[[Dosya:Acoustic-Structure-and-Contextual-Use-of-Calls-by-Captive-Male-and-Female-Cheetahs-(Acinonyx-pone.0158546.s001.oga|küçükresim|sağ|Yetişkin bir çita tarafından çıkartılan sesler]]
'''Çita''' (''Acinonyx jubatus'') ([[Sanskritçe]]de benekli anlamına gelen ''Çitraka'' sözcüğünden gelir), [[kedigiller]] familyasının bir üyesi olup, diğer [[memeliler]]den daha hızlı koşabilmesiyle bilinir. Günümüzde türün çoğunluğu [[Güney Afrika|Güney]] ve [[Doğu Afrika]]'da yaşar. Çok küçük bir topluluk da [[İran]]'ın [[Horasan (İran)|Horasan]] bölgesinde yaşamaktadır. 15, 16 ve 17. yüzyıllara ait Padişahların av sahnelerini gösteren minyatürlerde av yapan çitalar görülmektedir. [[Anadolu]] ve [[Orta Doğu|Ortadoğu]]’da zoolojik araştırmalar yapan İngiliz araştırmacı Charles Danford'un 1879 yılına ait notlarında Birecik'in güneyinde bir şeyh tarafından kendisine canlı bir çita hediye edildiği belirtilmektedir. Türkiye'de 19. yüzyıla kadar yaşamıştır.<ref>Kryštufek, B. and V. Vohralík. (2001). Mammals of Turkey and Cyprus: Introduction, Checklist, Insectivora. Knjižnica Annales Majora, Koper, Republic of Slovenia.</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = "Anadolu’dan hangi yaban hayvanlar yok oldu?" | url = http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2005/05/07/639311.asp | erişimtarihi = 2 Ekim 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151003091630/http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2005/05/07/639311.asp | arşivtarihi = 3 Ekim 2015 | ölüurl = hayır }}</ref><ref>Korunan Alanlar ve Yaban Hayatı Yönetimi Çalışma Grubu Raporu, Ormancılık ve Su Şurası 2013, sf:15, Orman ve Su İşleri Bakanlığı</ref>
[[Dosya:Cheetah4.jpg|300px|küçükresim|sol|Erişkin bir çita]]
Vücudunda benekler ve gözlerinin altından ağzına ve çenesine inen siyah çizgiler vardır. Bu çizgiler güneş ışınlarını çeker ve böylece diğer yırtıcıların aksine günün en sıcak saatlerinde bile daha rahat bir görüş ile avlanabilirler. En bilinen özelliği hızlı koşmasıdır. Dünyanın en hızlı koşan kara hayvanıdır. İsmi [[Memeliler|memelisidirSanskritçe]]de benekli anlamına gelen "Çitraka" sözcüğünden gelir.
[[Aslan|Aslanlar]] gibi sürü halinde veya saklanarak avlanmak yerine, yüksek hızının avantajını kullanarak avlanan bir hayvandır. Sıfırdan 108 km/saat hıza sadece 3,1 saniyede erişebilmektedir. 460 metreden fazla koştuğu durumlarda vücut ısısı 46 derecenin üstüne çıkar ve bu da çitanın beynine zarar verebilir. Bu yüzden [[avlanma]] sırasındaki koşusu genellikle bir dakikadan daha kısa sürer. Uzmanlar dünyada 10.000'den az vahşi çita olduğunu düşünmektedir.
