Detoksifikasyon: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Begumkynk, Kullanıcı:Begumkynk/deneme tahtası sayfasını Biyouyumluluk sayfasına taşıdı Etiket: Yeni yönlendirme |
sayfayı oluşturdum Etiketler: Kaldırılan yönlendirme Görsel Düzenleyici |
||
1. satır:
'''Detoksifikasyon''' (genellikle '''detoks''' olarak kısaltılır ve bazen vücut temizliği olarak adlandırılır), vücudu belirtilmemiş "toksinlerden" kurtarmayı amaçlayan bir tür [[alternatif tıp]] tedavisidir. Detoksifikasyon ile yaygın olarak ilişkili faaliyetler arasında diyet yapmak, oruç tutmak, belirli gıdaları (yağlar, karbonhidratlar, meyveler, sebzeler, meyve suları, şifalı bitkiler veya su gibi) tüketmek veya bunlardan kaçınmak, kolon temizliği, [[Şelatlama|şelasyon]] tedavisi ve amalgam içeren diş dolgularının çıkarılması yer alır.
Bilim adamları ve sağlık kuruluşları, detoksifikasyon kavramını, sağlam olmayan bilimsel temeli ve iddialar için kanıt eksikliği nedeniyle eleştirdiler.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jhn.12286|başlık=Detox diets for toxin elimination and weight management: a critical review of the evidence|tarih=2015|sayı=6|dil=en|sayfalar=675–686|çalışma=Journal of Human Nutrition and Dietetics|cilt=28|ad=A. V.|soyadı=Klein|issn=1365-277X|doi=10.1111/jhn.12286|ad2=H.|soyadı2=Kiat}}</ref> "Toksinler" genellikle tanımsız kalır ve hastada [[toksik]] birikime dair çok az veya hiç kanıt yoktur. İngiliz kuruluşu Sense About Science, bazı detoks diyetlerini ve ticari ürünleri "zaman ve para kaybı" olarak tanımlarken,<ref name=":0">{{Web kaynağı|url=https://web.archive.org/web/20130826124704/http://www.senseaboutscience.org/pages/debunking-detox.html|başlık=Debunking detox · Sense about Science|erişimtarihi=2021-07-05|tarih=2013-08-26|çalışma=web.archive.org}}</ref> İngiliz Diyetisyenler Derneği bu fikri "saçmalık" ve "pazarlama efsanesi" olarak nitelendirdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.bda.uk.com/resource/detox-diets.html|başlık=Detox Diets|erişimtarihi=2021-07-05|çalışma=www.bda.uk.com|soyadı=BDA}}</ref> Dara Mohammadi, "detokslamayı" "bir aldatmaca size bir şeyler satmak için tasarlanmış sahte bir tıbbi kavram" olarak özetliyor ve tamamlayıcı tıp profesörü Edzard Ernst, bunu bağımlılık için geleneksel tıbbi tedaviler için bir terim olarak tanımlıyor. "sahte bir muamele satmak için girişimciler, şarlatanlar tarafından yaratıldı".<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.theguardian.com/lifeandstyle/2014/dec/05/detox-myth-health-diet-science-ignorance|başlık=You can’t detox your body. It’s a myth. So how do you get healthy?|erişimtarihi=2021-07-05|tarih=2014-12-05|dil=en|çalışma=the Guardian}}</ref>
== Arka fon ==
Tasfiyenin etkisiz olduğuna dair şüpheler 1830'larda yaygınlaştı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=dJEWZq0bq8kC&redir_esc=y|başlık=Western Medicine: An Illustrated History|tarih=2001|dil=en|yayıncı=Oxford University Press|ad=Irvine|soyadı=Loudon|isbn=978-0-19-924813-1}}</ref> Biyokimya ve mikrobiyoloji 19. yüzyılda oto-zehirlenme teorisini destekliyor gibi görünüyordu, ancak yirminci yüzyılın başlarında detoksifikasyon temelli yaklaşımlar hızla gözden düştü.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://doi.org/10.1001/jama.1919.02610010014002|başlık=ORIGIN OF THE SO-CALLED AUTO-INTOXICATION SYMPTOMS|tarih=1919-01-04|sayı=1|sayfalar=8–13|çalışma=Journal of the American Medical Association|cilt=72|ad=WALTER C.|soyadı=ALVAREZ|issn=0002-9955|doi=10.1001/jama.1919.02610010014002}}</ref> Ana akım tıp tarafından terk edilmiş olsa da, fikir hayal gücünde ve alternatif tıp uygulayıcıları arasında devam etti.<ref name=":1">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://journals.lww.com/jcge/Fulltext/1997/06000/Colonic_Irrigation_and_the_Theory_of.2.aspx|başlık=Colonic Irrigation and the Theory of Autointoxication: A Triumph of Ignorance over Science|tarih=1997 Haziran|sayı=4|dil=en-US|sayfalar=196–198|çalışma=Journal of Clinical Gastroenterology|cilt=24|ad=E.|soyadı=Ernst|issn=0192-0790}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://journals.lww.com/jcge/Abstract/1989/08000/Intestinal_Autointoxication__A_Medical_Leitmotif.17.aspx|başlık=Intestinal Autointoxication: A Medical Leitmotif|tarih=1989 Ağustos|sayı=4|dil=en-US|sayfalar=434–441|çalışma=Journal of Clinical Gastroenterology|cilt=11|ad=Thomas S. N.|soyadı=Chen|issn=0192-0790|ad2=Peter S. Y.|soyadı2=Chen}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.straightdope.com/21342027/does-colonic-irrigation-do-you-any-good|başlık=Does colonic irrigation do you any good?|erişimtarihi=2021-07-05|tarih=1990-05-25|dil=en|çalışma=The Straight Dope|ad=Cecil|soyadı=Adams}}</ref> 1970'lerde ve sonrasında alternatif tıbbın yükselişiyle birlikte iç temizlik kavramları yeniden canlandı.<ref name=":1" /> Çevreci hareketin yükselişiyle birlikte birçok detoks diyeti, kirlilik ve toksik kontaminasyon hakkında çevresel fikirleri savunmak için diyet biçimini politik bir platform olarak kullanıyor.
== Türler ==
=== Detoks diyetleri ===
Detoks diyetleri, detoksifiye edici etkileri olduğunu iddia eden diyet planlarıdır. Genel fikir, çoğu gıdanın kirletici maddeler içerdiğini ileri sürer: lezzet arttırıcılar, gıda boyaları, böcek ilaçları ve koruyucular gibi insan yaşamı için gereksiz sayılan maddelerdir. Bilim adamları, diyetisyenler ve doktorlar genellikle "detoks diyetlerini" zararsız olarak görürken (beslenme eksikliği ile sonuçlanmadıkça), destekleyici olgusal kanıtların veya tutarlı gerekçelerin olmaması nedeniyle "detoks diyetlerinin" değeri ve gerekliliği konusunda genellikle tartışırlar.<ref name=":0" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.bda.uk.com/resource/bda-releases-top-5-celeb-diets-to-avoid-in-2019.html|başlık=BDA Releases Top 5 Celeb Diets to Avoid in 2019|erişimtarihi=2021-07-05|çalışma=www.bda.uk.com|soyadı=BDA}}</ref> Bir kişinin bir hastalıktan muzdarip olduğu durumlarda, detoks diyetinin etkinliğine olan inanç, gecikmeye veya etkili tedaviyi aramada başarısızlığa neden olabilir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.smh.com.au/national/detox-program-led-to-kidney-patients-death-court-told-20050427-gdl7g8.html|başlık=Detox program led to kidney patient's death, court told|erişimtarihi=2021-07-05|tarih=2005-04-27|dil=en|çalışma=The Sydney Morning Herald}}</ref>
Detoks diyetleri, son derece sınırlı gıda gruplarının tüketilmesini (sadece su veya meyve suyu, örneğin meyve suyu orucu olarak bilinen bir tür oruç<ref>{{Haber kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/7520756.stm|başlık=Woman left brain damaged by detox|erişimtarihi=2021-07-05|tarih=2008-07-23|dil=en-GB}}</ref>), bazı gıdaların (yağlar gibi) diyetten çıkarılmasını veya işlenmiş gıdaların ortadan kaldırılmasını içerebilir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.leaf.tv/6866962/cleansing-detox-diet/|başlık=Cleansing Detox Diet|erişimtarihi=2021-07-05|dil=en|çalışma=LEAFtv|soyadı=Jennifer Andrews}}</ref> Detoks diyetleri genellikle lif bakımından yüksektir. Taraftarlar, bunun vücudun birikmiş depolanmış yağları yakmasına, yağda depolanan "toksinleri" kana salmasına neden olduğunu ve daha sonra kan, deri, idrar, dışkı ve nefes yoluyla ortadan kaldırılabileceğini iddia ediyor. Ana tıp görüşü, vücudun toksinlerden kurtulma mekanizmalarına sahip olduğu ve sağlıklı beslenmenin vücut için en iyisi olduğu yönündedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.webmd.com/diet/a-z/detox-diets|başlık=Detox Diets: Do They Work? Are They Healthy?|erişimtarihi=2021-07-05|dil=en|çalışma=WebMD|ad=Kathleen M.|soyadı=Zelman|soyadı2=MPH|soyadı3=RD|soyadı4=LD}}</ref> Tek günlük kısa bir orucun zarar verme olasılığı düşük olsa da, uzun süreli oruç tutmak (belirli detoks diyetlerinin önerdiği gibi) sağlık açısından tehlikeli sonuçlar doğurabilir ve hatta ölümcül olabilir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://quackwatch.org/related/detox_overview/|başlık="Detoxification" Schemes and Scams {{!}} Quackwatch|erişimtarihi=2021-07-05|tarih=2011-06-08|dil=en-US|ad=Marc|soyadı=Kreidler}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.nbcnews.com/id/wbna18595886|başlık=Experts warn of detox diet dangers|erişimtarihi=2021-07-05|dil=en|çalışma=NBC News}}</ref>
=== Kolon temizliği ===
== Kaynakça ==
| |||