|
Para politikası, hükümetin, merkez bankasının ya da para otoritesinin, ekonomiye, para arzı yönetimi ya da döviz piyasası işlemlerini kullanmak yoluyla yön vermesidir. Para teorisi, ekonomi için en uygun (optimal) para politikasının belirlenmesini sağlar.
'''Para politikası''', bir ülke ekonomisindeki makro dengelerin, toplam para ve kredi hacmini (dolaylı olarak da para ve kredi talebini) değiştirecek önlemlerle sağlanması politikasıdır. Bu politika çerçevesinde uygulanan para politikası araçlarıyla, nihai hedeflere ulaşmak amaçlanır.
Para politikasına, genellikle, "genişletici" ya da "daraltıcı" para politikası kavramlarıyla atıfta bulunulur. Genişletici para politikası, ekonomideki toplam para arzının artırılması anlamına gelirken, daraltıcı para politikası, genişletici para politikasının tersine, ekonomideki toplam para arzının azaltılması anlamına gelmektedir. Genişletici para politikası genellikle, ekonomideki durgunluk dönemlerinde ortaya çıkan işsizliği -para arzının artması sonucunda artan para miktarının, "paranın fiyatı" olan faizi düşüreceği varsayımından hareketle- yenmek amacıyla uygulanırken; daraltıcı para politikası, enflasyon oranını -para arzındaki azalışın, paranın fiyatı olan faizleri yükselteceği, yükselen faizinse insanların tüketim eğilimini azaltıp, tasarruf eğilimini artıracağı varsayımından hareketle- düşürmek amacıyla uygulanmaktadır.
Para politikalarının uygulayıcısı, her ülkenin para otoritesi olarak ulusal [[Merkez Bankaları|Merkez Bankası]]dır. Merkez bankalarının uygulayabileceği para araçları, açık piyasa işlemleri, reeskont işlemleri ve yasal karşılıklar politikası olmak üzere üç tanedir.
Para politikasının nihai hedefleri ise şunlardır.
* İşgücü piyasasında dengenin, yani tam istihdamın sağlanması.
* Reel büyüme hızının artırılması
* Mal ve hizmet piyasalarında dengenin, yani fiyat istikrarının sağlanması
* Sermaye piyasalarında dengenin, yani
** Faiz oranlarının istikrarının sağlanması
** Mali piyasalarda istikrarın sağlanması
* Döviz kurlarında istikrarın sağlanması
Merkez bankaları, para politikasının gereken sonucu sağlayabilmesi, etkin olabilmesi için bu nihai hedeflerden birini seçmek durumundadır. Çünkü ekonomide her zaman hedefler arasında çelişme vardır.
Ancak bu nihai hedeflerle para politikası araçları arasında doğrudan bir bağ, ilişki yoktur. Bu yüzden Merkez Bankaları bu nihai hedeflere ulaşmak için ara hedefler belirlemektedirler.
[[John Maynard Keynes|Keynesyen]] teoride, para politikalarının depresyonla mücadelede çoğu kez yetersiz kabul edilir ve [[Maliye politikası|Maliye politikaları]] önerilir.
{{Ekonomi-taslak}}
[[Kategori:Para]]
[[Kategori:Para politikası
para politikası merkez bankasının para arzı üzerinde piyasanın durumuna göre değişiklik yapması demektir. enflasyonist ortamlarda toplam talep ve piyasada dolaşan para miktarı fazla olduğu için merkez bankası tahvil satarak piyasadaki parayı bünyesine çekmeye çalışır. bu toplam talebin kısılmasına neden olurken faiz oranlarının yükselmesine yol açar. deflasyonist ortamlarda yani durgunluk zamanlarında ise bunun tam tersi bir politika izleyerek toplam talebi arttırmaya çalışır.
| 