Vaka-i Hayriye: Revizyonlar arasındaki fark

'''Vaka-i Hayriye''' (Vak'a-i Hayriyye<ref>{{Web kaynağı | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/vaka-i-hayriyye | başlık = Kemal Beydilli, Vak'a-i Hayriyye, DIA, C. 42, İstanbul 2012, s. 454-457. | erişimtarihi = | tarih = | çalışma = | yayıncı = Diyanet İslam Ansiklopedisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20191014134458/https://islamansiklopedisi.org.tr/vaka-i-hayriyye | arşivtarihi = 14 Ekim 2019 | ölüurl = hayır }}</ref>, ''Hayırlı Olay''), 16 Haziran 1826 tarihinde, [[İstanbul]]'da [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] padişahıPadişahı [[II. Mahmut]] tarafından [[Yeniçeri Ocağı]]nın topa tutularak yok edilmesi ve sağ kalanların ise idam edilmesi ile sonuçlanan olaylara verilen isimdir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/vaka-i-hayriyye |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=21 Ocak 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20191014134458/https://islamansiklopedisi.org.tr/vaka-i-hayriyye |arşivtarihi=14 Ekim 2019 |ölüurl=hayır }}</ref>

[[Rusçuk]] [[Ayan Meclisi|AyanÂyan]]ı [[Alemdar Mustafa Paşa]] ve yandaşları [[Kabakçı Mustafa İsyanı]] sırasında tahttan indirilen Sultan [[III. Selim]]'i tekrar tahta geçirmek için bazı görüşmeler yapmaya başladılar. Nihayet 16.000 kişilik bir ordu ile İstanbul'a yürüyen Alemdar Mustafa Paşa, Hacı Ali Ağa'yı İstanbul'a göndererek Kabakçı Mustafa'yı öldürttü (19 Temmuz 1808). Ordusuyla birlikte İstanbul'a gelen Alemdar Mustafa Paşa birçok isyancıyı da öldürdükten sonra Babıali'ye geldi. Arif Efendiyi (Arapzade) şeyhülislam yaptıktan sonra saraya gitti. Sultan [[IV. Mustafa]], Alemdar Mustafa Paşa'nın Sultan III. Selim'i padişah yapmak için geldiğini söyleyen şeyhülislamı kovdu ve kardeşi [[II. Mahmut|Şehzade Mahmut]] ve amcası Sultan [[III. Selim]]'in öldürülmesini emretti. Sultan [[III. Selim]] hemen öldürüldü. [[II. Mahmut|Şehzade Mahmut]] ise cariyelerin ve hizmetkarlarının yardımıyla sarayın çatısına kaçırıldı. Alemdar Mustafa Paşa, Sultan [[IV. Mustafa]]'yı tahtan indirerek yerine Sultan II. Mahmut'u getirdi. Sultan II. Mahmut, kendisinin tahta çıkarılmasını sağlayan Alemdar Mustafa Paşa'yı sadrazam yaptı.

Yeni Padişah, Alemdar Mustafa Paşa'ya geniş yetkiler tanıdı. Sadrazam, ilk iş olarak da Kabakçı ayaklanmasıyla ilgili görülenleri cezalandırdı. Rusçuk'un ileri gelenlerine önemli görevler verdi. [[Rumeli]] ve [[Anadolu]]'daki ayanıâyanı İstanbul'da toplayarak onlarla [[Sened-i İttifak]]'ı yaptı (29 Eylül 1808). Bu belge ile ayanlarâyanlar, hükûmet emirlerini dinleyeceklerine söz veriyorlardı. [[Nizam-ı Cedid]] ordusunu [[Sekban-ı Cedid]] adıyla yeniden kurdu. [[Konya]]'dan çağrılan vezirVezir [[Kadı Abdurrahman Paşa]]'yı yeni ordunun başına getirdi. Esame adı verilen yeniçeri ulufe cüzdanlarını, bedellerini ödeyerek satın alıp, imha ettirdi. Alınıp satılabilen bu cüzdanlar sayesinde, askerlikle münasebeti olmayanlar, asker maaşı alabiliyorlardı. Binlerce esame imha ettirdiyse de bu konuda tam bir başarı gösteremedi. Gelişmeleri öfkeyle izleyen IV. Mustafa ve Kapıkulukapı kulu ocakları mensubu ağalar; 14 Kasım 1808 gecesi, Alemdar Mustafa Paşa'nın konağını bastılar. Gelecek yardımı bekleyerek yeniçerilerle kıyasıya çarpışan sadrazam, kubbeyi delmekte olan [[yeniçeri]]leri görünce patlattığı barut fıçısıylefıçısıyla intihar etti. Bunun üzerine, Rusçuk yaranındanyâranından Defterdar Tahsin Efendi ile Umur-ı Cihadiye nazırıNazırı Behiç Efendi, İstanbul'dan kaçtılar;. Sadaret kethüdasıKethüdası Mustafa Refik Efendi asiler tarafından parçalandı. Ayaklananlar, II. Mahmut'u tahttan indirmek için saraya saldırdılar. Kadı Abdurrahman Paşa [[Sekban-ı Cedid]] askeriyle [[Topkapı Sarayı]]'nı savundu. Bozguna uğrayan ayaklananların üzerine giden Abdurrahman Paşa, 30003.000'den fazla yeniçeri ve diğer ayaklananları kılıçtan geçirtti. Bu sırada donanma toplarıyla İstanbul'u ateşe tuttu. Yıkılan binalar ve ölen insanlar karşısında neye uğradığını anlayamayan İstanbul halkı, saldırıyı durdurtan ulema sayesinde can güvenliğine kavuştular. İki taraf da birbirine karşı üstünlük gösteremedi. Bu yüzden Sultan II. Mahmut iktidarını 18 yıl boyunca ince bir denge üzerine kurmak zorunda kaldı. Rusçuk yaranındanyâranından Ramiz Paşa'yı gizlice Rumeli'neye kaçırtan Sultan II. Mahmut, 18 Kasım 1808 tarihinde Sekban-ı Cedid'i dağıttığını ilan etti. Kadı Abdurrahman Paşa Anadolu'ya kaçtı ama hakkında çıkan ferman gereği idam edildi. Bu olay, yeniçeriYeniçeri ocağınınOcağının kaldırılmasını uzun bir süre geciktirdi.

Yeniçeri Ocağı'nınOcağının kaldırılması, sadrazamSadrazam [[Benderli Mehmet Selim Sırrı Paşa]] zamanında gerçekleştirildi. 17On yedi yıldır bu ocağı kaldırmayı tasarlayan II. Mahmut, 25 Mayıs 1825'te bu fikrini uygulamaya koydu. [[Eşkinci ocağı|Eşkinci Ocağı]] adı verilen yeni bir askeri sınıf kurulduğunu resmen açıkladı. [[Avrupa]] tarzında üniforma giydirilen yeni ordu, 11 Haziran 1826'da eğitime başladı. Bundan 3üç gün sonra ayaklanan yeniçeriler, kazanlarını [[Etmeydanı]]'na çıkararak gösterilere başladılar. [[Ulema]]yı yanına alan II. Mahmut, [[Sancak-ı Şerif]]'i çıkararak halkı yeniçerilere karşı savaşmaya çağırdı. Yeniçeri Ocağı dışındaki bütün ocaklar, padişaha sadakatlerini bildirdiler. [[Aksaray, Fatih|Aksaray]]'daki [[Etmeydanı]]'nda bulunan yeniçeri kışlaları top ateşine tutuldu. 6.000'den fazla yeniçeri öldürüldü. 20.000 civarında isyancı da tutuklandı. 16 Haziran 1826'da tarihe karışan Yeniçeri Ocağı'nın yerine, [[Asakir-i Mansure-i Muhammediye]] adlı yeni bir ocak kuruldu. Anlamı ise "Muhammed'in zafer kazanmış orduları"dır.