|
'''Dunbuli Prensliği''' 1210 – 1799 yılları arasında [[Hoy]] şehri ve çevresinde hüküm sürmüş prensliktir. Prensliğin kökeni [[Eyyûbîler|Eyyubilere]] dayanmaktadır<ref>{{Kitap kaynağı|url=|başlık=List of Turkish tribes in the South of Bitlis Vilayet and East of Diyarbakır Vilayet prepared by British Military Attaché Maunsell, 1899|erişimtarihi=|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=}}</ref><ref name="worldcat.org">{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/984148348|başlık=Şerefname: Türkmen Tarihi|yer=Van|diğerleri=Sunkur, İbrahim,|soyadı=Bidlīsī, Sharaf Khān, 1543-|isbn=978-605-66520-1-1|oclc=984148348}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=|başlık=Veysel Başçı, “Dunbulî Beyliği Tarihi ve Tarihi Kronikleri [XIII-XVIII. YY.]”, Kadim Akademi C. 3, S. 2, 2019, s. 74|erişimtarihi=|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
{{Eski ülke bilgi kutusu
|kendi_dilindeki_adı = Xoy xanlığı
|tam_adı = Hoy Hanlığı
|yaygın_adı =
|statü = Hanlık
|yönetim_biçimi = Monarşi
|kuruluş_yılı = 1747
|yıkılış_yılı = 1813
|olay1 =
|olay_tarihi1 =
|olay2 =
|olay_tarihi2 =
|olay3 =
|olay_tarihi3 =
|olay4 =
|olay_tarihi4 =
|öncel1 = Afşar Hanedanı
|bayrak_öncel1 = Nadir Shah Flag.svg
|resim_öncel1 =
|öncel2 =
|bayrak_öncel2 =
|öncel3 =
|bayrak_öncel3 =
|öncel4 =
|bayrak_öncel4 =
|öncel5 =
|bayrak_öncel5 =
|ardıl1 = Kaçar Hanedanı
|bayrak_ardıl1 =State flag of Iran (1907-1933).svg
|resim_ardıl1 =
|ardıl2 =
|bayrak_ardıl2 =
|ardıl3 =
|bayrak_ardıl3 =
|ardıl4 =
|bayrak_ardıl4 =
|ardıl5 =
|bayrak_ardıl5 =
|bayrak = Dosya:FlagTabriz.png
|bayrak_altyazısı =
|bayrak_bağlantısı =
|bayrak_türü =
|arma =
|arma_altyazısı =
|arma_bağlantısı =
|sembol_türü =
|harita = Qaradağ xanlığı.jpg
|harita_altyazısı = solda sarı renkde
|başkent = [[Hoy]]
|sürgündeki_başkent =
|latd = |latm = |latNS = |longd = |longm = |longEW =
|slogan =
|ulusal_marş =
|yaygın_diller = [[Azerice]], [[Kürtçe]] ve [[Farsça]]
|din = Müslümanlık
|para_birimi =
|yönetici1 =
|yönetici2 =
|yönetici3 =
|yönetici4 =
|yönetici_yılları1 =
|yönetici_yılları2 =
|yönetici_yılları3 =
|yönetici_yılları4 =
|yönetici_unvanı = Han
|vekil1 =
|vekil2 =
|vekil3 =
|vekil4 =
|vekil_yılları1 =
|vekil_yılları2 =
|vekil_yılları3 =
|vekil_yılları4 =
|vekil_unvanı =
|yasama_organı =
|meclis1 =
|meclis_türü1 =
|meclis2 =
|meclis_türü2 =
|istatistik_yılı1 =
|yüzölçümü1 =
|nüfus1 =
|istatistik_yılı2 =
|yüzölçümü2 =
|nüfus2 =
|istatistik_yılı3 =
|yüzölçümü3 =
|nüfus3 =
|istatistik_yılı4 =
|yüzölçümü4 =
|nüfus4 =
|istatistik_yılı5 =
|yüzölçümü5 =
|nüfus5 =
|günümüzdeki_durumu =
|dipnotlar =
}}
Dunbuli Prensliği'nin en büyük aşireti olan ve aynı ismi taşıyan, Dunbuli Aşireti, Prensliğin yönetici hanedanlığını oluşturmaktaydı, köken olarak Zaza Türkmenleri<ref name="worldcat.org"/> olan bu hanedanlık zaman içerisinde bölgedeki Türk ve Farslar'la karışarak akrabalık bağları oluşturmuştur<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-iranica-online/*-COM_8485|başlık=DONBOLĪ|tarih=30 Ağustos 2020|dil=İngilizce|çalışma=Encyclopaedia Iranica Online|ad=ʿAli Āl-e|soyadı=Dāwud|ad2=Pierre|soyadı2=Oberling}}</ref>.Emir İbrahim Dunbuli dönemimde (1320) prenslik [[ilhanlılar]] ile iyi ilişkilere sahipti, 1341 yılında moğollar'la büyük çaplı savaşlar yüzünden prensliğin ekonomisi sarsılmıştı, Emir İbrahim'in oğlu,Cemşid Dunbuli moğollar'la savaşırken ölmüştür.
'''Hoy hanlığı''', Güney Azerbaycan topraklarında (şimdiki İran topraklarında) kurulan hanlık. (1747-1813). Hanlığın Merkezi Hoy kentiydi, Nahçıvan, Maku, Urmiye, Tebriz hanlıkları ve Türkiye ile sınırlıydı.
Safevi döneminde,Van valisini öldüren,Dunbuli Emiri Hacı bey ile Şah tahmasb arasında bir gerginlik başladı ve [[Safevîler|Safevi Türkmenler]] Zazaların Dunbuli Prensliğine sefere bir ordu gönderdi, bu seferde birçok Lider Safevi Türkmenler tarafından koruma altına alındı. <ref>{{Web kaynağı | url = https://iranicaonline.org/articles/donboli-1 | başlık = Dunbuli history | erişimtarihi = 4 Şubat 2021 | tarih = 4 Şubat 2021 | çalışma = iranicaonline.org | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110429181025/https://iranicaonline.org/articles/donboli-1 | arşivtarihi = 29 Nisan 2011}}</ref>
==Genel Bilgiler==
16.yüzyılların başlarında Safeviler ile ilişkileri normalleştiren Dunbuli Prensliği, Safevilerin Tebrizi feth etmesiyle, Devlet içerisinde birçok atama aldı,Prenslik 1799 yılında Abbas Mirza tarafından yıkıldı ve yerine bölgesel bir özerklik tanındı<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/914281|başlık=Dunbuli|erişimtarihi=|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>.
Hoy hanlığı [[Dunbuliler|Dunbili]] aşireti tarafından kurulmuş bir [[Kürtler|Kürt]] hanlığıdır,zaman içerisinde bölgedeki [[Türkler]]'le kaynaşmış ve akrabalık bağları oluşturmuştur<ref>{{Web kaynağı | url = http://dx.doi.org/10.1163/2330-4804_eiro_com_8485 | başlık = DONBOLĪ | erişimtarihi = 5 Şubat 2021 | çalışma = Encyclopaedia Iranica Online | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210112104407/http://dx.doi.org/10.1163/2330-4804_eiro_com_8485 | arşivtarihi = 12 Ocak 2021}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=http://www.aensiweb.net/AENSIWEB/aeb/aeb/July%202014/1285-1290.pdf|başlık=Dunbili|erişimtarihi=|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=|başlık=Manoutchehr M. Eskandari-Qajar: Erken Kaçar Şahları Mahkemesinde Yaşam, çev. ve düzenleyen. Soltan Ahmad Mirza 'Azod al-Dowleh tarafından "Tarikh-e' Azodi" den, Mage Publishers, Washington 2014, s. 140 ff|erişimtarihi=|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.parsi.wiki/fa/wiki/251465/دنبلی | başlık = معنی دنبلی {{!}} لغت نامه دهخدا | erişimtarihi = 5 Şubat 2021 | dil = fa | çalışma = پارسی ویکی | ad = پارسی | soyadı = ویکی | arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=|başlık=Veysel Başçı, “Dunbulî Beyliği Tarihi ve Tarihi Kronikleri [XIII-XVIII. YY.]”, Kadim Akademi SBD, C. 3, S. 2,|erişimtarihi=|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=|başlık=Şeref Han, (2009). Şerefname. (Çev.: Vedii İlmen), İstanbul: Yaba Yayınları. III.cilt s.99-103|erişimtarihi=|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
== Dunbuli Emirleri ==
Hoy hanlığı ile Kerim Han Zend arasındaki çekişmelerden sonra gelişmeye başlayan [[Urmiye Hanlığı]] ve Hoy Hanlığı arasındaki savaşta Urmiye Hanlığı yenildi bu zafer Hoy hanlığının nüfuzunu hayli artırdı.
* Emir İsa Bey (1378)
Hoy hanlığı [[Kaçarlar (halk)|Kaçarlara]] bağımlı hale geldi, sonra hanlık kaçarlar tarafından yıkıldı.
* Emir Nazer Ali Han
* Emir Şeyh Ahmed Bey (1467-1526)
==Hanlar==
* Emir Bahlol (1526-1548)
* Emir Rüstem
*[[Şahbaz Han]]
*[[Ahmet Emir Behruz Han]]
* Emir Eyüp Han (1616-1659)
*[[Hüseyinkul Han]]
*[[Caferkul Emir Şah Bandeh Han]]
* Emir Ali Han (1684-1731)
* Emir Murteza Qoli Han (1731-1746)
* Emir Şah baz Han (1746-1763)
* Emir Ahmed Han (1763-1786)
* Emir Hüseyin Qoli Han (1786-1797)
* Emir Muhamed Sadık Han (1798-1813)
== Kaynakça ==
{{Kaynakça|30em}}
== Dış bağlantılar ==
{{Azerbaycan-tarih-taslak}}
{{Azerbaycan Hanlıkları}}
[[Kategori:Azeri hanedanlar]]
[[Kategori:Güney Kafkasya hanlıkları]]
| 