Tacikistan: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
2021 GDP verileri Etiket: olası sayı vandalizmi |
format Etiket: olası sayı vandalizmi |
||
89. satır:
| GDP_nominal_per_capita_rank = 172.
| Gini = 34 <!--number only-->
| Gini_year = 2015
| Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref>{{Web kaynağı | url = https://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?source=2&series=SI.POV.GINI | başlık = GINI index (World Bank estimate) | yayıncı = [[World Bank]] | website = databank.worldbank.org | erişimtarihi = 3 Şubat 2019 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150916020719/https://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?source=2&series=SI.POV.GINI | arşivtarihi = 16 Eylül 2015 | ölüurl =hayır}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.668 <!--number only-->
| HDI_year = 2019 <!--Please use the year to which the HDI data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref name="HDI">{{Kitap kaynağı|başlık=Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene|tarih=15 Aralık 2020|yayıncı=United Nations Development Programme|isbn=978-92-1-126442-5|sayfalar=343-346|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|erişimtarihi=16 Aralık 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201215063955/http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|arşivtarihi=15 Aralık 2020|ölüurl=hayır}}</ref>
| HDI_rank = 125
| para_birimi = [[Somoni]]
Satır 104 ⟶ 105:
| zaman_dilimi = [[Tajikistan Time|TJT]]
| utc = +5
| yaz_zaman_dilimi =
| yaz_utc =
| takvim =
| trafik_akışı =
Satır 122 ⟶ 123:
| dipnot7 =
}}
'''Tacikistan''' ([[Tacikçe]]: ''Тоҷикистон''), resmî adıyla '''Tacikistan Cumhuriyeti''', ([[Tacikçe]]: ''Ҷумҳурии Тоҷикистон'') 143.100 km2 (55.300 sq mi) yüzölçümü ve 9.537.645<ref name="worldometers.info">[https://www.worldometers.info/world-population/tajikistan-population/]</ref> kişilik tahmini nüfusu ile [[Orta Asya]]'da denize çıkışı olmayan bir ülkedir. Komşuları güneyde [[Afganistan]], batıda [[Özbekistan]], kuzeyde [[Kırgızistan]] ve doğuda [[Çin]]'dir. Resmî dil, en büyük etnik grup olan [[Tacikler]]in anadili olan [[Tacikçe]]dir. Tacik halkının geleneksel anavatanları, günümüz Tacikistan'ının yanı sıra Afganistan ve Özbekistan'ın bazı kısımlarını içerir.Ülke başkanlık sistemiyle yönetilmekte olup, [[Sekülerizm|seküler]] bir yapıya sahiptir. Başkent [[Duşanbe]]'dir.
Ülkede MÖ 4000'lerden beri yerleşim yer almış olup, pek çok tarihi ve arkeolojik kültür bölgede varlığını sürdürmüştür. [[Baktria-Margiyana Arkeoloji Bölgesi]] ve [[Andronovo kültürü]] erken çağlarda ülke topraklarında bulunmuştur. [[Ahameniş İmparatorluğu]], [[Sasani İmparatorluğu]], [[Eftalitler]], [[Samanîler]] ve [[Moğol İmparatorluğu]] gibi devletler ülkede hüküm sürmüştür. [[Timurlular]] ve [[Buhara Hanlığı]] altında bölgede [[Timurlu Rönesansı]] etkin olmuştur. Ülke daha sonra [[Rus İmparatorluğu]] tarafından ele geçirilmiştir. 20. yüzyılın başında [[Sovyetler Birliği]] kurulduktan sonra bu birliğin uzantısı olan [[Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] varlığını sürdürmüştür. [[Sovyetler Birliği'nin dağılması]]ndan sonra ülke bağımsızlığını ilan etmiş, takip eden 1992-1997 döneminde bir [[Tacikistan İç Savaşı|iç savaş]] yaşanmıştır.Savaşın sona ermesinden bu yana, yeni kurulan siyasi istikrarı ve dış yardımı, ülke ekonomisinin büyümesine izin verdi.1994'ten beri [[İmamali Rahman|Cumhurbaşkanı İmamali Rahman]] tarafından yönetilen ülke, otoriter liderlik, yolsuzluk ve işkence, keyfi hapis, kötüleşen siyasi baskı,[[din özgürlüğü]]nden yoksunluk ve diğer [[sivil özgürlükler]] de dahil olmak üzere [[insan hakları]]nın yaygın ihlalleri nedeniyle bir dizi [[sivil toplum örgütü]] tarafından eleştirildi<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.hrw.org/world-report/2019/country-chapters/tajikistan | başlık = World Report 2019: Rights Trends in Tajikistan | erişimtarihi = 27 Aralık 2020 | tarih = 18 Aralık 2018 | dil = İngilizce | çalışma = Human Rights Watch | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190224074509/https://www.hrw.org/world-report/2019/country-chapters/tajikistan | arşivtarihi = 24 Şubat 2019 | ölüurl =hayır}}</ref>.
| |||