Savaşan Devletler Çağı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Noumenon (mesaj | katkılar)
k Savaşan Beylikler Dönemi başlığı Muharip Devletler Dönemi sayfasına yönlendirildi: Daha uygun çeviri..
Noumenon (mesaj | katkılar)
yazımda oynama...
1. satır:
{{Çin tarihi}}
'''SavaşanMuharip BeyliklerDevletler Dönemi''' veya '''MuharipSavaşan BeyliklerDevletler Dönemi''' (''geleneksel Çince'': 戰國時代, ''basitleştirilmiş Çince'': 战国时代, [[pinyin]]: Zhànguó Shídài) [[İlk çağ]] [[Çin]] târihinde [[M.Ö.]] 5. yüzyılla [[Çin İmparatorluğu]]'nun kuruluşuna kadar ([[M.Ö. 221]]) geçen zamâna verilen addır. Sözde [[İlkbahar ve Sonbahar Dönemi]] sonrasında başlayan ve [[M.Ö. 256]]'da ortadan kalkan [[Doğu Zhou Hânedanlığı]] döneminin ikinci bölümü oluşturan dönem olarak görülür. İlk-İlkbahar ve Sonbahar Dönemi'nde olduğu gibi bu dönemde de kral, göstermelik yönetici olmaktan ileri gidememiş, gücü kalmamıştı.
 
Döneme verilen ad, [[Han Hânedanlığı]] zamânında yazılmış ''[[Zhan Guo Ce|SavaşanMuharip BeyliklerinDevletlerin KayıtlarKayıtları]]'' adlı eserden alıntıdır. Dönemin tam ne zaman başladığı konusu tartışmalıdır. Sık sık [[M.Ö. 475]] olarak (İlk-İlkbahar ve Sonbahar Dönemi'nden sonra) gösterilirken [[M.Ö. 403]] ([[Jin Hânedanlığı]]'in üçe bölündüğü târih]]) de bâzı kaynaklarda bu dönemin başıdır.
 
[[Resim:China 2c.jpg|thumb|left|250px|SavaşanMuharip BeyliklerDevletler Dönemi'nde Çin]]
 
İlk-İlkbahar ve Sonbahar Dönemi'nin tersine SavaşanMuharip BeyliklerDevletler Dönemi, bölgesel [[kumandan]]ların etraflarında bulunan beylikleridevletleri istilâ edip [[egemenlik]]lerini pekiştirdikleri bir dönemdir. Bu süreç, [[İlkbahar ve Sonbahar Dönemi|İlk- ve Sonbahar Dönemi]]'nde başlar ve [[M.Ö. 400|M.Ö. 3. yüzyıl]]da, böylece, yedi büyükçe devlet ortaya çıkar. Bu [[Yedi SavaşanMuharip BeylikDevlet]] şunlardı:
 
* [[Chu (beylikdevlet)|Chu]] (楚)
* [[Han (beylikdevlet)|Han]] (韓/韩)
* [[Qi (beylikdevlet)|Qi]] (齊/齐)
* [[Qin (beylikdevlet)|Qin]] (秦)
* [[Wei (beylikdevlet)|Wei]] (魏)
* [[Yan (beylikdevlet)|Yan]] (燕)
* [[Zhao (beylikdevlet)|Zhao]] (趙/赵)
 
Politik güçteki değişimin bir başka simgesi, unvandaki değişikliklerdir. Kumandanlar, hâlâ kendilerini [[Zhou hânedanlığı]]'nın [[dük]]leri (公 ''gōng'') olarak görürken şimdi kendilerine [[kral]] (王 ''wáng'') unvânını lâyık görmeye başladılar; böylece kendilerini Zhou kralı düzeyinde görüyorlardı.
 
SavaşanMuharip BeyliklerDevletler Dönemi, [[Demir Çağı|demir işlemenin]] [[Çin]]'de başladığı zamânı da içine arır. Artık bu dönemden sonra [[bronz]] yerine [[demir]]le silâhlar üretilir. [[Shu (beylikdevlet)|Şû]] (şimdiki [[Siçuan]]) ve [[Yue (beylikdevlet)|Yue]] (şimdiki [[Zhejiang]]) da bu dönemde Çin kültürü bölgesi içine alındı. Aralarında [[Mensiyüs]] tarafından ayrıntılandırılan [[Konfüçyüsçülük]], [[Lao Zi]] ve biraz da [[Zhuang Zi]] tarafından ayrıntılandırılan [[Taoizm]], [[Legalizm (Çin felsefesi)|Legalizm]] ve [[Mohizm]]'in bulunduğu [[Yüz Düşünce Okulu]] bu dönemde gelişti. [[Ticâret]] de bu dönemde gelişerek bâzı [[tüccar]]lara politikaya etki imkânı verdi. Askerî taktikler de değiştirildi. İlk- ve Sonbahar Dönemi'e göre değişikliklerle yaya ve atlı askerler, bütün ordularda kullanılmaya başlanıp iki tekerlekli savaş arabası tutulmamaya başlandı. Bu dönemden sonra Çin'in [[asilzâde]]leri savaşçı sınıfa âit olmak yerine okur-yazar sınıfından olmaya başladılar. Krallıklar, büyük orduları birbirinin üstüne salarak birbirlerini egemenlikleri altına almaya çalışıyorlardı. Askerlerin silâhları, yavaş yavaş bronz yerine sırf demirden üretilmeye başlandı. Hançer baltası, bu dönemde değişik krallıklarda, bilhassa 5½ m uzunluğunda mızraklar çıkaran Qin'de son derece yaygın bir silâhtı.
 
Bu dönemde askerî [[strateji]] uzmanı [[Sun Tzu]] (Sun Zi), ''[[Savaş Sanatı]]'' adlı eseriyle en etkin ve bilinen en eski askerî strateji eserini yazdı. Bu eserin yanısıra [[Yedi Askerî Klâsikler]] de bu dönemde yazıldı. Çin birleştiğinde bu yedi klâsik eser, [[ayaklanma]]ya teşvîk ettiğinden idâreciler tarafından saklandı.