Ebü’l-Feth İbnü'l-Amîd: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Yzkoc (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Yzkoc (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
'''Ebü’l-Feth İbnü'l-Amîd''', [[Büveyhîler|Büveyhî]] veziri.
 
948/949 [[Rey, İran|Rey'de]] doğdu; ünlü vezir [[Ebü’l-Fazl İbnü'l-Amîd]]’in oğludur. Genç yaşta sarayın önde gelen kişileri arasına girdi ve zaman zaman vezirliğe vekâlet etti. 359’da (970)'de mahallî emîrlerden Haseneveyh b. Hüseyin’e karşı düzenlenen sefere katıldı. Babasının [[Hemedan (eyalet)|Hemedan]]’a vardıklarında ölmesi üzerine ordunun başına geçti ve boşalan vezirlik makamını başkasına kaptırmamak için Haseneveyh’le anlaşma yaparak aceleyle Rey’e döndü, bir süre sonra da vezirliğe getirildi; iyice yaşlanmış olan [[Rüknüddevle]] devletin idaresini ve ordunun kumandanlığını ona teslim etti. Fakat İbnü’l-Amîd, parlak zekâsına rağmen gençliği ve tecrübesizliği sebebiyle babasının takip ettiği dengeli siyaseti sürdürmeyi başaramadı. Deylemli kumandan ve askerlere bol bol ihsanlarda bulunarak ve sık sık davetler, av partileri düzenleyip katılanlara çeşitli hediyeler dağıtarak kendini çevresine sevdirmeye çalıştı. Onun debdebe ve gösterişi ön planda tutan bu gibi halleri ve özellikle vezirden çok bir emîr gibi davranması, Rüknüddevle’nin oğulları [[Adudüddevle]] ile [[Muayyadüddevle]]’nin tepkilerine yol açtı.<ref name="TDV">{{ansiklopedi kaynağı | soyadı = Güner | ad = Ahmet | yazarbağı = |editör = | editör-bağ = | ansiklopedi = [[TDV İslâm Ansiklopedisi]] | başlık = İBNÜ’l-AMÎD, Ebü’l-Feth | çeviribaşlık = | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/ibnul-amid-ebul-feth | erişimtarihi = 11 Aralık 2022 | dil = Türkçe | basım = |tarih = | yıl = 1999 | ay = | yayıncı = [[Türkiye Diyanet Vakfı]] | cilt = 20 | yer = İstanbul | sayfalar = 486-487}}</ref>
 
İbnü’l-Amîd, 973/74 Rüknüddevle’nin emri üzerine, büyük bir askerî isyan sebebiyle zor durumda kalan [[Irak]] Büveyhî Emîri [[İzzüddevle]]’ye yardım etmek için [[Fars (eyalet)|Fars]]’tan Irak’a doğru yola çıkan Adudüddevle’ye katıldı. İsyanın bastırılmasından sonra Adudüddevle, İzzüddevle’yi tahtından uzaklaştırıp Irak’ı kendi topraklarına katmak istedi ve bu durumu babasına onaylatmak için İbnü’l-Amîd’i Rey’e gönderdi. Fakat İbnü’l-Amîd, hânedan üyelerinin karşılıklı sadakatine büyük önem veren Rüknüddevle’yi bu konuda ikna edemedi ve Bağdat’a eli boş döndü. Bunun üzerine Adudüddevle mecburen Irak’tan ayrıldı. İbnü’l-Amîd ise Adudüddevle’nin ardından [[Bağdat]]’ta bir müddet daha kaldı ve burada ileride hayatına mal olacak bazı adımlar attı. İzzüddevle’nin veziri İbn Bakıyye ile yakın münasebetler kurdu; ayrıca İzzüddevle’nin yönelttiği vezirlik teklifini Rüknüddevle’nin ölümünden sonra olması şartıyla kabul etti. Bu arada [[Abbâsîler|Abbâsî]] halifesi de ona kalemde ve kılıçta yetkinliğini anlatan “Zü’l-kifâyeteyn” unvanını verdi.<ref name="TDV" />