Vikipedi

Maksim Gorki: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Devrimdpt (mesaj | katkılar)
2.086 değişiklik
Devrimdpt (mesaj | katkılar)
2.086 değişiklik
k gorkiy, gorki'ye çevrldi
24. satır:
== Ekim Devrimi ve Gorki ==
 
[[Resim:464px-Painting_of_maxim_gorki.jpg|200px|thumb|right|Maksim GorkiyGorki]]
 
GorkiyGorki [[1905]]'de [[Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi]]'ne resmi olarak üye olur ve [[Bolşevik |bolşeviklerle]] beraber hareket eder.
 
1905 Devrimi'nde önemli bir rol oynayan [[Bilgi]] isimli bir yayınevi kurar. [[1906]]'da [[ABD]]'ye seyahat eder aynı yıl Rusya'dan ayrılıp [[İtalya]]’da [[Kapri Adası]]'ndaki villasında yaşamaya başlar. [[1913]]'te tekrar Rusya'ya döner ve Rusya'nın [[Birinci Dünya Savaşı]]'na girmesine karşı çıkar.
32. satır:
I. Dünya savaşı sırasında [[Petrograt]]'taki dairesi [[Bolşevik]] ofisi gibi çalışmaya başlar. Lenin’in devrim fikrini erken bulan [[Kamenev]] ve [[Zinovyev]]’in eleştirel yazıları Gorki’nin gazetesi [[Yeni Hayat]]’da basılır. Gorki de gazetesinde Bolşeviklerin iktidara el koymasını eleştirir. [[1918]]'de ''[[Bolşeviklerin Vakitsiz Düşünceleri]]'' isimli makalelerini yayınlar.
 
Lenin GorkiyGorki ile dostluğuna zarar vermek istememiş bu dönem boyunca kendisini ikna etmeye çalışan uzun mektuplar yazmıştır.
 
Lenin'in GorkiyGorki'yle [[1919]]'daki yazışmalarında Petrograd’ın boğucu havasının ve çevrenin onu kötü etkilediğini ve bir hava değişikliğine ihtiyacı olduğunu düşündüğünü yazmıştır.Bu mektuplarda Olayların Pentograd’dan göründüğü gibi olmadığını gelmek isterse bu tür bir ziyareti planlayabileceklerini yazmış, bu tür fikir ve davranışların hayatı kendisi için zorlaştıracağını söylemiştir.<ref> http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1919/jul/31mg.htm </ref>
Ancak [[Komünist Enternasyonel]] Dergisi'nde Gorki’nin yazdığı bazı yazıları yakışıksız bularak [[31 Haziran]] [[1920]]’de [[Politbüro]]’ya bu tür makelelerin Komünist Enternasyol’de yayınlanmaması gererektiğini belirten mektubunu göndermiştir. <ref> http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1920/jul/31.htm </ref>
Bu yıllar GorkiyGorki ile Bolşeviklerin fikir ayrılıkları olarak tanımlanacak tartışmalarla geçmiştir. Zira devrimin hemen yapılması konusunda Lenin’le fikir birliğinde olmayan bir çok parti üyesi bulunmaktadır. Ancak Gorki’nin Parti ile ilişkisinde tam anlamı ile bir kopukluk veya destekten bahsetmek mümkün değildir.
[[Resim:MaksimGorky.jpg|150px|thumb|right|Maksim GorkiyGorki]]
[[Ağustos 1921]]'de bir yazar arkadaşı ve [[Anna Ahmatova]]'nın kocası [[Nikolay Gumilyov]]'un Petrograd [[Çeka]]'sı tarafından [[monarşist]] görüşleri nedeni ile tutuklandığını öğrenir. Gorki arkadaşının bizzat Lenin tarafından bırakılmasını sağlamak için hemen [[Moskova]]'ya gider. Ancak Petrograd'a döndüğünde Gumilyov'un zaten öldürüldüğünü öğrenir. Ekim ayında [[tüberküloz |tüberküloza]] yakalanır ve İtalya'ya göçer.
 
[[1921]]-[[1929]] arasındaki yıllarını tekrar İtalya'nın [[Sorrento]] kentindeki villasında geçirmiştir. [[1929]]'dan sonra [[SSCB]]'ni bir çok kez ziyaret etmiştir. [[Haziran 1929]]'da Gorki [[Solovki]]'yi ziyaret etmiş ve batıda kötü bir üne sahip olan [[Gulap Kampı]] hakkında olumlu şeyler yazmıştır. [[1932]]'de [[Stalin]] Gorki'yi ülkeye kesin dönüş yapmaya çağırmış ve ülkesinde büyük bir memnuniyetle karşılacağını garantilemiştir.
 
[[Aleksandr Solzhenitsin]]'e göre GorkiyGorki kendi ilgileri nedeniyle dönmüştür. Gorkiy’ninGorki’nin [[Faşist]] [[İtalya]]'dan geri dönüşü Sovyet zaferinin büyük bir propagandası olur. GorkiyGorki'ye [[Lenin Nişanı]] verilir ve eskiden milyoner [[Ryabuşinskiy]]'e ait olan ve şimdi [[GorkiyGorki Müzesi]] olan Moskova'daki malikaneye yerleştirilir. Şehir dışında da bir yazlık ev tahsis edilir. Moskova'nın büyük caddelerinden biri olan Tverskaya Caddesi'ne ve doğduğu şehire adı verilir. [[1990]]’da şehrin adı tekrar [[Nizhni Novgorod]] olarak değiştirilecektir.
 
[[1930]]'larda dünyanın en büyük uçaklarından olan [[Tupolev ANT-20]]'ler de Maksim GorkiyGorki olarak isimlendirilmişlerdir.
Ancak [[Stalinist]] baskı arttıkça ve özellikle [[1934]] yılının aralık ayındaki [[Sergey Kirov Suikastı]]'ndan sonra GorkiyGorki Moskova'daki evinde bir nevi hapis hayatı yaşamıştır. Son dönem yapıtlarının hemen hepsinde devrim öncesi dönemi ele almıştır.
 
== Ölümü ==
 
[[Aleksey Peşkov]]’un Mayıs [[1935]]’deki ani ölümünü takiben GorkiyGorki de [[1936]] yılında Haziran ayında hayata gözlerini yumdu. Her ikisinin de ölümü şüphe altındadır. Zehirlendikleri iddia edilmiş ama bu hiç bir zaman ispatlanamamıştır. Gorki’nin cenaze töreninde tabutu taşıyanlar arasında [[Stalin]] ve [[Molotov]] da yer alacaklardır.
 
[[1938]]’de [[Buharin]]’in mahkemesinde Gorkiy’ninGorki’nin [[NKVD]] başkanı Yagoda tarafından öldürül düğü itiraf edilmiştir
 
== Eserleri ==
59. satır:
=== Roman ===
*[[Foma]] ([[1899]], [[1983]])
*[[Ana (roman, Maksim GorkiyGorki)|Ana]] ([[1906]], [[1979]])
*[[Halk Düşmanı]] ([[1907]], [[Türkçe]]'ye "[[Yararsız Bir Adam]]" adıyla ([[1979]])
*[[Matveya Kojemyakin]] ([[1910]], [[1984]])
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Maksim_Gorki" sayfasından alınmıştır