Beyaz Devrim: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
1 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.8.7 |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
||
2. satır:
'''Beyaz Devrim''' ([[Farsça]]: انقلاب سفید) veya '''İnkılâb-ı Sefid''', [[İran]]'da 1963'te [[Muhammed Rıza Pehlevi|Muhammed Rıza Şah Pehlevi]] tarafından başlatılan ve 1979'a kadar süren geniş kapsamlı bir ulusal kalkınma programıydı. İran'ı ekonomik ve endüstriyel bir güce dönüştürmeyi amaçlıyordu. Toprak sahiplerinin sanayi kuruluşlarına ortak olması karşılığında devletleştirilen araziler parçalanarak köylülere dağıtıldı. Ayrıca hava, kara ve demir yolları ağının genişletilmesini, bir dizi baraj ve sulama projesini, [[sıtma]] gibi hastalıkların kökünün kazınmasını, kadınlara oy hakkı verilmesini, sanayinin geliştirilmesini ve [[toprak reformu]]nu kapsayan bu programla birlikte kırsal alanlara sağlık ve eğitim hizmetlerini götürecek bir örgütlenmeyi başlattı. Reformlar geleneksel toprak sahibi sınıfların zenginliğini ve etkisini altüst etti, kırsal ekonomileri değiştirdi, hızlı kentleşme ve [[Batılılaşma]]ya yol açtı. 1960'larda ve 1970'lerde Şah, daha bağımsız bir dış politika geliştirmeye çalıştı, Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa ülkeleriyle ilişkiler kurdu. Sonraki yıllarda, İranlılar için kişi başına düşen gelir büyük ölçüde arttı ve petrol geliri, endüstriyel kalkınma projeleri için devlet finansmanında muazzam bir artışa neden oldu.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/16003607|başlık=The turban for the crown : the Islamic revolution in Iran|tarih=1988|yer=New York|yayıncı=Oxford University Press|ad=Said Amir|soyadı=Arjomand|isbn=0-19-504257-3|oclc=16003607}}</ref>
Şah, Beyaz Devrim'i modernleşmeye doğru bir adım olarak ilan etti, ama aynı zamanda siyasi amaçları vardı; Beyaz Devrim (kansız olduğu gerçeğine atfedilen bir isim)<ref>{{Haber kaynağı|url=http://content.time.com/time/subscriber/article/0,33009,842491,00.html|başlık=Iran: The White Revolution|tarih=11 Şubat 1966|dil=en-US|çalışma=Time|issn=0040-781X|erişimtarihi=29 Nisan 2021|
Beyaz Devrimi meşrulaştırmak için Şah, 1963'ün başlarında 5.598.711 kişinin reformlara oy verdiği ve 4.115 kişinin reformlara karşı oy kullandığı ulusal bir [[1963 İran referandumu|referandum]] çağrısında bulundu.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/14167882|başlık=The making of Iran's Islamic revolution : from monarchy to Islamic republic|tarih=1988|yer=Boulder|yayıncı=Westview Press|ad=Mohsen M.|soyadı=Milani|isbn=0-8133-7293-3|oclc=14167882}}</ref> Şah'ın beklemediği şey, Beyaz Devrim'in, Şah'ın kaçınmayı amaçladığı sorunların çoğunu yaratmaya yardımcı olan yeni toplumsal gerilimlere yol açacağıydı.
|