İran: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Geri alındı olası sayı vandalizmi Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
Anyela23 (mesaj | katkılar)
Gerekçe:tel???
Etiket: Elle geri alma
36. satır:
| yönetici_adı1 = {{Kayma|[[Ayetullah]] [[Ali Hamaney]]}}
| yönetici_unvanı2 = Cumhurbaşkanı
| yönetici_adı2 = {{Kayma|[[İbrahimHasan ReisiRuhani]]}}
| yönetici_unvanı3 = Başkan Yardımcısı
| yönetici_adı3 = {{Kayma|[[İshak Cihangiri]]}}
204. satır:
''Bu bizim için büyük bir korku kaynağı idi. Doğudaki lejyonlarımız için Sâsânî Krallığı o kadar ürkütücüydü ki çok azı onlarla savaşmak istiyor geri kalanlar ise savaşma konusunda tamamen isteksiz davranıyordu.''.<ref>Arthur Cotterell, ''From Aristotle to Zoroaster: An a to Z Companion to the Classical World''. 1998. ISBN 0-684-85596-8, p. 344–345, Free Press</ref>}}
 
Part ve daha sonra Sâsânî devrinde [[İpek Yolu]] üzerindeki ticaret [[Çin]], [[Mısır]], [[Mezopotamya]], İran, [[Hindistan]] ve [[Roma]] medeniyetlerinin gelişmesinde önemli rol oynamıştır ve modern Dünya'nın temellerinin atılmasına yardımcı olmuştur. Partlılardan geriye kalan kalıntılar bazı açılardan klasik Yunan etkileri taşır ve çoğunlukta kendi oryantal anlayışlarını sergiler; "Part sanat ve yaşamını ifade eden kültürel farklılığın" açık bir ifadesi olarak.<ref>''Persians: Masters of Empire'', 1995, ISBN 0-8094-9104-4, p. 134, Time-life Books</ref> Partlılar, Avrupa [[Romanesk mimari]]sini andıran ve muhtemelen bu mimariyi etkilemiş olduğu [[Tizpon]]'da örnekleri görülen Part stili mimari tasarımların yaratıcılarıydılar.<ref>''Persians: Masters of Empire'', 1995, ISBN 0-8094-9104-4, p. 138, Time-life Books</ref><ref>''"Even the architecture of the Christian church, with its hallowed chancel seems inspired by the designs of [[Mithra|Mithraic]]ic temples"''. [[Abbas Milani]]. ''Lost Wisdom''. 2004. Mage Publishers, p. 13. ISBN 0-934211-90-6</ref> Sâsânîlerin yönetiminde İran [[Çin]] ile ilişkilerini geliştirdi, Sâsânî [[sanat]]ı, [[müzik|müziği]] ve [[mimarlık|mimarisi]] büyük atılım gerçekleştirdi ve [[Nizip Okulu]] ve [[Gundeşapur Akademisi]] gibi dünya çapında tanınan bilim ve araştırma merkezleri oluşturuldu.
 
Bu dönemde batıda Hristiyanlığın, doğuda Budizm ve Manicilik gibi dinlerin yayılması sonucunda [[Zerdüştlük]] İran birliğinin sağlamlaştırılması için ulusal bir devlet dini olarak örgütlendi. Ayrıca yine bu dönemde yazılı kültüre geçilmiştir. Kutsal metinlerin derlenmesinden oluşan enderzler, Zerdüştlüğün kutsal kitabı olan [[Avesta]], dini ya da din dışı gelenekler ve İran'ın ulusal destanı sayılan Şehname bu dönemde kaleme alınmıştır. MS 630'larda başlayan Müslüman Arap akınları Sâsânî egemenliğine 651 yılında son vermiş ve İslâmiyet'i İran'da yaymıştır.
210. satır:
632'de Arap yarımadasından [[Sâsânî İmparatorluğu]]'na saldırılar başladı. İran [[El Kadisiye Savaşı]]'nda [[İran'ın İslâmî Fethi]]'ne yol açacak şekilde yenildi.
 
=== Orta Çağlar ([tel:652–1501 652–1501]) ===
{{Ana|İran'ın İslamlaşması}}
 
591. satır:
1990'ların sonlarından itibaren İran; [[Suriye]], [[Hindistan]], [[Venezuela]] ve [[Güney Afrika Cumhuriyeti|Güney Afrika]] gibi gelişmekte olan ülkelerle ekonomik iş birliğini geliştirdi. İran, [[Türkiye]] ve [[Pakistan]] ile ticaret ilişkilerini de geliştirmekte ve [[Ekonomik İşbirliği Örgütü]] adı verilen kurum aracılığıyla Batı ve [[Orta Asya]]’da ortak bir pazar oluşturma hedefini diğer ülkelerle paylaşmaktadır. İran, ithalat üzerinde daha çok azaltılmış sınırlamalar/vergiler ve [[Çarbahar]], [[Keşm Adası|Keşm]] ve [[Kiş Adası|Kiş]] adaları serbest ticaret bölgeleri gibi yatırım için uygun bir iklim yaratarak milyarlarca dolar yabancı yatırım çekmeyi planlamaktadır.
 
Şimdiki hükûmet daha önceki hükûmetin pazar reform planlarını takip etmeye devam etmekte ve İran’ın petrole dayalı ekonomisini çeşitlendirmeye çalışacağını ifade etmektedir. Bunu devlet yatırımlarını [[otomotiv]], [[imalat]], [[uzay]] sanayileri, tüketici [[elektronik|elektroniği]], [[petrokimya]] ve [[nükleer teknoloji]] gibi alanlara yaparak gerçekleştirmeye çalışıyor. İran [[biyoteknoloji]], [[nanoteknoloji]] ve [[ilaç]] sanayilerinde de açılımlar yapmaktadır.<ref>[http://www.nanovip.com/nanotechnology-companies/iran List of Iranian Nanotechnology companies] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20061114070827/http://www.nanovip.com/nanotechnology-companies/iran |tarih=14 Kasım 2006 }} retrieved 23 January 2008</ref> Güçlü petrol pazarı 1996’dan beri İran üstündeki finansal baskıların hafiflemesine neden oldu ve Tahran'ın borç servisinin ödemelerini yapmasını sağladı. İran'ın bütçe açıkları her zaman kronik bir sorun olmuştur; özellikle geniş ölçekli devlet sübvansiyonları; indirimli yiyecek sağlanması ve özellikle benzin satışı; tek başına enerji sektörüne maliyeti 2008 için [tel:84.000.000.000 84.000.000.000] dolardır.<ref>http://www.payvand.com/news/07/jan/1295.html {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20171010061417/http://www.payvand.com/news/07/jan/1295.html |tarih=10 Ekim 2017 }} "Ahmadinejad's Achilles Heel: The Iranian Economy" retrieved 23 January 2008</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.iran-daily.com/1387/3111/html/economy.htm | başlık = Energy subsidies reach $84b | erişimtarihi = 27 Nisan 2008 | yayımcı = Iran-Daily | tarih = 8 Ocak 2007 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090619035938/http://iran-daily.com/1387/3111/html/economy.htm | arşivtarihi = 19 Haziran 2009 | ölüurl =hayır}}</ref>
 
[[Tarım]], İran'ın geleneksel faaliyetlerinden biridir. Antik dönemde yerleşik düzene geçilmiş olan ülkede doğudan gelen göçebe boylarla yaşanan gerilim ülke tarihinde belirleyici olmuştur. Bugün bile ülkede hâlâ önemli bir nüfusa sahip olan göçebe topluluklar bir sorun kaynağı olarak görülür. Ülkede tarım [[vadi]] tabanlarında, [[plato]] eteklerindeki vahalarda ve nemli alçak basınç hareketlerine açık yağış alan bölgelerde yapılır. Başlıca tarım ürünleri [[şekerpancarı]], [[şekerkamışı]], [[pamuk]], [[tütün]], [[pirinç]], [[çay]] ve [[tahıl]]lardır; fakat pirinç dışındaki ürünler ihtiyacı karşılamaktan uzaktır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İran" sayfasından alınmıştır