Colorado: Revizyonlar arasındaki fark

Kolorado topraklarına insanların MÖ 14 ila 10. bin yılda yerleştiği düşünülmektedir. Bölgeye ilk gelen Avrupalı, muhtemelen 1541 yılında İspanyol kâşif Francisco Vázquez de Coronado oldu. 1682'de Fransız kâşif Robert de La Salle, Rocky Dağları'na kadar olan Kolorado topraklarına Fransa adına el koyduğunu ilan etti. 1803 yılında ABD hükûmeti, 68 milyon Frank karşılığında Kolorado'yu da kapsayan geniş bir bölgeyi [[Louisiana'nın satın alımı|Fransa'dan satın aldı]]. Bu sırada bölgede Amerikan yerlileri yaşadığı için satın alma ve ABD hakimiyeti sadece kâğıt üzerindeydi. Kolorado topraklarında yaşayan yerli halklardan önemlileri Utesler, [[Arapaholar]] ve [[Şayenler]]'di. 1806 yılında bölgeyi keşfetmek için ABD hükûmeti tarafından Teğmen Zebulon M. Pike görevlendirildi. Küçük bir birlikte bölgeye gelen Pike, 1807'de bölgede nüfuz kurmaya çalışan İspanyollar tarafından tutuklandı ama kısa sürede serbest bırakılıp geri gönderildi. 1820 yılında bu kez Binbaşı Stephen H. Long, ABD adına bölgede keşif yaptı. Bölgede kürk ticareti başladı. 1832'de ünlü kürk tüccarlarından Bent kardeşler, bugünkü La Junta şehri yakınlarında Bent Kalesi'ni inşa etti.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.colorado.gov/pacific/sites/default/files/Chronology%20of%20Colorado%20History.pdf |başlık=Colorado History Chronology |erişimtarihi=24 Temmuz 2016 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160303200207/https://www.colorado.gov/pacific/sites/default/files/Chronology%20of%20Colorado%20History.pdf |arşiv-tarihiarşivtarihi=3 Mart 2016 |ölüurl=hayır }}</ref> Kolorado 1861 yılında resmen bir ABD toprağı (territory) haline geldi.

[[Amerikan İç Savaşı]]'nın başında [[Denver|Denver şehir merkezindeki]] bir binaya [[Amerika Konfedere Devletleri|Konfederasyon]] bayrağı asan yaklaşık yüz kişilik Güney taraftarı grup Vali William Gilpin tarafından tutuklatıldı. Gilpin, Kuzey'in yanında yer alan Colorado'yu savunmak için Colorado Gönüllüleri adlı bir milis gücü kurdu. 1862'nin ilk aylarında Konfederasyon kuvvetleri Kolorado'daki altın madenlerini ele geçirmek için harekete geçti. Albay John Chivington komutasındaki gönüllüler işgali engellemek için Glorieta Geçidi'nde mevzilendi. 26 Mart'ta iki taraf arasında çatışma başladı. 28 Mart'ta Chivington'ın adamları Konfederasyon birliklerinin cephe gerisine sızarak düşmanın savunmasız bıraktığı ikmal kafilesini tahrip etti ve hayvanları saldı ya da öldürdü. Erzak ve malzemelerini kaybeden Konfederasyon kuvvetleri daha üstün konumda oldukları halde çekilmek zorunda kaldı.<ref>{{Web kaynağı |url=http://cozine.com/2011-april/colorado-and-the-civil-war/ |başlık=Colorado and the Civil War - Colorado Central Magazine |erişimtarihi=24 Temmuz 2016 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160817113440/http://cozine.com/2011-april/colorado-and-the-civil-war/ |arşiv-tarihiarşivtarihi=17 Ağustos 2016 |ölüurl=hayır }}</ref>

Beyazların bölgeye yerleşmesi sonucu yerlilerin verimli toprakların dışına itilmesi bölgede yıllardır gerginliğe sebep oluyordu. 1864 yılında Albay John Chivington komutasındaki Kolorado Gönüllüleri'nden bir grup, Şayen köylerine saldırmaya başladı. Şayenler ilk başta misillemede bulunsalar da daha sonra Şayen şefleri barış istedi. Şayenlerden bir grup bu amaçla Kolorado'da Lyon Kalesi yakınlarında kendilerine güvende olacakları söylenen Sand Creek mevkiinde kamp kurdu ve kendilerine söylendiği gibi kampa ABD bayrağı dikti. Barış sağlandığına inanan Şayen erkekleri kampı bırakarak avlanmaya gittiği sırada, 29 Kasım 1864 günü Albay John Chivington, 700 silahlı adamıyla kadınlar, çocuklar ve yaşlı erkeklerin bulunduğu kampa saldırarak yüzlerce yerliyi öldürdü. Chivington'un adamları teslim olanları da katletti, cesetleri parçaladı ve kafa derilerini yüzdü. Olay, tarihe [[Sand Creek Katliamı]] olarak geçti. Katliamdan sonra beyazların yanına dönen Chivington ve adamları ilk önce kendilerini savaş kazanmış kahraman gibi gösterdilerse de hayatta kalan yerlilerin ve Chivington'un adamlarından bazılarının anlattıkları katliamı ortaya çıkardı. Yine de Chivington ve adamları yargılanmadı.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.historynet.com/sand-creek-massacre |başlık=Sand Creek Massacre - HistoryNet |erişimtarihi=24 Temmuz 2016 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20201001010441/https://www.historynet.com/sand-creek-massacre |arşiv-tarihiarşivtarihi=1 Ekim 2020 |ölüurl=hayır }}</ref>