Halil Paşa'ya yıllar sonra [[Soyadı kanunu]] çıktıktan sonra Kut'ta kazandıĝı zafer sebebiyle [[Mustafa Kemal Atatürk]] tarafından Kut soyadı verildi.
1918 yılında aldıkları takviyelerle iyice güçlenen Britanya birlikleri, petrol yataklarının bulunduğu Musul'a ulaşmadı. Ancak, [[Mondros Mütarekesi]]'nin imzalanmasından sonra, 15 Kasım 1918 tarihinde, mütarekenin 7. maddesini dayanak göstererek Musul'a asker çıkardılar.<ref name="ana">Ana Britanicca Ansiklopedisi, Musul Maddesi</ref><ref name="erturk">[http://kutuphane.tbmm.gov.tr:8088/2008/200804791.pdf Büyük Oyunun Eski Perdesi, Doğu Güneydoğu ve Musul Üçgeni, (1918-1923) Yaşar Ertürk]{{Ölü bağlantı|tarih=Mart 2020 }}</ref><ref name="ergunbaybars1"/><ref name="ergunbaybars1">{{Kitap kaynağı
| son = Baybars
| ilk = Ergün
| yıl = 1975
| başlık = İstiklal Mahkemeleri
| yayımcı= Bilgi
| yer=
|tanıtıcı=
| url=
| alıntı=Konu için bak.: Mehmet Gönlübol ve Cem Sar ''Atatürk ve Türkiye'nin Dış Politikası'', İstanbul, 1963. Ali Naci Karacan, ''Lozan'', İkinci Baskı, İstanbul, 1971. Yusuf Hikmet Bayur, ''Yeni Türkiye'nin Harici Siyaseti'', İstanbul, 1935. [[Salâhi R. Sonyel]], Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politikası, TTK yay., Ankara, 1986
}}</ref><ref name="karakoc">{{Web kaynağı |url=http://yayinlar.yesevi.edu.tr/files/article/264.pdf |başlık=Atatürk'ün Hatay Davası, Ercan Karakoç, Ahmet Yesevi Üniversitesi, s.99 |erişimtarihi=27 Eylül 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20111027084919/http://yayinlar.yesevi.edu.tr/files/article/264.pdf |arşivtarihi=27 Ekim 2011 |ölüurl=evet }}</ref> 6. Ordu Kumandanı [[Ali İhsan Sabis|Ali İhsan Paşa]] General Marshall'ın Musul'un İngilizlere terkedilmesi isteğini reddetti. Aslında General Marshall kendi hükûmetinden mütareke gereği Musul'a girilmesi gibi bir emir almamış blöf yapıyordu. Ali İhsan Paşa önce direndi sonra İstanbul Hükûmeti'nden gelen emre uyarak [[Nusaybin]]'e geri çekildi ve Britanyalılar çarpışmadan Musul'a asker çıkarabildiler.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=44798 |başlık=Musul'u böyle kaybettik, Radikal |erişimtarihi=27 Eylül 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131220181223/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=44798 |arşivtarihi=20 Aralık 2013 |ölüurl=hayır }}</ref>
 
== Stratejik değerlendirmeler ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Irak_Cephesi" sayfasından alınmıştır