Tayland ekonomisi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
"'''Tayland ekonomisi''', 2019 yılında ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) yaklaşık %60'ını oluşturan ihracata bağlıdır.<ref..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu Etiket: Ücretsiz blog veya wiki bağlantısı içeren madde |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
{{Ekonomi bilgi kutusu
|ülke = Tayland
|resim = Bangkok Baiyoke 04.jpg
|resim_büyüklüğü = 250
|altyazı = [[Tayland]]'ın ticaret merkezi [[Bangkok]]
|para birimi = [[Tayland Bahtı|Tay bahtı]] (THB, ฿)
|yıl = [[Takvim yılı]]
|örgütler = [[DTÖ]], [[Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği|APEC]], [[Hint Okyanusu Kıyıları Birliği|IORA]], [[ASEAN]]
|GSYİH = {{azalış}} 1.261 trilyon $ (SAGP, 2020 tahm.)<ref name="2020/01">{{web kaynağı|başlık=World Economic Outlook Database, April 2020 |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2020/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=47&pr.y=1&sy=2017&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=578&s=NGDP_RPCH%2CPPPGDP%2CPCPIPCH%2CLUR&grp=0&a= |website=IMF.org |yayımcı=[[International Monetary Fund]] |erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref><br/>{{azalış}} 509,200 milyon $ (nominal, 2020 tahm.)<ref name="IMFWEOTH">{{web kaynağı|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=50&pr.y=13&sy=2017&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=578&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CPCPIPCH&grp=0&a= |başlık=World Economic Outlook Database, October 2019 |yayımcı=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref>
|büyüme = {{artış}} 4.1% (2021 tahm.)<ref>{{web kaynağı|başlık=Global Economic Prospects, June 2020 |sayfa=74 |url=https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/33748 |website=openknowledge.worldbank.org |yayımcı=[[World Bank]] |erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref>
|derece = [[Nominal GSYİH değerlerine göre ülkeler listesi|80. (nominal)]] / [[Satın alma gücü paritelerine göre ülkeler listesi|66. (SAGP)]]
|kişi başı = {{azalış}} 7.379 $ (nominal, 2020 tahm.)<ref name="IMFWEOTH" /><br/>{{azalış}} 18.275 $ (SAGP, 2020 tahm.)<ref name="IMFWEOTH" />
|sektörel = [[tarım]]: %8.4<br />[[endüstri]]: %39.2<br />[[hizmet]]: %52.4 (2020 tahm.)<ref name="Thailand at a glance">{{web kaynağı|başlık=Thailand at a glance|url=http://www.bot.or.th/English/EconomicConditions/Thai/genecon/Pages/index.aspx|yayımcı=Bank of Thailand|erişimtarihi=11 Haziran 2021|ölüurl=evet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130327004056/http://www.bot.or.th/English/EconomicConditions/Thai/genecon/Pages/index.aspx|arşivtarihi=27 Mart 2013}}</ref>
|enflasyon = {{pozitifazalış}} 1.1% (2020 tahm.)<ref name="2020/01"/>
|yoksulluk = {{negatifartış}} %9,9 (2018)<ref>{{web kaynağı|başlık=Poverty headcount ratio at national poverty lines (% of population) - Thailand |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.NAHC?locations=TH |website=data.worldbank.org |yayımcı=World Bank |erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref>
|gini = {{pozitifazalış}} 36.4 {{renk|darkorange|orta}} (2018)<ref>{{web kaynağı|url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=TH |başlık=GINI index (World Bank estimate) |yayımcı=[[World Bank]] |website=data.worldbank.org |erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref>
|işgücü = {{artış}} 38.917.441 (2019)<ref>{{web kaynağı|url=https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN?locations=TH |başlık=Labor force, total - Thailand |yayımcı=[[World Bank]] |website=data.worldbank.org |erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref>
|sektörel1 = tarım: %4.5, endüstri: %14.1, hizmet: %70.7 (2009)<ref name="inegdp">{{Web kaynağı | url = http://www.ine.es/jaxi/menu.do?type=pcaxis&path=%2Ft35%2Fp009&file=inebase&L=1 | başlık = Main results, National Statistics Institute | erişimtarihi = 13 Kasım 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20061026194047/http://www.ine.es/jaxi/menu.do?type=pcaxis&path=%2Ft35%2Fp009&file=inebase&L=1 | arşivtarihi = 26 Ekim 2006 | ölüurl =hayır}}</ref>
|işsizlik = {{sabit}} %1.1 (2020 tahm.)<ref name="2020/01"/>
|ortalama gayrisafi maaş =
|ortalama net maaş =
|İYKE = {{artış}} 21. (2020)<ref>{{web kaynağı|url=https://www.prnewswire.com/news-releases/thailand-board-investment-says-six-spot-surge-to-21st-rank-in-world-bank-ease-of-doing-business-index-rewards-thailands-efforts-300949769.html |başlık=Thailand Board Investment Says Six-Spot Surge to 21st Rank in World Bank Ease Of Doing Business Index Rewards Thailand's efforts|website=www.prnewswire.com}}</ref>
|endüstriler = [[Otomobil]] ve otomotiv parçaları, [[finansal hizmetler]], [[beyaz eşya|elektrikli ev aletleri]] ve bileşenleri, [[turizm]], [[çimento]], ağır ve hafif endüstriler, [[bilgisayar]]lar ve parçalar, [[mobilya]], [[plastik]], [[tekstil]], tarımsal işleme, [[içecek]], [[tütün]]
|ihracat = 236,69 milyar $ (2017)<ref name="TBN208">{{web kaynağı|url=https://www.thailand-business-news.com/economics/67506-thai-export-grows-9-9-2017.html|başlık=Thai Export Grows 9.9% In 2017|yayımcı=Thailand Business News|yıl=2018|erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref>
|ihraç malları = [[makine]], [[motorlu taşıt]]lar, [[gıda]] maddeleri, [[ilaç]]lar ve diğer tüketim malları
[[makine]], [[elektronik]], [[gıda]] maddeleri, [[ahşap]], [[kimyasallar]], plastik, [[otomobil]] ve otomobil parçaları, taş ve cam, [[tekstil]], [[mobilya]]
|ihracat ortakları = {{USA}} %11.4<br/>{{CHN}} %11<br/>{{EU}} %10.3<br/>{{JPN}} %9.6<br/>{{HKG}} %5.3 (2016)<ref name=STAT.WTO>{{web kaynağı|başlık=Trade Profiles – WTO Statistics Database|url=http://stat.wto.org/CountryProfile/WSDBCountryPFView.aspx?Language=S&Country=TH|website=[[World Trade Organization]]|erişimtarihi=11 Haziran 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180820140853/http://stat.wto.org/CountryProfile/WSDBCountryPFView.aspx?Language=S&Country=TH|arşivtarihi=20 Ağustos 2018|ölüurl=evet}}</ref>
|İthalat = 222,76 milyar $ (2017)<ref name="TBN208"/>
|ithalat malları = [[Sermaye malları|Sermaye]] ve ara mallar, [[hammadde]]ler, [[tüketim malı|tüketim mal]]ları, [[yakıt]]lar
|ithalat ortakları = {{CHN}} %21.6<br/>{{JPN}} %15.8<br/>{{EU}} %9.3<br/>{{USA}} %6.2<br/>{{MYS}} %5.6 (2016)<ref name=STAT.WTO />
|DYY = 205.5 milyar $ (2017 tahm.)<ref>{{web kaynağı|başlık=COUNTRY COMPARISON :: STOCK OF DIRECT FOREIGN INVESTMENT – AT HOME|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2198rank.html|yayımcı=The World Factbook|erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref>
|Gayrisafi dış borç = 163,402,95 milyar € (Q1, 2019)<ref>{{web kaynağı|url=https://www.bot.or.th/App/BTWS_STAT/statistics/DownloadFile.aspx?file=EC_XT_032_S2_ENG_ALL.CSV|başlık=External debt (US$) |erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref>
|borçlar = %44.01 (2020)<ref>{{web kaynağı|url=http://www.pdmo.go.th/en/public-debt/debt-outstanding|başlık=Public debt outstanding |erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref>
|bütçeaçığı =
|gelirler = 2,563 trilyon baht (FY2019)<ref>[https://www.thaigov.go.th/news/contents/details/24032 Government’s Net Revenue Collection: Fiscal Year 2019 (October 2018 - September 2019)] Royal Thai Government.</ref>
|giderler = 2,788 trilyon baht (FY2019)<ref>[https://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/parbudget/ewt_dl_link.php?nid=696 Disbursement summary as of 4th quarter of fiscal year 2019] Parliamentary Budget Office. </ref>
|yardım =
|kredilendirme = [[Standard & Poor's]]:<ref>{{web kaynağı|başlık= Sovereigns rating list |yayımcı=Standard & Poor's |url=http://www.standardandpoors.com/ratings/sovereigns/ratings-list/en/eu/?subSectorCode=39 |erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref><br>A- (İç)<br>BBB+ (Dış)<br>A (T&C Değerlendirmesi)<br>Görünüm: İstikrarlı<br/>[[Moody's]]:<br>Baa1<br>Görünüm: İstikrarlı<br/>[[Fitch Group|Fitch]]:<ref>{{web kaynağı|başlık=Fitch Upgrades Thailand to 'BBB+'; Outlook Stable|url=http://www.fitchratings.com/creditdesk/press_releases/detail.cfm?pr_id=785447|yayımcı=FitchRatings|erişimtarihi=11 Haziran 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140313185432/https://www.fitchratings.com/creditdesk/press_releases/detail.cfm?pr_id=785447|arşivtarihi=13 Mart 2014|ölüurl=hayır}}</ref><br/>A<br>BBB+<br>A-
|rezervler = 266.09 milyar $ (2020)<ref>{{web kaynağı|url=https://www.bot.or.th/App/BTWS_STAT/statistics/BOTWEBSTAT.aspx?reportID=80&language=ENG|başlık=International Reserves|website=Bank of Thailand|erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref>
|cianame = thailand
}}
'''Tayland ekonomisi''', 2019 yılında ülkenin [[gayri safi yurtiçi hasıla]]sının (GSYİH) yaklaşık %60'ını oluşturan [[ihracat]]a bağlıdır.<ref>{{web kaynağı|başlık=Exports of goods and services (% of GDP) - Thailand {{!}} Data|url=https://data.worldbank.org/indicator/NE.EXP.GNFS.ZS?locations=TH|erişimtarihi=11 Haziran 2021|website=data.worldbank.org}}</ref> Tayland, [[Dünya Bankası]]'na göre 2018 yılı itibarı ile 16.316 trilyon [[baht]] (505 milyar dolar) GSYİH ile [[Asya]]'nın 8. en büyük ekonomisi olan [[yeni sanayileşen ülkeler|yeni sanayileşmiş bir ülke]]dir.<ref name="http">{{web kaynağı|başlık=Thailand: Gross domestic product, current prices |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=27&pr1.y=16&c=578&s=NGDP%2CNGDPD&grp=0&a=|yayımcı= International Monetary Fund|erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref> 2018 yılı itibariyle, Tayland'ın %1,06 ortalama [[enflasyon]]u<ref name="Bank of Thailand">{{web kaynağı|başlık=Change in Price Level|url=http://www.bot.or.th/Thai/Statistics/Indicators/Docs/tab11.pdf|yayımcı=Bank of Thailand|erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref> ve ülkenin GSYİH'sının %7,5'i kadar bir cari fazlası bulunmaktadır.<ref name="nesdb.go.th">{{web kaynağı|başlık=Thai Economic Performance in Q4 and 2012 and Outlook for 2013|url=http://www.nesdb.go.th/Portals/0/eco_datas/economic/eco_state/4_55/Press%20Eng%20Q4-2012.pdf|yayımcı=Office of the Economic and Social Development Board|erişimtarihi=11 Haziran 2021|ölüurl=evet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140313151519/http://www.nesdb.go.th/Portals/0/eco_datas/economic/eco_state/4_55/Press%20Eng%20Q4-2012.pdf|arşivtarihi=13 Mart 2014}}</ref> Para birimi [[Tayland Bahtı|Tayland bahtı]], 2017'de en sık kullanılan 10. para birimi olarak yer aldı.<ref>[https://ctmfile.com/story/rmb-role-and-share-of-international-payments-is-declining RMB role and share of international payments is declining] CTMfile. 5 Nisan 2017</ref>
Satır 5 ⟶ 46:
Tayland, [[Endonezya]]'dan sonra [[Güneydoğu Asya]]'nın en büyük ikinci ekonomisidir. Bununla birlikte, 2018'de kişi başına düşen GSYİH, [[Singapur]], [[Brunei]] ve [[Malezya]]'dan sonra Güneydoğu Asya'da kişi başına düşen GSYİH'da dördüncü sırada yer almaktadır.<ref name="http"/> Temmuz 2018'de Tayland, Güneydoğu Asya'nın ikinci en büyüğü olan uluslararası rezervlerde 237,5 milyar ABD doları tuttu.<ref>{{web kaynağı|başlık=COUNTRY COMPARISON : CURRENT ACCOUNT BALANCE |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2187rank.html | yayımcı = [[The World Factbook]] |erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref> Cari işlemler dengesi fazlası, 2018'de ülkeye 37.898 milyar ABD doları kazandırarak dünyada 10. sırada yer almaktadır.<ref>{{web kaynağı|başlık=COUNTRY COMPARISON : CURRENT ACCOUNT BALANCE |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2187rank.html | yayımcı = [[The World Factbook]] |erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref> Yine Tayland, Singapur'dan sonra Güneydoğu Asya'da dış ticaret hacmi bakımından ikinci sırada yer almaktadır.<ref>{{web kaynağı|başlık=World Trade Developments| url=http://www.wto.org/english/res_e/statis_e/its2012_e/its12_world_trade_dev_e.pdf|yayımcı=World Trade Organization|erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref>
Ülke, Dünya Bankası tarafından sosyal ve kalkınma göstergelerinde "büyük kalkınma başarı öykülerinden biri" olarak tanınmaktadır.<ref>{{cite web|title=Thailand|url=http://www.worldbank.org/en/country/thailand|publisher=World Bank|access-date=17 July 2012}}</ref> Kişi başına düşen gayri safi milli gelirin (GNI) 6.610 dolar<ref>{{web kaynağı| url=http://data.worldbank.org/indicator/NY.GNP.PCAP.CD/countries/TH-4E-XT?display=graph|başlık=GNI per capita, Atlas method (current US$)|erişimtarihi=11 Haziran 2021}}</ref> ve [[İnsani Gelişme Endeksi]]'nde (İGE) 83. sırada olmasına rağmen, Ulusal Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Konseyi'nin (NESDC) yeni yoksulluk temel çizgisine göre ulusal yoksulluk sınırının altındaki insanların oranı 1988'de %65,26'dan 2016'da %8,61'e düştü.<ref>{{web kaynağı|başlık=ตารางที่ 1.2 สัดส่วนคนจน เมื่อวัดด้านรายจ่ายเพื่อการอุปโภคบริโภค จำแนกตามภาคและพื้นที่ ปี พ.ศ. 2531–2559|url=http://social.nesdb.go.th/SocialStat/StatReport_Final.aspx?reportid=669&template=2R1C&yeartype=M&subcatid=59|yayımcı=Office of the National Economic and Social Development Board|erişimtarihi=11 Haziran 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180425020410/http://social.nesdb.go.th/SocialStat/StatReport_Final.aspx?reportid=669&template=2R1C&yeartype=M&subcatid=59|arşivtarihi=25 Nisan 2018|ölüurl=evet|dil=Tayca}}</ref>
Tayland, 2014'ün ilk çeyreği için yüzde bir olarak bildirilen, dünyadaki en düşük işsizlik oranlarına sahip ülkelerden biridir. Bu, nüfusun büyük bir bölümünün geçimlik tarımda veya diğer hassas istihdam alanlarında çalışmasından kaynaklanmaktadır.<ref name="ILO">[http://web.nso.go.th/en/survey/data_survey/560624_Summary_Labor_%20May57.pdf] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20151112020930/http://web.nso.go.th/en/survey/data_survey/560624_Summary_Labor_%20May57.pdf |tarih=12 Kasım 2015}} TNSO The National Statistical Office of Thailand. "Over half of all Thailand's workers are in vulnerable employment (defined as the sum of own-account work and unpaid family work) and more than 60 percent are informally employed, with no access to any social security mechanisms". [http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---asia/---ro-bangkok/documents/publication/wcms_205099.pdf Thailand. A labour market profile], International Labour Organization, 2013.</ref>
| |||