Elia Kazan: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
29. satır:
| akademiödülleri =
}}
'''Elia Kazan''' doğum adıyla '''Elias Kazancıoğlu''' ({{Dil|el|Ηλίας Καζαντζόγλου|dil_adı=e}}) (d. 7 Eylül 1909, [[İstanbul]] - ö. 28 Eylül 2003, [[New York]]), [[Amerikalılar|Amerikalı]] yönetmen ve yazar. Özellikle [[Tennessee Williams]] ve [[Arthur Miller]]'ın oyunlarını sahneleyerek tiyatroda büyük başarı kazanmış, etkileyici filmleriyle sinema sanatının ustaları arasına girmiştir.▼
▲'''Elia Kazan''' doğum adıyla '''Elias Kazancıoğlu''' ({{Dil|el|''Ηλίας Καζαντζόγλου''|dil_adı=e}}) (d. 7 Eylül 1909, [[İstanbul]] - ö. 28 Eylül 2003, [[New York]]), [[Amerikalılar|Amerikalı]] yönetmen ve yazar. Özellikle [[Tennessee Williams]] ve [[Arthur Miller]]'ın oyunlarını sahneleyerek tiyatroda büyük başarı kazanmış, etkileyici filmleriyle sinema sanatının ustaları arasına girmiştir.
== Yaşam öyküsü ==▼
Elia Kazan, [[Kayseri]], [[Germir]] kökenli bir Rum ailenin çocuğu olarak "Elias Kazancıoğlu" ismiyle o tarihte [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun başkenti olan [[İstanbul]]'un [[Fener, Fatih|Fener]] semtinde doğdu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.todayszaman.com/columnist-296556-three-famous-men-and-one-woman.html | başlık = Three famous men (and one woman) | tarih = 29 Ekim 2012 | erişimtarihi = 30 Temmuz 2013 | yayımcı = todayszaman.com | yazar = Pat Yale | dil = İngilizce | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130926084628/http://todayszaman.com/columnist-296556-three-famous-men-and-one-woman.html | arşivtarihi = 26 Eylül 2013 | ölüurl =evet}}</ref> Dört yaşındayken ailesiyle birlikte ABD'ye göç etti. [[New York]] kentinde ve New York eyaletindeki [[New Rochelle, New York|New Rochelle]]'de büyüdü. Yüksek öğrenimini [[Williams College]]'da tamamladı. [[Yale Üniversitesi]]<nowiki/>nde tiyatro öğrenimi gördü. 1932'de oyuncu olarak katıldığı [[New York]]'taki ünlü Group Theatre'da 1939 yılına kadar çalıştı.▼
▲Elia Kazan, [[Kayseri]], [[Germir]] kökenli bir Rum ailenin çocuğu olarak "Elias Kazancıoğlu" ismiyle o tarihte [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun başkenti olan [[İstanbul]]'un [[Fener, Fatih|Fener]] semtinde doğdu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.todayszaman.com/columnist-296556-three-famous-men-and-one-woman.html | başlık = Three famous men (and one woman) | tarih = 29 Ekim 2012 | erişimtarihi = 30 Temmuz 2013 | yayımcı = todayszaman.com | yazar = Pat Yale | dil = İngilizce | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130926084628/http://todayszaman.com/columnist-296556-three-famous-men-and-one-woman.html | arşivtarihi = 26 Eylül 2013 | ölüurl =evet}}</ref> Dört yaşındayken ailesiyle birlikte ABD'ye göç etti. [[New York]] kentinde ve New York eyaletindeki [[New Rochelle, New York|New Rochelle]]'de büyüdü. Yüksek öğrenimini [[Williams College]]'da tamamladı. [[Yale Üniversitesi]]<nowiki/>nde tiyatro öğrenimi gördü. 1932'de oyuncu olarak katıldığı [[New York]]'taki ünlü Group Theatre'da 1939 yılına kadar çalıştı.
Kazan, ilk oyununu 1934'te [[New York]] şehrinde sahneledi.{{kdş|Schatz|1997|ss=111-17}} 1940'larda yönettiği oyunlarla ülke çapında üne kavuştu ve Broadway'in en iyi yönetmenleri arasına girdi. 1947'de [[Cheryl Crawford]] ve [[Robert Lewis]]'le birlikte ünlü oyunculuk okulu [[Actors Studio]]'yu kurdu.{{kdş|Schatz|1997|ss=111-17}} Burada [[Marlon Brando]] başta olmak üzere [[Montgomery Clift]], [[Julie Harris]], [[Eli Wallach]], [[Karl Malden]], [[Patricia Neal]], [[Mildred Dunnock]], [[James Whitmore]] ve [[Maureen Stapleton]] gibi aktörlere eğitim vermiştir.{{kdş|Schatz|1997|ss=111-17}}
1948 ve 1955'te [[Akademi Ödülleri]]'nde iki kez en iyi yönetmen Oscar'ını kazandı.{{kdş|Schatz|1997|ss=111-13}} 1960-64 arasında da New York kentindeki Lincoln Sahne Sanatları Merkezi Repertuvar Tiyatrosu'nun yönetmenleri arasında yer aldı.{{kdş|Schatz|1997|ss=111-12}}
1952'de [[Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi]]'nce (HUAC) sorgulanan Kazan, buradaki ifadesinden ötürü ağır eleştirilere uğradı. Başta ''Rıhtımlar Üzerinde'' olmak üzere çeşitli yapıtlar bu kovuşturmadaki tutumuyla ilgili izler taşır. 1960'ların ortalarında tiyatrodan uzaklaşmaya başladı; sinemayı da ikinci plana bırakarak yazarlığa ağırlık verdi. 1999 yılında 71. Akademi Ödülleri'nde Yaşamboyu Onur Ödülü'nü, HUAC sorgusu nedeniyle protestolar arasında aldı.
48. satır:
== Kariyeri ==
Türkiye'de doğan, küçük yaşta Rum kökenli ailesiyle birlikte ABD'ye göçen [[Elia Kazan]] (1908-2003), Yale Drama Okulu'nda öğrenim gördükten sonra, Lee Strasberg'in yönettiği Group Theatre'a katıldı. Cheryl Crawford ve Robert Lewis ile birlikte New York'ta, Amerikan tiyatro ve sinema tarihinde çok önemli bir yere sahip olacak Actor's Studio'yu kurdu (1947).{{kdş|Schatz|1997|ss=111-17}}
''[[Panic in the Streets]]'' (Caniler Sokağı, 1950) New Orleans'ta çekilen ve bir kente korku salan iki haydudun yakalanmasını konu edindi.{{kdş|Lev|2003|ss=72-74}} Bu filmin peşinden ''[[İhtiras Tramvayı (film)|İhtiras Tramvayı]]'' (A Streetcar Named Desire, 1951), ''[[Viva Zapata]]'' (1952), ''[[Rıhtımlar Üzerinde]]'' (On the Waterfront, 1954), ''[[Cennet Yolu (film)|Cennet Yolu]]'' (East of Eden, 1955) ve ''[[Son Patron]]''<nowiki/>'u (The Last Tycoon, 1976) yönetti.{{kdş|Friedman|2007|ss=171-73}} ''[[Baby Doll]]'' (Taş Bebek, 1956) servetini yitirmiş orta yaşlı bir güneyli adamla çocuk yaşta karısı ve erginlik yaşına gelmediği için kocasıyla yatmayan kadının gönlünü çelecek bir Sicilyalı arasındaki ilişkiyi, ''[[A Face in the Crowd]]'' (Kalabalıkta Bir Yüz, 1957) Radyo ve televizyonun nasıl kötüye kullanılabileceğini, ''[[Wild River]]'' (Vahşi Nehir, 1960), 1920'ler Amerika'sını, ''[[Splendor in the Grass]]'' (Aşk Bahçesi, 1961) 1930'lar Amerikasını, ''[[America, America]]'' (1963) amcasının yaşam öyküsünden yola çıkarak Kayseri'den Amerika'ya göç etmek isteyen biri Ermeni biri Rum'un Osmanlı Devleti'nde yaşadıkları zor hayatı, ''[[The Arrangement]]'' (Kader Değişmez, 1969) Los Angeles'ta intahar eşiğinde olan bir reklam yöneticisinin öyküsünü ve ''[[The Visitors (film, 1971)|The Visitors]]'' (Ziyaretçiler, 1971) ise Vietnam Savaşı'ndan dönenlerin kolayca şiddete yönelebileceklerini konu edindi.{{kdş|Monaco|2001|ss=122-24}}
| |||