Çerkez Ethem: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Otorite kontrolü şablonu eklendi |
Atatürk Nutuk unda bu konuya açıklık getirmiştir. Nutukta Çerkes Ethem için yazdıklarımdan bahsetmiştir. Yani gediz saldırısının bir yenilgi olduğundan bahsediyor fakat burada galibiyet olarak belirtilmiş bu yanlıştır. Eğer galibiyet olsaydı bu kardeşler Yunanistana sığınabilir miydi? mümkün değil sığınamazlardı. Etiketler: potansiyel vandalizm referans etiketleri kaldırıldı Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
||
26. satır:
Düzenli ordu kurulana dek TBMM'ye karşı girişilen ayaklanmaları bastırdı. [[Anzavur Ayaklanması]], [[Çopur Musa Ayaklanması]] ile [[Düzce Ayaklanmaları|Gerede]] ve [[Yozgat]] isyanlarını bastıran Çerkes Ethem'in isyancıları yargılamadan derhal infaz etmesi TBMM üyeleri ve [[İstiklal Mahkemeleri]] tarafından onaylanmıyordu.
1920 yılının sonunda 20. Kolordu ve Komutanı [[Ali Fuat Paşa]] ile birlikte [[Gediz Muharebeleri]]'ne katıldı
Saldırının zamansızlığı konusunda Ali Fuat paşaya ne denildiyse boşuna oldu düşüncesinde direndi sonunda batı cephesine bazı birliklerimiz 24 Ekim 1920 de gediz de bulunan yunan tümenine saldırdı. Dalgalı, düzensiz, hazırlıksız ve komutasız bazı savaşlardan sonra yenildik. Üstelik Yunanlılar Gediz saldırısına karşılık olarak 25 Ekim 1920 de Bursa bölgesinden saldırıya geçtiler, Yenişehir ve İnegöl ü ele geçirdiler. Uşak bölgesinden de saldırıya uğradık birliklerimiz Afyon Dumlupınar a çekildi böylece batı cephelerimizin her yanıdan genel bir yenilgiye uğradık. Bu durumun asıl suçlusu gezici kuvvetler komutanı olan Çerkes Ethem ve kardeşlerinin etkisiyle zamansız saldırıya geçen Ali Fuat paşaydı. bu nedenle Ali Fuat paşa ivedi olarak Ankaraya çağırıldı ve üzerindeki batı cephesi komutanlığından alındı. Gediz saldırısı Çerkes Ethem ve kardeşlerinin nasıl kişiler olduklarını bütün açıklıklarıyla ortaya çıkardı. Yeşil ordu aracılığı ile geliştirdikleri birliklerine gezici kuvvet adını veren Çerkes Ethem ve kardeşleri İsmet paşanın batı cephesi komutanı olmasından sonra başlarına buyruk hareket etmeye cephe komutanının emirlerini aldırmamaya başladılar. Kendi kendilerine bir takım ünvanlar ve yetkiler verdiler. Düzenlenen ordu komutanlıkları dışında bağımsız komutanlıklar kurmaya kalkıştılar bir takım adamlar görevlendirip anadolunun çeşitli yerlerinde kendilerine asker toplamaya devam ettiler.
Bu durum bir düzene sokulması gerekiyordu bir ülkenin 2 ordusu olamazdı. Hele Yunanistanla burun buruna olan batı cephesinde bunun yeri olamazdı. Durumu yerinde görüp düzeltmek için Mustafa Kemal paşa bir kurul ile 4 Aralık 1920 tarihinde Eskişehire gitti. Amacı Çerkes Ethem ve kardeşleri İsmet paşa ile yüzleştirip durumu çözüme kavuşturmaktı fakat Çerkes Ethem yüzleşmeye gelmedi bunun üzerine Mustafa Kemal paşa batı cephesi komutanı İsmet paşaya gereğinin yapılmasının emrini verdi. Bunu duyan Çerkes Reşit süre isteyip Kütahyaya kardeşlerinin yanına gidip çözüm bulmak istedi. Gönderilse de sonuç beklendiği gibi olumsuzdu anlaşmazlık giderilemedi. Hemen bakanlar kurulu toplandı ve kurulda tüm askeri birliklerin meclis yasalarına göre hareket etmesi gerektiği karar altına alındı. Karar Çerkes Ethem ve kardeşlerine iletildi batı cephesi komutanlığının emirlerine uyulmasını ayrıcalık yaratılmaması istendir. Ama Çerkes Ethem ve kardeşleri düzenli orduya girmemekte direndiler daha ileri giderek İsmet ve Refet paşaların cephe komutanlıklarından alınmalarını istendiler. Bu isteğin kabul etmemesi üzerine mecliside tanımadıklarını söyleyerek ayaklandılar. Böylece artık Çerkes Ethem ve kardeşlerinin niyetleri bütün açıklığıyla ortaya çıkmış oldu devlet içerisinde bir devlet kurmak istediklerini gösterdiler. Bunun üzerine gezici kuvvetlerin dağıtılması istendi Ocak 1921'de İsmet ve Refet bey öncülüğündeki birliklerin 9 gün süren kovalaması sonucu gezici kuvvetler tümüyle tutsak edildi. Çerkes Ethem ve kardeşleri Yunanlılar a sığındılar.
Böylece askerliği çapulculuk sanan şarlatanlıkları ve saygısızlıkları ile halkı tedirgin eden meclisi ve hükümeti boş yere günlerce haftalarca uğraştıran Çerkes Ethem ve yeşil ordu sorunu kapanmış oldu.
Savaştan sonra [[Ürdün]]'e geçti ve 21 Eylül 1948 tarihinde [[Amman]]'da öldü.
== Ayrıca bakınız ==
| |||