Alp Arslan: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
Aşık muhtar (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
30. satır:
 
== Hayatı ==
[[Büyük Selçuklu İmparatorluğu|Büyük Selçuklu Devleti]]'nin kurucularından [[Horasan (bölge)|Horasan]] [[Vali]]si [[Çağrı (Horasan Selçuklu meliki)|Çağrı Bey]]'in oğlu ve [[Selçuklu Hanedanı|Selçuklu]] [[Sultan]]ı [[Tuğrul|Tuğrul Bey]]'in yeğeni olan Alp Arslan, bu devletin kuruluş dönemindeki güç koşullarda yetişti. Doğum tarihini çeşitli kaynaklar 1029 ve 1032 yılları arasında gösterir. Tarih yazarlarının çok yiğit bir savaşçı olarak tanımladıkları hükümdar çok küçük yaşta ata binip ok atmayı öğrendi. İlk gençlik yıllarında arkadaşlarından oluşan kendi birliğiyle katıldığı [[Dandanakan Muharebesi|Dandanakan]] vb. savaşlardaki başarısıyla dikkati çekti ve babasının ölümünden sonra [[Horasan (İran)|Horasan]] valiliğini üstlendi.
 
[[Tuğrul|Tuğrul Bey]] 1063'te ölünce Selçuklu ülkesinde [[taht]] kavgaları başladı. Oğlu olmayan [[Tuğrul|Tuğrul Bey]], vasiyetinde [[Çağrı Bey]]'in oğullarından Süleyman'ın tahta geçmesini vasiyet etmişti. [[Selçuklu]] veziri [[Amid ül-MülkKündürî|Amîdülmülk]] bu vasiyeti yerine getirdi ve [[Rey, İran|Rey]] kentinde Süleyman'ı sultan olarak tahta çıkardı. Ancak Çağrı Bey'in öteki oğlu Alp Arslan ve Arslan Yabgu'nun oğlu [[Kutalmış]] ile bazı emir ve şehzadeler Süleyman'ın sultanlığını tanımadılar. [[Kazvin]] şehrinde Alp Arslan adına hutbe okundu. Kutalmış'ın [[Rey, İran|Rey]] önüne gelerek şehri kuşatması üzerine, vezir Amid-ül Mülk, Alp Arslan'dan yardım istediği gibi, hutbeyi de onun adına okuttu. Kutalmış ise, Alp Arslan ile yaptığı Dameğan yakınlarındaki savaşta hayatını kaybetti. Alp Arslan Rey şehrinde Selçuklu Devleti tahtına çıktı. Daha sonra Amid ül-Mülk'ü azlederek, yerine [[Nizamülmülk]]'ü tayin etti.<ref>{{kitap kaynağı|soyadı=Merçil|ad=Erdoğan|başlık=Müslüman türk devletleri tarihi|yıl=2000|yayıncı=Türk Tarih Kurumu Yayınevi|yer=Ankara|isbn=9751602319|sayfalar=52|url=http://seyhan.library.boun.edu.tr/record=b1365859~S5|erişimtarihi=7 Kasım 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190107154913/http://seyhan.library.boun.edu.tr/record=b1365859~S5|arşivtarihi=7 Ocak 2019|ölüurl=hayır}}</ref>
 
İlk seferini [[Gürcistan]] ve [[Doğu Anadolu Bölgesi]]'ne yaptı. Bu seferde oğlu [[Melikşah]] ve veziri [[Nizamülmülk]] de bulunuyordu. [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]]'ın elinde bulunan Kars ve Ani bölgesine kadar ilerleyerek buraları ele geçirdi. Bu fethi neticesinde Abbasi Halifesi [[Kaim (Abbâsî halifesi)|Kaim bi-bin Emrillah]], Sultan'a "Ebu'-Feth" (Fetihlerin babası) lakabını vermiştir (1064).
 
1065 yılı sonlarında Üst-yurd ve [[Mangışlak Yarımadası|Mangışlak]] taraflarına bir sefer düzenledi. Bölgedeki Kıpçaklarla [[Türkmen]]leri idaresi altına aldı. Dedesi [[Selçuk Bey]]'in [[Cend]] kentindeki mezarını ziyaret edip, [[Merv]] kentine döndü (Mayıs 1066). 1067 yılında Kirman meliki olan kardeşi Kavurd'un isyanı sebebiyle Kirman üzerine yürüdü. Melik Kavurd öncü kuvvetleri mağlup olduğu zaman kalesine çekildi ve bir elçi göndererek affedilmesini istedi. Sultan bu isteği kabul ederek. Hatasına rağmen Kavurd'u affetmiştir ve Kirman Meliki olarak kalmasına izin vermiştir. 1068 yılında tekrar isyan eden Kavurd'un üzerine sefer düzenlese de ordudaki askerler arasında Kavurd yandaşlarının olabileceği sezgisiyle geri çekilmiştir.
 
[[Anadolu]]'da ise [[Tuğrul|Tuğrul Bey]] tarafından yöneltilen Türkmen akınları devam etmekteydi.
 
Emir Afşin 1067 yılında [[Kayseri]]'yi ele geçirdi ve yağmaladı. Bunun üzerine Bizans İmparatoru [[Romen Diyojen]] Türkleri Anadolu'dan çıkartmak için 1068 yılında sefer çıktı ve [[Halep]]'e kadar ilerledi. Ancak bu hareket Türklerin akınlarının ilerlemesinde engel olmadı, hatta [[Amorium]] kenti ele geçirildi. İmparator Diyojen ikinci bir sefere çıktı ve bu sefer Fırat Nehri kenarına kadar ilerledi. Selçuklu akıncıları başka kollardan akınlara devam ederek [[Malatya]]'ya hücum ettiler ve [[Konya]]'yı tahrip ettiler.
 
Sultan Alp Arslan 1067 yılında ikinci defa Gürcistan seferine çıkmak zorunda kaldı. Gürcü kralı [[IV. Bagrat]]; Alanlar ile birleşerek Müslüman devleti olan [[Şeddâdîler|Şeddadiler]] arazisine girmiş Erran'ı istila ve yağma edip, Gence'ye kadar ilerlemişlerdi. Sultan Alp Arslan 1067 yılında Erran'a geldi Şeddâdî emiri Fazl ile Şîrvân emiri Ebu'l-Esvâr itaatlerini bildirdikten sonra Gürcistan'a girdi, Şekki bölgesini aldı. [[IV. Bagrat]] ise, Selçuklular ile savaşa cesaret edemeyerek kaçtı. Sultan, Gürcistan'ın her tarafına akıncılar gönderip Tiflis'i ele geçirdi. Sonuç olarak Bagrat aman dileyerek Alp Arslan'a tâbi oldu.
 
Mekke Şerifi Muhammed b. Ebî Hâşim 1070 yılında Alp Arslan'ın huzuruna gelerek, Mekke'de hutbenin [[Abbâsîler|Abbasi]] Halifesi ve Selçuklu Sultanı adına okunduğunu bildirdi.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Alp_Arslan" sayfasından alınmıştır