İncûlular: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
'''İncûlular''' ([[Farsça]]: آل إنجو) Kurucusu [[Şerefeddin Mahmud Şah]]’ın [[İlhanlılar|İlhanlı]] hükümdarı [[Olcaytu Han]] tarafından incûların (hassa arazi) idaresiyle görevlendirilmiş olmasından dolayı hânedan bu adla anılmıştır. [[Hamdullah el-Müstevfî]]'ye göre [[Şerefeddin Mahmud]]’un soyunun mutasavvıf [[Hâce Abdullah Herevî|Hâce Abdullah-ı Herevî]]’ye ulaşır.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/inculular|başlık=Târîḫ-i Güzîde|erişimtarihi=|tarih=|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=622|çalışma=|yayıncı=Hamdullah el-Müstevfî}}</ref> [[İlhanlılar|İlhanlı]] Hükümdarı [[Ebû Said Bahadır|Ebû Said Bahadır Han]] döneminde Şîraz ve hemen hemen bütün Fars bölgesini hâkimiyeti altına alan [[Şerefeddin Mahmud Şah]] fiilen bağımsız bir hükümdar haline geldi (1325).
=== İlhanlı Dönemi ===
Şerefeddin, [[Ebû Said Bahadır|Ebû Said Bahadır Han]]’dan sonra İlhanlı tahtına geçen Arpa Han tarafından öldürtülünce (1336) Celâleddin Mesud, Gıyâseddin Keyhusrev, [[Şems’ed-Dîn Muhammed (Nizari imam)|Şemseddin Muhammed]] ve [[Cemâleddin Ebû İshak]] adlı dört oğlu arasında iktidar mücadelesi başladı. Şîraz’ı babasının sağlığında yönetmeye başlayan Celâleddin Mesud hükümdarlığını ilân etti. Mesud’un, kardeşi [[Cemaleddin Ebû İshak|Ebû İshak]] ile Fars’a gitmesini fırsat bilen Gıyâseddin Keyhusrev iktidarı ele geçirdi. Kardeşler arasındaki mücadele Gıyâseddin Keyhusrev’in (1338-39) ölümüyle sona erdi. Ardından Mesud, Şemseddin Muhammed’i Kal‘a-i Sefîd’de hapsetti.<ref name=":0">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/inculular|başlık=İNCÛLULAR|erişimtarihi=1 Ekim 2022|yayıncı=Rıza Kurtuluş}}</ref>
=== Çobaniler Dönemi ===
[[Çobanoğulları|Çobanîler]]’den Pîr Hüseyin’in desteğiyle hapisten kurtulmayı başaran Şemseddin Muhammed, Pîr Hüseyin ile birlikte Şîraz üzerine yürüdü. Zor durumda kalan Mesud Şah şehri terketti (1340). Pîr Hüseyin Şîraz’da idareyi ele geçirince Şemseddin Muhammed’i öldürttü. Bir yıl sonra Ebû İshak, [[İncûlular]]’ın hâkimiyetini sağlamak üzere Çobanîler’den Melik Eşref’in yardımıyla Şîraz’a saldırdı ve Pîr Hüseyin’i buradan sürerek şehre hâkim oldu. Bu arada Mesud Şah Luristan’a gidip Melik Eşref’in kardeşi Yağıbastı ile ittifak yaptı. Yağıbastı’nın desteğiyle Şîraz’a giren Mesud Şah (1343) yılında öldürüldü. [[Çobanoğulları|Çobanîler]] arasında çıkan ihtilâftan faydalanan Ebû İshak Şîraz’a ve bütün Fars’a hâkim oldu. Hâkimiyet alanını genişletip Yezd ve Kirman’ı da ele geçirmek için faaliyete başladı.<ref name=":0" />
=== Muzafferîler ile Mücadele ===
Ebû İshak, muhaliflerini Şîraz’dan uzaklaştırdıktan sonra [[Muzafferîler]]’le karşı karşıya geldi. Başlangıçta bir plan gereği Muzafferîler’in kurucusu [[Mübârizüddin Muhammed]] ile dostluk antlaşması yaptı. Bunun için 5000 kişilik bir orduyla onu desteklemek ve Muzafferîler’e karşı çıkan Uganlılar’ı uyarmak üzere harekete geçti. Asıl amacı düşmanıyla iş birliği yaparak Mübârizüddin’i ortadan kaldırmak ve Kirman’ı ele geçirmekti. Ancak bunu gerçekleştiremedi. 1350 yılında Yezd’e yürüyüp şehri dört ay kuşattı. Kışın yaklaşması üzerine Şîraz’a dönmek zorunda kaldı (1352) tekrar Kirman’a saldıran Ebû İshak burada yapılan savaşta ağır kayıplar verdi. [[Mübârizüddin Muhammed]], Ebû İshak’ın zayıflığından yararlanarak Şîraz’a saldırmak istedi. Ebû İshak saldırıya engel olmak için elçi yolladıysa da onu planından caydıramadı. Bunun üzerine ona karşı koymak amacıyla ordusuyla şehrin dışına çıktı, fakat bir savaş meydana gelmedi. Mübârizüddin şehri kuşatmaya devam ederken şehrin önde gelenlerinden bir grup kendisine bağlılıklarını bildirdi. Uzun süren kuşatmadan dolayı zor durumda kalan halkın şehrin kapısını Mübârizüddin’e açtığını öğrenen Ebû İshak şehri terkederek İsfahan’a gitti (1353), daha sonra Luristan’a geçti.<ref name=":0" />
[[Dosya:Sah cerag mosque siraz.jpg|küçükresim|İncûlular hükümdarı Ebu İshak döneminde yaptırılan Şah Çerağ Camiisi, Şiraz]]
| |||