Ateşkes Devletleri: Revizyonlar arasındaki fark

'''Ateşkes Devletleri''' ('''Umman Ateşkesi''', '''Umman Kıyısı Ateşkes Devletleri''', '''Ateşkes Kıyısı''', ve '''Ateşkes Şeyhlikleri''' olarak da bilinir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.emirates.org/timeline.html |başlık=UAE Timeline |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20130912205131/http://www.emirates.org/timeline.html |arşiv-tarihiarşivtarihi=12 Eylül 2013 |ölüurl=hayır }}</ref>) [[Basra Körfezi]]'nde bulunan, 1971'de sona eren bir grup şeyhliğe verilen isimdir.

16.yüzyılda paylaşılmış bir yeni dünya çıkmaya başladı. [[İspanya]] [[Amerika]]’ya [[Portekiz]] ise [[Hint Okyanusu]]’na, [[Hindistan]]’a, [[Arabistan Yarımadası]]’na, [[Basra Körfezi]]’ne ve [[Kızıldeniz]]’e yerleşme, buralara hakim olma çabası içine girdi. [[İspanya]] ve [[Portekiz]], [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]’nin doğuya yayılma politikasına hem batıya yayılarak hem de doğuya yayılarak cevap verdi. Bir anlamda 16. yüzyıla İspanya ve Portekiz’in terazileme (dengeleme) politikaları damgasını vurdu. [[Mekke]] [[Şerif (din)|Şerif]]i [[II. Berakat]] o sıralarda 13-14 yaşlarında olan oğlu Ebu Numey'i [[Kahire]]'ye göndererek [[I. Selim]]'e bağlılığını bildirdi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://eprints.sdu.edu.tr/56/1/TS00225.pdf |başlık=XVI. Yüzyılda Osmanlı'nın Basra Körfezi Politikaları, Muhammet Yıldırım, Yüksek Lisans Tezi, S.8, S.50 |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131213124711/http://eprints.sdu.edu.tr/56/1/TS00225.pdf |arşivtarihi=13 Aralık 2013 |ölüurl=evet}}</ref> [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]'nın [[Basra]] bölgesiyle ilgisi 1546'da [[Ayas Paşa]] komutasında sevk edilen kuvvetlerin [[Basra]] şehrini hâkimiyet altına almasıyla başlamıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1759657571_19K%c4%b1z%c4%b1lkayaOktay-293-306.pdf |başlık=Turkish Studies, Basra Körfezinde Uluslararası Hakimiyet Mücadelesi, Oktay Kızılkaya, S.295 |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20131212065707/http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1759657571_19K%c4%b1z%c4%b1lkayaOktay-293-306.pdf |arşiv-tarihiarşivtarihi=12 Aralık 2013 |ölüurl=hayır }}</ref> Daha sonra burası bir beylerbeyilik haline getirildi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://faculty.ksu.edu.sa/73454/DocLib21/Piri%20Reis'in%20Hurmuz%20Seferi.pdf |başlık=Piri Reisin Hürmüz Seferi, Ertuğrul Önalp, S.3 |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131212065805/http://faculty.ksu.edu.sa/73454/DocLib21/Piri%20Reis'in%20Hurmuz%20Seferi.pdf |arşivtarihi=12 Aralık 2013 |ölüurl=evet}}</ref> Osmanlılar'ın [[Bağdat]]'ı alması üzerine bölgedeki Arap şeyhleri sırasıyla bağlılıklarını arzettiler. [[Katîf]] ve [[Bahreyn]] de elçiler göndererek padişaha boyun eğdiklerini bildirdiler; daha sonra da [[Lahsa Eyaleti|Lahsâ]] aynı şekilde savaş yapmaksızın bağlılığını bildirdi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.tarihbilinci.com/forum/tarihi-beldeler-mekanlar-66/basra-korfezi-21201/ |başlık=Tarih Bilinci Basra Körfezi |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131211200219/http://www.tarihbilinci.com/forum/tarihi-beldeler-mekanlar-66/basra-korfezi-21201/ |arşivtarihi=11 Aralık 2013 |ölüurl=evet}}</ref>

Basra'nın 1538'de şeklen, 1546'da fiilen Osmanlı Devleti'nin egemenliğine girmesinin ardından, Türk ordusu 1551'de [[Katif]] ve çevresini de fethederek [[Katar]] yarımadasına kadar olan toprakları Osmanlı Devleti'ne kattı. 1552'de [[Hürmüz Kuşatması]]'nın, 1559'da [[Bahreyn Kuşatması]]'nın başarısızlığa uğramasıyla bölgedeki Osmanlı ilerleyişi de limitlerine ulaştı. 1869'da [[Süveyş Kanalı]]'nın açılmasıyla Osmanlı bölgeyle yeniden ilgilenmeye başladı. [[Mithat Paşa]]'nın Bağdat Valiliği sırasında bölgeye yapılan sefer sonucunda [[Lahsa Eyaleti|Lahsa]] tekrar Türk egemenliğine girdi. [[Balkan Savaşları]] sırasında [[Necd Emirliği ve Hasa|Suud Devleti]]'nin [[Katif]] ve diğer yerleşim yerlerini ele geçirmesiyle bölgedeki Osmanlı egemenliği tamamen sona erdi.<ref>World Map Finder, Lahsa Eyaleti</ref> Osmanlı İmparatorluğu döneminde Basra Körfezi'nde [[Basra Eyaleti|Basra]], [[Amara Sancağı|Amara]], [[Müntefik Sancağı]] ve [[Necid Sancağı|Necid Sancakları]] oluşturuldu.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/2013125_basrasalname.pdf |başlık=Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi, Osmanlı Vilayet Salnamelerinde Basra |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20131211163037/http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/2013125_basrasalname.pdf |arşiv-tarihiarşivtarihi=11 Aralık 2013 |ölüurl=hayır }}</ref>