Vikipedi

Doğu Karadeniz göknarı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Kolhisli (mesaj | katkılar)
Devriyeler
39.330 değişiklik
Fagus (mesaj | katkılar)
34.284 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{otomatik taksonkutu
{{kaynaksız|tarih=Ocak 2018}}
| resim = Abies nordmanniana 7.jpg▼
{{Taksobitki
| durum = LC
| ad = Doğu Karadeniz göknarı
| durum_sistemi = IUCN3.1
▲| resim = Abies nordmanniana.jpg
| takson=Abies
| resim_bilgi =
| tür = A. nordmanniana▼
| statü = LR/lc
| ikili_ad_sıra = (Steven) Spach, Hist. Nat. Vég. 11: 418 (1841).
| alem = [[Bitki|Plantae]]
| bölüm = [[Pinopsida|Pinophyta]] <br /><small>(Açık tohumlular)</small>
| sınıf = [[Pinopsida]]
| takım = [[İğne yapraklılar|Pinales]] <br /><small>(İğne yapraklılar)</small>
| familya = [[Çamgiller|Pinaceae]] <small>(Çamgiller)</small>
| cins = [[Göknar|Abies]]
| seksiyon = [[Seksiyon Abies|Abies]]
▲| tür = A. nordmanniana
| ikili_ad = Abies nordmanniana
| ikili_ad_yazar = (Steven) Spach
| dış_bağlantılar = {{commons-species|Abies nordmanniana}}
}}
'''Doğu Karadeniz göknarı''' (''Abies nordmanniana''), [[çamgiller]] (Pinaceae) familyasında [[Kafkasya]]'ya özgü bir [[göknar]] [[tür]]ü.
 
Geniş, piramidal taçlı ve eşit aralıklarla yatay olarak büyüyen yan dalları olan büyük kozalaklı ağaçtır. Doğal dağıtım alanında 500 yıl kadar eski ve 60 m yüksekliğe kadar olan örnekler bulunabilir. Nihayetinde 7-9 m genişliğe kadar büyür. Ağacın etrafında yeterli alan verildiğinde, alttaki dallar ağaçta kalır. Genç örnekler yavaş büyür, ancak ağaç yaşlandıkça büyüme biraz hızlanır. Genç dallar zeytin yeşili olup, küçük tomurcukların özü yoktur. Kışın tomurcuklar kırmızımsı kahverengiye döner. Parlak, koyu yeşil iğnelerin altında 2 beyaz şerit bulunur. Ağaç, çarpıcı çiçekler aldıktan sonra, sonbaharda dik yeşil [[kozalak]]lar belirir ve ardından kahverengiye döner. Doğu Karadeniz göknarının, 19. yüzyılın başlarında Odessa botanik bahçelerinin yöneticisi A. von Nordmann tarafından [[Kafkasya]]'da bir arama sırasında keşfedildi.<ref>{{web kaynağı |başlık=''Abies nordmanniana'' |url=https://www.vdberk.co.uk/trees/abies-nordmanniana/ |website=Van Den Berk |erişimtarihi=28 Şubat 2021}}</ref>
== Morfolojik özellikleri ==
[[Dosya:Çam ormanı.JPG|sol|200px|küçükresim|Giresun, Türkiye]]
40–50 m boya ulaşan, geniş piramidal şekilde gelişen ve çok sık dallanma yapan gri gövdeli bir ağaçtır. Alt dalları yanlara doğru yatay yönelir ve hafifçe aşağıya doğru sarkar. Yan sürgünlerin ucunda 4 adet reçinesiz [[tomurcuk]] bulunur. Bu tomurcuklardan 3 tanesi aynı düzlemde, dördüncüsü altta olmak üzere dört adet [[sürgün]] gelişir ki ''[[Abies alba]]'''ya kıyasla daha sık dallıdır. Genç sürgünleri yeşilimtrak-sarı renkli olup üzeri kısa, sık, esmer tüylerle örtülmüştür.
 
iki alt türü tanımlanmıştır.
İğne [[yaprak]]lar 2-3,5&nbsp;cm uzunluğunda, parlak koyu yeşil renkte, uç kısımları kertikli veya küt, alt yüzlerinde belirgin iki [[stoma]] bandı bulunur.
 
Ortalama olarak 15–16&nbsp;cm uzunluk ve 5&nbsp;cm çapındaki kırmızı-kahverengi [[kozalak]]larda dış pullar, [[karpel|iç pullardan]] (karpel) daha uzundur, çoğunlukla bol [[reçine]]lidir. Kozalaklar dal üzerinde dik dururlar ve kozalak pulları döküldüğünde geriye ince bir eksen kalır.
 
== Dağılımı ==
Kafkasya ile Kuzeydoğu [[Anadolu]] dağlık yörelerinde bulunur. Asıl geniş yayılış bölgesi Kafkasya'dır.
 
== Alt türler ==
* [[Kazdağı göknarı]] (''Abies nordmanniana'' subsp. ''equi-trojani'')
* [[Uludağ göknarı]] (''Abies nordmanniana'' subsp. ''bornmulleriana'')
* '''Doğu Karadeniz göknarı''' (''Abies nordmanniana'' subsp. ''nordmanniana'')
 
== Dış bağlantılar ==
*{{Commons kategori-ufak|Abies nordmanniana}}
*{{Vikitür-ufak|Abies nordmanniana}}
== Kaynakça ==
[[Kategori:Asgari endişe altındaki bitkiler]]
[[Kategori:Doğu Karadeniz göknarı| ]]
[[Kategori:Rize florası]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Doğu_Karadeniz_göknarı" sayfasından alınmıştır