Meşrutiyet: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k →‎Osmanlı'da parlamenter monarşi: İngiliz bir parlamenter monarşist tarafından anayasal monarşiyi tanımlanması
Elvorix (mesaj | katkılar)
k →‎top: Yazım hatası düzeltme hükümet → hükûmet
Etiketler: AWB Geri alındı
6. satır:
{{Hükûmet biçimleri}}
{{Hükûmet biçimleri haritası}}
'''Meşrutiyet''', '''meşruti monarşi''', '''anayasal monarşi''', '''anayasal tekerki''' ya da '''parlamenter monarşi''' bir hükümdarın (bkz. monarşi) iktidarı anayasal olarak örgütlenmiş bir hükümetlehükûmetle paylaştığı hükümethükûmet sistemi. Hükümdar fiili devlet başkanı veya tamamen törensel bir lider olabilir. Anayasa, hükümetinhükûmetin gücünün geri kalanını yasama ve yargıya tahsis eder. [[Arapça]] şart kökünden türemiş olan meşrutiyet 19. asırdan itibaren [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti'nde]] meclisli saltanat-hilafet anlamında kullanılmıştır. Daha genel ifadesiyle; meşrutiyet, bir hükümdarın başkanlığı altında [[parlamento]] yönetimine dayanan yönetim biçimidir.<ref name="m">{{Web kaynağı | soyadı1 = Hanioğlu | ad1 = M. Şükrü | başlık = Meşrutiyet | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/mesrutiyet | website = TDV İslam Ansiklopedisi | yayıncı = TDV İslam Ansiklopedisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190725060235/https://islamansiklopedisi.org.tr/mesrutiyet | arşivtarihi = 25 Temmuz 2019 | erişimtarihi = 17 Mart 2020 | ölüurl = evet }}</ref>
 
Tarihi çağlarda pek çok örneği verilebilirse de(senato-imparator ikilemindeki Roma, İtalyan şehirleri gibi) İngiltere'de 1215 yılında [[Magna Carta]] ile kurulan siyasi düzen tarihteki ilk meşruti monarşi rejimi olarak anılır. Fransa'da [[Temmuz Devrimi|1830 Devrimi]]'nden sonra kurulan ''Anayasal Monarşi'', [[cumhuriyet]] ile mutlak krallık arasında bir "orta yol" olarak benimsenmiştir. Osmanlı Devlet hayatında özellikle [[Abdülaziz]] döneminde nazırlık yapmış mısır hıdiv ailesinden [[Mustafa Fazıl Paşa]] tarafından padişaha yazılan bir mektupta anayasal monarşi anlamında nizam-ı serbestane kelimesi geçmiştir., bu tabir sonraları yerini daha İslam'i bir meşrutiyet tabirine bırakmış ve [[usul-i meşveret]] denmiştir. Özellikle 1876'ya giderken; ulemanın da bu kavrama ısındığı ve usul-i meşveret tabirinin bir siyasi hamle olduğu görülüyor.<ref name="m"/>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Meşrutiyet" sayfasından alınmıştır