Uygur Soykırımı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Firatlal (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
93. satır:
 
===Eğitim===
2011 Yılında Sincan'daki okullar, yetkililerin iki dilli eğitim politikası olarak adlandırdığı şeye geçti. Birincil öğretim dili Standart Çince'dir ve Uygur edebiyatına haftada sadece birkaç saat ayrılmıştır. Bu politikaya rağmen az sayıda Han çocuğuna Uygurca konuşması öğretilmektedir.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.economist.com/china/2015/06/27/tongue-tied|başlık=Tongue-tied|erişimtarihi=2021-09-21 Eylül 2021|tarih=2015-06-27 Haziran 2015|çalışma=The Economist|issn=0013-0613}}</ref>
 
Uygur öğrenciler giderek evlerinden uzaktaki Uygurca konuşamadıkları uzak yerleşim okullarına devam etmektedirler.<ref>{{Web kaynağı|url=https://thediplomat.com/2019/05/chinas-effort-to-silence-the-sound-of-uyghur/|başlık=China’s Effort to Silence the Sound of Uyghur|erişimtarihi=2021-09-21 Eylül 2021|dil=en-US|çalışma=thediplomat.com}}</ref> [[Özgür Asya Radyosu]]'nun (RFA) 2020 tarihli bir raporuna göre, Kaşgar'da eskiden iki dilli eğitim veren etkili bir lisede tek dilli Çince dil eğitimi tanıtıldı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.rfa.org/english/news/uyghur/school-06122020180620.html|başlık=Xinjiang Authorities Institute Mandarin-Only Instruction at Prominent Uyghur High School|erişimtarihi=21 Eylül 2021-09-21|dil=enİngilizce|çalışma=Radio Free Asia}}</ref>
 
Daha sonra Çin'den kaçan etnik bir Kazak öğretmen olan Sayragul Sauytbay, tutuklu öğrencilerine kısıtlı besin verildiğinde, kampın "sıkışık ve hijyenik olmadığını" söyleyerek bir staj kampında öğretmenlik yapmak zorunda kaldığını anlattı. Sauytbay, yetkililerin tutukluları Çince öğrenmeye, telkin derslerine oturmaya ve kamuoyuna itiraflarda bulunmaya zorladığını da sözlerine ekledi. Tecavüz ve işkencenin yaygın olduğunu ve yetkililerin tutukluları bazı bireyleri kısır veya bilişsel olarak engelli bırakan bir ilaç almaya zorladığını belirtti.<ref>{{Web kaynağı|url=https://web.archive.org/web/20200704124818/https://world.wng.org/2020/07/a_cultural_genocide_before_our_eyes|başlık=A cultural genocide before our eyes {{!}} WORLD News Group|erişimtarihi=2021-09-21 Eylül 2021|tarih=4 Temmuz 2020-07-04|çalışma=web.archive.org}}</ref>
 
2021 Yılında Sincan'da 2000'li yılların başından beri kullanılan standart Uygur dili ders kitapları yasa dışı bırakılmış ve yazarları ve editörleri ayrılıkçılık suçlamasıyla ölüm veya ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştır. Ders kitapları ilgili hükümet yetkilileri tarafından oluşturulmuş ve onaylanmıştı; ancak 2021'de AP'ye göre Çin hükümeti, "ders kitaplarının 2003 ve 2009 basımlarında etnik ayrılıkçılık, şiddet, terörizm ve dini aşırılıkçılık vaazlarının yer aldığını ve 2009'da bölgesel başkent Urumçi'de kanlı bir hükümet karşıtı isyana katılmak için kitaplardan birkaç kişinin ilham aldığını söyledi.”<ref>{{Web kaynağı|url=https://apnews.com/article/world-news-race-and-ethnicity-beijing-china-national-security-e4d7a915a2e3ebb6c6f50778a2aec81a|başlık=China condemns 2 ex-Xinjiang officials in separatism cases|erişimtarihi=2021-09-21 Eylül 2021|tarih=2021-04-20 Nisan 2021|dil=enİngilizce|çalışma=AP NEWS}}</ref>
===Gözaltına alınan akademisyenler ve dini şahsiyetler===
[[FileDosya:Professor Ilham Tohti.jpg|200px|küçükresim|Uygur ekonomisti [[İlham Tohti]]]]
Uygur İnsan Hakları Projesi, 2017'nin başından bu yana tutuklu, tutuklu ya da kaybolan 386 Uygur aydınını belirledi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://uhrp.org/report/detained-and-disappeared-intellectuals-under-assault-uyghur-homeland-html/|başlık=Detained and Disappeared: Intellectuals Under Assault in the Uyghur Homeland|erişimtarihi=2021-09-21 Eylül 2021|dil=en-US|çalışma=Uyghur Human Rights Project}}</ref>
 
Uygur ekonomisti İlham Tohti 2014 yılında müebbet hapse mahkum edildi. Uluslararası Af Örgütü cezasını haksız ve içler acısı olarak nitelendirdi. <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.uyghurcongress.org/en/ilham-tohti/|başlık=Ilham Tohti|erişimtarihi=2021-09-21 Eylül 2021|tarih=2016-09-12 Eylül 2016|dil=en-US|çalışma=World Uyghur Congress}}</ref> İslam türbelerini, geleneksel şarkıları ve folkloru inceleyen ve koruyan tanınmış Uygur antropolog Rahile Dawut ortadan kayboldu.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2019/01/05/world/asia/china-xinjiang-uighur-intellectuals.html|başlık=China Targets Prominent Uighur Intellectuals to Erase an Ethnic Identity|erişimtarihi=21 Eylül 2021-09-21|tarih=5 Ocak 2019-01-05|dil=en-US|çalışma=The New York Times|ad=Austin|soyadı=Ramzy|issn=0362-4331}}</ref>
 
RFA, Çin hükümetinin oğlunu devlet tarafından onaylanmayan bir dini okula götürdükten sonra Uygur İmamı Abduheber Ahmet'i hapse attığını bildirdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.rfa.org/english/news/uyghur/imam-05102018155405.html|başlık=Xinjiang Authorities Jail Uyghur Imam Who Took Son to Unsanctioned Religious School|erişimtarihi=2021-09-21 Eylül 2021|dil=enİngilizce|çalışma=Radio Free Asia}}</ref> Ahmet'in daha önce Çin tarafından "beş yıldızlı" bir imam olarak övüldüğünü, ancak 2018'de eyleminden dolayı beş yıldan fazla hapis cezasına çarptırıldığını bildirdiler.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.rfa.org/english/news/uyghur/imam-05102018155405.html|başlık=Xinjiang Authorities Jail Uyghur Imam Who Took Son to Unsanctioned Religious School|erişimtarihi=2021-09-21 Eylül 2021|dil=enİngilizce|çalışma=Radio Free Asia}}</ref>
 
== Kaynakça ==