1550-1562 Osmanlı-Alman Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

{{çalışma}}

'''1550-1562 Osmanlı-Alman Savaşı''', [[Osmanlı İmparatorluğu]] ve [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]] arasında [[Macaristan]] ve [[Erdel]]'in hakimiyeti konusundaki çekişme nedeniyle başlayan ve gerek [[Macaristan]] gerek [[Akdeniz]]'de büyük bir mücadeleye dönüştükten sonra karada ve denizdeki Osmanlı zaferleri üzerine 1555 ve 1559'daki iki ateşkesin ardından 1562 yılında [[İstanbul Antlaşması (1562)|İstanbul Antlaşması]]'yla sonuçlanan savaştır.

 

== Savaş ==

=== 1551 ===

1551 yılının ilkbaharında [[I. Ferdinand (Kutsal Roma imparatoru)|Kral Ferdinand]] [[1540-1545 Osmanlı-Alman Savaşı|1540-45 Savaşı]]ndaki stratejisinin benzerini uygulamaya çalıştı. Nisan ayında bir taraftan Doğu Macaristan'ı 5.000 kişilik bir orduyla işgal ederken diğer taraftan [[İstanbul]]'a elçi göndererek işgalinin tanınmasına karşılık yıllık 30.000 altın vergi önerdi. Sözkonusu teklifler kesin suretle reddedildikten sonra, Haziran ayında Kaptanıderya [[Sinan Paşa]] komutasındaki ve [[Salih Reis|Salih]] ile [[Turgut Reis|Turgut Reislerin]] de katıldığı Osmanlı donanması Akdeniz'e açılırken, Temmuz ayında da [[Sokullu Mehmed Paşa]] komutasındaki Rumeli ordusu (yaklaşık 50.000 kişi) cepheye doğru harekete geçti. 11 Eylül'de sınırı teşkil eden [[Tisa]] nehrini aşan ordu sırasıyla Aracs, Horogszeg, Gyala, Csak, Gilad, Varsomlyo, Illyed, Obesenyo, Naglyak ve Egres kalelerini teslim aldı ve 28 Eylül'de [[Csongrád-Csanád (il)|Çanad]]'ı fethetti. [[Mureș Nehri]]'ni aşan ordu [[Temeşvar]]'a yönelirken [[Lipova, Arad|Lipva]] teslim oldu. Bununla birlikte, 17 Ekim'de başlayan [[Temeşvar Kuşatması (1551)|Temeşvar kuşatması]] başarılı olamayıp 26 Ekim'de kuşatma kaldırıldığı gibi, 3 Kasım'da da Macarlar [[Lipova, Arad|Lipva]]'yı kuşattı ve 29 Kasım'da ele geçirdiler.

 

 

=== 1552 ===

 

[[Kara Ahmed Paşa]] komutasındaki Rumeli ordusu (yaklaşık 50.000 kişi) ise Haziran başında [[Virşaç]]'ı zaptettikten sonra 25 Haziran'da [[Temeşvar Kuşatması (1552)|Temeşvar'ı kuşattı]] ve 25 Temmuz'da fethetti. Hadım Ali Paşa ise 9 Temmuz'da (3 günlük bir kuşatmadan sonra) [[Drégelypalánk|Drégely]]'yi, 13 Temmuz'a kadar [[Szécsény|Seçen]], [[Holökkö]] ve [[Salgótarján|Salgotaryan]]'ı, 19 Temmuz'da ise [[Buják|Boyak]]'ı ele geçirdi. [[Temeşvar]]'ın zaptından sonra 27 Temmuz'dan itibaren bölgeye dağılan Türk birlikleri [[Arad]], [[Muhadiye]] ve [[Pančevo|Pançevo]] dahil tüm [[Banat]] yaylasını fethetti ve 30 Temmuz'da Alman-Macar birliklerince metruk halde bırakılmış [[Lipova, Arad|Lipva]]'yı yeniden ele geçirdi. Hadım Ali Paşa komutasındaki eyalet ordusu ise [[Erasmus von Teufel]] komutasındaki 10.000 kişilik Alman-Macar ordusunu 11 Ağustos'ta [[Palast Muharebesi]]'nda imha etti. İki ordu birleşerek kuzeydoğuya doğru ilerledi ve 26 Ağustos'ta [[Lugoj]] ve [[Karansebeş]], 4 Eylül'de ise (11 günlük kuşatmadan sonra) Szolnok alındı. Ancak, 9 Eylül'de başlanan 40 günlük [[Eğri Kuşatması (1552)|Eğri Kuşatması]] başarılı olamadı. Bununla birlikte, sonbaharda [[Doğu Macar Krallığı]] da [[Osmanlı Devleti]]'ne yeniden itaat etti. Bu suretle, Osmanlılar 1540-45 savaşında elde ettiklerine yakın genişlikte bir bölgeyi tek sefer mevsiminde ele geçirmeyi başardılar.

 

=== 1555 ===

1555 Ocak ayında diplomatik müzakerelere fırsat tanımak amacıyla altı aylık bir ateşkes yapıldı. Kral Ferdinand [[Osmanlı Devleti]]'yle barış yapabilmek umuduyla, 1555'in ilk çeyreğinde [[Ogier Ghislain de Busbecq|Elçi Busbecq]]'i [[İstanbul]]'a gönderdi. Alman elçisi, [[Kanuni Sultan Süleyman]]'ın Nisan ayında [[Safevîler|Safevî Devleti]]'yle süren barış müzakerelerini takip etmek için konakladığı [[Amasya]]'da huzuruna çıktı ve [[Macaristan]] üzerindeki Alman egemenliğinin tanınması karşılığında yılda 140.000 flori ödenmesi teklifini iletti. Bununla birlikte, 29 Mayıs'ta [[İran]]'la akdedilen [[Amasya Antlaşması]]'yla eli rahatlayan Kanuni teklifi reddederken, Kasım ayına kadar da [[Erdel]]'deki tüm işgal birliklerinin çekilmesi [[ültimatom]]unu verdi. Busbecq [[Viyana]]'ya dönerken Temmuz'da altı aylık ateşkes fiilen biterken, [[Hırvatistan]] [[Ban|Banı]] [[Nikola Šubić Zrinski|Zrinyi]]'nin Ağustos'ta [[Klis]]'e saldırmasıyla da savaş yeniden başladı. Zrinyi komutasındaki Alman-Hırvat birliklerine dönüş yolunda yetişen Bosna Eyaleti birliklerine komuta eden Hasan ve Mehmed Beyler Zrinyi ve Ivan Höjszek’i yenilgiye uğrattılar. Ardından da Budin Valisi [[Toygun Paşa]] 8 Eylül'de kuşattığı [[Kaposvár|Kapoşvar]]'ı 17 Eylül'de, Eylül sonuna doğru ise [[Babócsa|Babofça]] ve [[Berzence]]'yi fethetti. 4 Ekim'de ise [[Eğri Kalesi|Eğri]] civarında taarruza geçen Gergely Bornemisza komutasındaki Macar-Alman ordusu da [[Panto]] civarında Veli Paşa'ya mağlup oldu. Bununla birlikte, Osmanlı birliklerinin 4 Ekim'de [[Zigetvar]]'a, 23 Ekim'de de [[Pápa|Papa]] üzerine akınları sonuçsuz kaldı.

 

 

=== 1560-1562, son çatışmalar ve barış müzakereleri ===

[[Macaristan]] cephesinde ise 1560 yılı tarafların mütarekeye uydukları bir yıl oldu. 1561 yılında ise Türk birlikleri Zrinyi'nin [[Zigetvar]] civarından icra ettiği baskın ve saldırılara karşılık [[Balaton Gölü]] kuzeyinde ilerlediler ve 16-17 Nisan 1561'de [[Hegyesd]] ve [[Tapolca]]'yı fethettiler. 1562 yılında ise Alman-Macar ordusu 9 Nisan'da Hegyesd'i geri aldı.