Sunucu (bilişim): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
İngilizce maddeden ilk paragraf çevirisi yapıldı. Maddeyle ilgisiz bilgiler kaldırıldı. |
Değişiklik özeti yok Etiket: Anlam ayrımı bağlantıları |
||
1. satır:
{{diğer anlamı|Sunucu}}
[[Dosya:My Opera Server.jpg|küçükresim|200px|Bir sunucu]]
'''Sunucu''' ({{Dil|en|server|dil_adı=e}}), bilişim alanında "[[istemci]]" denilen diğer program ve cihazlara çeşitli işlevler sunan [[bilgisayar donanımı|bilgisayar donanımları]] veya yazılımlarıdır. Bu mimariye [[istemci-sunucu]] modeli denir. Sunucular, istemciler arasında veri veya kaynak paylaşımı, bir istemci için hesaplama yapma gibi çeşitli işlevleri yerine getirebilirler. Bu işlevlere genellikle "servis" veya "hizmet" denir. Tek bir sunucu çok sayıda istemciye hizmet verebilir, tek bir istemci de çok sayıda sunucudan hizmet alabilir. İstemci ve sunucu aynı cihaz üzerinde çalışabileceği gibi, istemci [[Bilgisayar ağı|ağ]] üzerinden farklı bir cihazdaki sunucuya da bağlanabilir. Tipik sunucular arasında [[Veritabanı|veritabanı sunucuları]], [[Dosya sunucusu|dosya sunucuları]], e-posta sunucuları, yazdırma sunucuları, [[Web sunucusu|web sunucuları]], oyun sunucuları ve uygulama sunucuları sayılabilir.
== İşletim sistemleri ==
Satır 8 ⟶ 9:
Ayrıca sunucuların hangi amaçla kullanılacağı da önemlidir. Örnek vermek gerekirse [[web]] hizmeti veren [[Web sunucusu|web sunucu]]ları vardır. Donanım olarak büyük farklılıklar göstermemekle birlikte, sunucular kullanılacakları alana göre özel yazılımlarla desteklenmektedir. Bunlara örnek olarak [[Apache HTTP Sunucusu|Apache]], Microsoft IIS ve Abyss, [[Nginx]] ve Fastream IQ Web/FTP Server gösterilebilir. [[FTP|Dosya paylaşım]], canlı yayın ve hatta çevrimiçi ({{Dil|en|online|dil_adı=e}}) [[oyun]] hizmeti verenleri de mevcuttur. Tüm bu sunucuların değişik sistem gereksinimleri olacaktır.
İnternetin neredeyse tüm yapısı bir istemci-sunucu modeline dayanmaktadır. Üst düzey kök ad sunucuları, DNS ve yönlendiriciler internetteki trafiği yönlendirir. İnternete bağlı, dünya çapında sürekli olarak çalışan milyonlarca sunucu vardır. Sıradan bir İnternet kullanıcısı tarafından gerçekleştirilen hemen hemen her eylem, bir veya daha fazla sunucuyla bir veya daha fazla etkileşim gerektirir. Tahsis edilmiş sunucuları kullanmayan istisnalar vardır; örneğin, eşler arası dosya paylaşımı ve bazı telefon uygulamaları yapar.<ref>https://cloudzy.com/blog/best-server-os/</ref>
==Donanım==
Sunucular için donanım gereksinimleri, sunucunun amacına ve yazılımına bağlı olarak büyük ölçüde değişir. Sunucular genellikle onlara bağlanan istemcilerden daha güçlü ve pahalıdır. Sunuculara genellikle bir ağ üzerinden erişildiğinden, birçoğu bilgisayar monitörü veya giriş cihazı, ses donanımı ve USB arabirimleri olmadan gözetimsiz çalışır. Birçok sunucuda grafik kullanıcı arabirimi (GUI) yoktur.<ref>https://www.techtarget.com/searchdatacenter/Server-hardware-guide-to-architecture-products-and-management</ref> Uzaktan yapılandırılır ve yönetilirler. Uzaktan yönetim, [[Microsoft Yönetim Konsolu]] (MMC), [[PowerShell]], [[Güvenli kabuk|SSH]], [[Dell DRAC]] veya HP'nin iLo'su gibi tarayıcı tabanlı bant dışı yönetim sistemleri dahil olmak üzere çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilebilir.
Büyük geleneksel tek sunucuların kesintisiz olarak uzun süre çalıştırılması gerekir. Kullanılabilirliğin çok yüksek olması gerekir, bu da donanım güvenilirliğini ve dayanıklılığını son derece önemli hale getirir. Görev açısından kritik kurumsal sunucular, hataya çok dayanıklı olacak ve çalışma süresini en üst düzeye çıkarmak için düşük hata oranlarına sahip özel donanımlar kullanacak. Elektrik kesintisine karşı koruma sağlamak için kesintisiz güç kaynakları dahil edilebilir. Sunucular tipik olarak ikili [[güç kaynağı]], [[RAID]] disk sistemleri ve [[ECC belleği]] gibi donanım yedekliliğinin yanı sıra kapsamlı önyükleme öncesi bellek testi ve doğrulaması içerir. Kritik bileşenler çalışırken değiştirilebilir olabilir, bu da teknisyenlerin bunları çalışan sunucuyu kapatmadan değiştirmesine olanak tanır, aşırı ısınmaya karşı koruma sağlamak için sunucuların daha güçlü fanları olabilir veya su soğutma kullanabilir.<ref>https://n6host.com/blog/what-is-server-hardware/</ref> Genellikle IPMI tabanlı bant dışı yönetim kullanılarak uzaktan yapılandırılabilir, açılıp kapatılabilir veya yeniden başlatılabilirler. Sunucu kasaları genellikle düz ve geniştir, [[19 inç raf]]larda veya açık raflarda rafa monte edilmek üzere tasarlanmıştır. Bu tür sunucular genellikle özel veri merkezlerinde barındırılır. Bunlar normalde çok kararlı güce, İnternete ve artırılmış güvenliğe sahip olacaktır. Gürültü de daha az endişe vericidir, ancak güç tüketimi ve ısı çıkışı ciddi bir sorun olabilir. Sunucu odaları [[klima]] cihazları ile donatılmıştır.
Bir [[sunucu çiftliği]] veya sunucu kümesi, tek bir aygıtın kapasitesinin çok ötesinde sunucu işlevselliği sağlamak için bir kuruluş tarafından tutulan bilgisayar sunucuları topluluğudur. Modern [[veri merkezi|veri merkezleri]] artık genellikle çok daha basit sunuculardan oluşan çok büyük kümelerden inşa ediliyor ve bu kavram etrafında [[Open Compute Project]] adlı ortak bir çaba var.
Ağ araçları adı verilen bir küçük uzman sunucu sınıfı, genellikle ölçeğin alt ucundadır ve yaygın masaüstü bilgisayarlardan daha küçüktür.<ref>https://www.computerweekly.com/resources/Server-hardware</ref> Bir mobil sunucunun taşınabilir bir form faktörü vardır. Büyük veri merkezlerinin veya raf tipi sunucuların aksine, mobil sunucu, güç gereksinimleri, boyutları ve dağıtım süreleri nedeniyle geleneksel sunucuların mümkün olmadığı acil durum, felaket veya geçici ortamlara özel amaçlı dağıtım için tasarlanmıştır. Sözde "hareket halindeki sunucu" teknolojisinin ana yararlanıcıları arasında ağ yöneticileri, yazılım veya veritabanı geliştiricileri, eğitim merkezleri, askeri personel, kolluk kuvvetleri, adli tıp, acil durum yardım grupları ve hizmet kuruluşları yer alır. Taşınabilirliği kolaylaştırmak için klavye, ekran, pil (arıza durumunda yedek güç sağlamak için kesintisiz güç kaynağı) ve fare gibi özelliklerin tümü kasaya entegre edilmiştir.<ref>https://webuyuseditequipment.net/how-is-a-software-server-different-from-a-hardware-server/</ref>
== Sunucuların enerji tüketimi ==
2010 yılı itibarıyla sunucular ABD'deki enerji tüketiminin %2.5'inden sorumlulardır. %2.5'lik başka bir pay da sunucuları soğutmak için kullanılan soğutma sistemlerine ayrılmıştır. 2010 yılında yapılan araştırmalara göre, eğer enerji tüketimleri böyle devam ederse 2020 yılına kadar sunucuların dünya genelinde kullandığı enerji oranı, hava ulaşımına ayrılan enerji oranından daha fazla olacaktır.
== Sunucu türleri ==
* [[Uygulama sunucusu]]
* [[Katalog sunucusu]]
* [[Veritabanı sunucusu]]
* [[İletişim sunucusu]]
* [[Faks sunucusu]]
* [[Faks sunucusu]]
* [[Oyun sunucusu]]
* [[Medya sunucusu]]
* [[Posta sunucusu]]
* [[Yazdırma sunucusu]]
* [[Ses sunucusu]]
* [[Vekil sunucu]]
* [[Virtual private server]]
* [[Web sunucusu]]
* [[Kimlik doğrulama sunucusu]]
* [[Bare metal sunucu]]
* [[FTP sunucusu]]
* [[Ev ağı|Ev sunucusu]]
* [[Karma sunucu]]
* [[Mikro sunucu]]
* [[Özel sunucu]]
* [[Zaman sunucusu]]
== Ayrıca bakınız ==
* [[Web sunucusu]]
* [[Sunucu odası]]
* [[Sunucu yöneticisi]]
{{Bilgisayar boyutları}}▼
* [[Sunucu değişiklik numarası]]
* [[Sunucu dosyası]]
{{Otorite kontrolü}}▼
* [[Sunucu kiralama]]
* [[Cyrus IMAP Sunucu]]
* [[Sunucu adı]]
* [[Sunucu kütüğü]]
* [[Bilgisayar kümesi]]
* [[Ağ işletim sistemi]]
== Kaynakça ==
{{Kaynakça|30em}}
▲{{Bilgisayar boyutları}}
▲{{Otorite kontrolü}}
[[Kategori:Sunucular (bilgisayar)| ]]
[[Kategori:İnternet terimleri]]
[[Kategori:Sunucu donanımı]]
| |||