|
|ilgili gruplar = [[İranî halklar]]
}}
'''Zazalar''' (diğer adlarıyla '''''Kırd''', '''Kırmanc''', '''Dımılî''' veya '''Dimbilîler'''''<ref>Malmîsanij, [http://en.calameo.com/read/001695923509c0f9c7096 Kırd, Kırmanc, Dımıli veya Zaza Kürtleri, Deng Yayınları, İstanbul 1996]</ref>), bir [[İran dilleri|İran dili]] olan [[Zazaca]] konuşan [[İran halkları|İranî bir halktır]].<ref>{{Web kaynağı | url = https://iranicaonline.org/articles/dimli | başlık = DIMLĪ – Encyclopaedia Iranica | erişimtarihi = 3 Kasım 2020 | çalışma = iranicaonline.org | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110429180830/https://iranicaonline.org/articles/dimli | arşivtarihi = 29 Nisan 2011}}</ref> [[Türkiye]]'nin çoğunlukla [[Doğu Anadolu Bölgesi]]'nde; [[Bingöl]], [[Elâzığ]] ve [[Tunceli]], [[Güneydoğu Anadolu Bölgesi]]'nde ise; [[Diyarbakır]], [[Gerger]] ve [[Siverek]] yörelerinde yaşamaktadırlar.<ref>{{Web kaynağı | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/zazalar | başlık = Zazalar | erişimtarihi = 13 Ekim 2020 | tarih = | çalışma = Bugün Bingöl, Tunceli (Dersim), Diyarbakır, Elâzığ ve Erzincan, Zazalar’ın yoğun olarak yaşadığı yerlerdir. Bunun dışında aşağıdaki ilçelerde Zazalar’ın kısmen yerleşik olduğu görülür: Varto (Muş), Hizan-Mutki (Bitlis), Sason (Batman), Hınıs, Tekman, Çat ve Aşkale (Erzurum), Pötürge (Malatya), Gerger-Samsat (Adıyaman), Siverek-Bucak (Urfa), Zara-Ulaş-Divriği (Sivas), Sarız (Kayseri) ve Ekecik (Aksaray). | yayıncı = TDV İslam Ansiklopedisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20191030214606/https://islamansiklopedisi.org.tr/zazalar | arşivtarihi = 30 Ekim 2019}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.atlasdergisi.com/kesfet/kultur/tarihin-izinde-zazalar.html | başlık = Tarihin İzinde: Zazalar | erişimtarihi = 14 Ekim 2020 | dil = Türkçe | çalışma = Atlas | ad = Emre | soyadı = Ergül | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150416225636/https://www.atlasdergisi.com/kesfet/kultur/tarihin-izinde-zazalar.html | arşivtarihi = 16 Nisan 2015}}</ref> Zazalar, yaklaşık 3<ref>Kausen, Ernst: Zaza. http://zazaki.de/deutsch/aufsaezte/kausen-Zaza.pdf {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110815194713/http://zazaki.de/deutsch/aufsaezte/kausen-Zaza.pdf |tarih=15 Ağustos 2011 }}</ref> veya 4-6<ref>http://zazader.org/wp-content/uploads/2019/01/ZAZALAR-Zaza-Der1.pdf{{Ölü bağlantı}}</ref> milyon kişilik bir nüfusa sahiptir. [[12 Eylül Darbesi]]'nin ardından Zazalar dahil birçok entelektüel azınlık, Türkiye'den [[Avrupa]], [[Avustralya]] ve [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD'ye]] göç etti. [[Zaza diasporası]]nın en büyük kısmı Avrupa'da, ağırlıklı olarak [[Almanya]]'da bulunmaktadır.<ref>[http://glm.uni-graz.at/etc/publications/GPS-05-Arslan-2017-Contents.pdf Zazaca – Dünü, Bugünü ve Yarını - Zeynep Arslan]</ref><ref>[http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/7960/B_Mutluay_DR.pdf?sequence=1&isAllowed=y 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası Türkiye'den göç]</ref>
Dini açıdan günümüzde Müslümanlığı benimseyen Zazalar, [[Alevilik|Alevi]] ve [[Sünnilik|Sünni]] olmak üzere iki kesime ayrılmışlardır. Zazalar; [[İran halkları]] ve [[İranî diller]] ile kültür ve dil bakımından çeşitli benzerlikleri barındırırlar.<ref>Zazalar: Tarihi, Kültürel ve Sosyal Yapı, S Karabulut, ŞAS el-Palevi - Altın Kalem Yayınları, İzmit, 2013</ref>
|
