İspanya ekonomisi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Huunta (mesaj | katkılar)
Hatalar giderildi.
42. satır:
[[2007–2008 finansal krizi|2007-2008 finansal krizi]]ni takiben İspanya ekonomisi, olumsuz bir makroekonomik performans döngüsüne girerek resesyona girdi. AB ve ABD ortalamasına kıyasla, İspanyol ekonomisi daha sonradan resesyona girdiyse de daha uzun bir süre kaldı. 2000'lerdeki ekonomik patlama, 2012'ye kadar İspanya'nın işgücünün dörtte birinden fazlasını işsiz bırakarak tersine döndü. Toplu olarak, İspanya GSYİH'si 2009-2013 döneminde neredeyse %9 oranında daraldı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.expansion.com/economia/2016/02/06/56b5e6faca4741aa588b45fc.html | başlık = El PIB español sigue sin recuperar el volumen previo a la crisis | yayımcı = Expansión | tarih = 6 Şubat 2016 | erişimtarihi = 13 Kasım 2020 | dil = İspanyolca | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160207085226/http://www.expansion.com/economia/2016/02/06/56b5e6faca4741aa588b45fc.html | arşivtarihi = 7 Şubat 2016 | ölüurl =hayır}}</ref> Ekonomik durum 2013-2014 arasında iyileşmeye başladı. O zamana kadar, ülke, patlama yıllarında biriken rekor [[ticaret dengesi|ticaret açığı]]nı tersine çevirmeyi başardı ve 30 yıllık bir ticaret açığı verdikten sonra 2013'te bir ticaret fazlası elde etti.<ref name="economia.elpais.com">[http://economia.elpais.com/economia/2014/02/28/actualidad/1393586690_400800.html elpais.com] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170510151349/http://economia.elpais.com/economia/2014/02/28/actualidad/1393586690_400800.html |tarih=10 Mayıs 2017 }} 13 Kasım 2020 tarihinde erişilmiştir.</ref> Fazlalık 2014 ve 2015'te güçlenmeye devam etti.<ref name="ReferenceB">[http://economia.elpais.com/economia/2016/02/29/actualidad/1456750836_904021.html El superávit exterior de la economía española supera el 1,5% del PIB en 2015|Economía|] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170712163739/https://economia.elpais.com/economia/2016/02/29/actualidad/1456750836_904021.html |tarih=12 Temmuz 2017 }} [[El País]], 29 Şubat 2016 {{es icon}}</ref>
 
2015 yılında İspanya'nın GSYİH'si, dünya mali krizinden önceki son yıl olan 2007'den beri görülmeyen bir oranla %3.2 büyüdü.<ref>[http://elpais.com/elpais/2016/01/29/inenglish/1454056652_927561.html elpais.com] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20190402112406/https://elpais.com/elpais/2016/01/29/inenglish/1454056652_927561.html |tarih=2 Nisan 2019 }} 13 Kasım 2020 tarihinde erişilmiştir.</ref> Bu büyüme oranı, o yıl daha büyük AB ekonomileri arasında en yüksek orandı.<ref name="reuters.com">[https://www.reuters.com/article/idUSFit947696 reuters.com] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20190402082926/https://www.reuters.com/article/idUSFit947696 |tarih=2 Nisan 2019 }} 13 Kasım 2020 tarihinde erişilmiştir.</ref> Sadece iki yılda (2014-2015), İspanya ekonomisi 2009-2013 resesyonunda kaybedilen GSYİH'nın %85'ini geri kazandı<ref name="RazónEspañarecuperaPIB">{{Web kaynağı|url=http://www.larazon.es/economia/espana-recupera-en-solo-dos-anos-el-85-del-pib-perdido-durante-la-crisis-EA10988729#.Ttt1ubIu49EsOLK |başlık=España recupera en sólo 2 años el 85% del PIB perdido durante la crisis |çeviribaşlık=İspanya, kriz sırasında kaybedilen GSYİH'nın %85'ini sadece 2 yılda geri kazanıyor |dil=İspanyolca |yayıncı=[[La Razón]] |websitesi=larazon.es |tarih=17 Ekim 2015 |erişimtarihi=15 Haziran 2016}}</ref> ve bu da bazı uluslararası analistlerin İspanya'daki mevcut toparlanmaya "yapısal reform çabalarının vitrini" olarak atıfta bulunmalarına neden oldu.<ref name="TelegraphSpainSuperstar">{{Haber kaynağı|url=https://www.telegraph.co.uk/finance/economics/11574536/How-Spain-became-the-Wests-superstar-economy.html |başlık=How Spain became the West’s superstar economy |çeviribaşlık=İspanya nasıl Batı'nın süperstar ekonomisi oldu? |dil=İngilizce |ad1=Peter |soyadı1=Spence |yayıncı=[[The Telegraph]] |websitesi=telegraph.co.uk |tarih=30 Nisan 2015 |erişimtarihi=16 Şubat 2021 |alıntı=İspanya, ilk çeyrekte ABD'den 18 kat ve İngiltere'den üç kat daha güçlü büyüyerek Avrupa'nın geri dönüş yıldızı oldu. (Spain has become Europe's comeback star, growing 18 times as fast as the US and three times stronger than UK in the first quarter.)}}</ref> Güçlü GSYİH büyümesi, 2016 yılında da kaydedildi ve ülke euro bölgesi ortalamasının iki katı hızlı büyüdü.<ref name="FTbiggestdrop">{{Haber kaynağı|url=https://www.ft.com/content/f673c81c-d27d-11e6-b06b-680c49b4b4c0 |başlık=Drop in Spanish jobless total is biggest on record |çeviribaşlık=İspanyol işsiz toplamındaki düşüş rekor seviyedeki en yüksek oran |dil=İngilizce |ad1=Tobias |soyadı1=Buck |yayıncı=[[Financial Times]] |websitesi=ft.com |tarih=4 Ocak 2017}}</ref> İspanya'nın işsizlik oranı 2013'ten 2017'ye önemli ölçüde düştü, ancak gerçek işsizlik oranının milyonlarca kişinin kara piyasada çalışanlar, işsiz veya pasif olarak sayılan ancak yine de iş yapanların bulunması nedeniyle çok daha düşük olduğu tahmin edilmektedir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.abc.es/economia/abci-economia-sumergida-mueve-mas-cuatro-millones-empleos-201601250232_noticia.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=13 Kasım 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190702025427/https://www.abc.es/economia/abci-economia-sumergida-mueve-mas-cuatro-millones-empleos-201601250232_noticia.html |arşivtarihi=2 Temmuz 2019 |ölüurl=hayır}}</ref> Gizli ekonomi tahminleri farklılık gösterse de, İspanya [[kara piyasa|yeraltı ekonomisi]]nin her yıl 190 milyar euro (224 milyar US$) hareket ettiği tahmin edildiğinden, gerçekte İspanya GSYİH'sı yaklaşık %20 daha büyük olabileceği düşünülmektedir.<ref>{{web kaynağı |url=http://www.efeempresas.com/noticia/la-economia-sumergida-en-espana-cerca-del-20-del-pib-190-000-millones/ |başlık=Archived copy |erişimtarihi=13 Kasım 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20171019163050/http://www.efeempresas.com/noticia/la-economia-sumergida-en-espana-cerca-del-20-del-pib-190-000-millones/ |arşivtarihi=19 Ekim 2017 |ölüurl=evet}}</ref> Yüksek gelirli Avrupa ülkeleri arasında, yalnızca İtalya ve [[Yunanistan]]'ın İspanya'dan daha büyük yeraltı ekonomilerine sahip olduğu tahmin edilmektedir. Bu nedenle İspanya, resmi rakamlarda gösterilenden daha yüksek satın alma gücüne ve daha küçük bir [[gini katsayısı]]na sahip olduğu düşünülmektedir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://cronicaglobal.elespanol.com/graficnews/espana-economia-sumergida-2017_67942_102.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=13 Kasım 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190402082712/https://cronicaglobal.elespanol.com/graficnews/espana-economia-sumergida-2017_67942_102.html |arşivtarihi=2 Nisan 2019 |ölüurl=hayır}}</ref> 2012 yılında, [[İspanya hükûmeti]] bir mali kriz karşısında bankacılık sektörünü yeniden yapılandırmak için [[Avrupa İstikrar Mekanizması]]'ndan resmi olarak bir kredi talep etti.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.esm.europa.eu/assistance/spain |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=13 Kasım 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190330201057/https://www.esm.europa.eu/assistance/spain |arşivtarihi=30 Mart 2019 |ölüurl=hayır}}</ref> ESM, 100 milyar [[euro]]ya kadar yardımı onayladı, ancak sonunda İspanya sadece 41,3 milyar euro yardım aldı. İspanya için ESM programı, 18 ay sonra çekilen kredinin tamamen geri ödenmesiyle sona erdi.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.esm.europa.eu/assistance/spain | başlık = Spain {{!}} European Stability Mechanism | website = www.esm.europa.eu | erişimtarihi = 13 Kasım 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140115074055/https://www.esm.europa.eu/assistance/spain | arşivtarihi = 15 Ocak 2014 | ölüurl =hayır}}</ref>
 
== Kaynakça ==