Kütleçekim: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
İlk cümlenin yapısındaki bozukluk düzeltildi. |
5 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.8) (Evolutionoftheuniverse - 6905 |
||
7. satır:
'''Kütleçekim''', sonsuz bir aralıkta bulunurken, uzaktaki nesneler üzerindeki etkileri gittikçe daha zayıf hale gelmektedir. Kütleçekim, kütleçekimi bir kuvvet olarak değil, kütlenin / enerjinin düzensiz dağılımının yol açtığı [[uzay]]-[[zaman]] eğriliğinin bir sonucu olarak tanımlayan genel görelilik teorisi (1915'te [[Albert Einstein]] tarafından önerildi) tarafından açıklanmaktadır.
Uzay zamanının bu eğriliğinin en uç örneği, hiçbir şeyin, ışığın bile<ref>{{Web kaynağı |url=http://hubblesite.org/explore_astronomy/black_holes/home.html |başlık="HubbleSite: Black Holes: Gravity's Relentless Pull". |erişimtarihi=20 Aralık 2016 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20181226185228/http://hubblesite.org/explore_astronomy/black_holes/home.html |arşivtarihi=26 Aralık 2018 |ölüurl=hayır }}</ref>, ufkuna girdikten sonra [[kara delik]]ten kaçamamasıdır. Daha fazla kütleçekim çekim kuvveti zaman dilatasyonuyla sonuçlanır, burada zaman daha yavaş (daha güçlü) bir kütleçekim potansiyeline daha yavaş geçer. Bununla birlikte, çoğu uygulama için, kütleçekim, kütleçekimin neden olduğu varsayılan [[Isaac Newton|Newton]]'un [[evrensel çekim yasası]]yla anlatılır.
İki cisim kütlesinin çekim kuvvetinin kütlelerinin çarpımı ile doğru orantılı olduğu ve aralarındaki mesafenin karesi ile ters orantılı olduğu matematiksel bir ilişkiye göre birbirlerine doğrudan çekilen bir kuvvet. Kütleçekim, doğanın dört temel etkileşiminin en zayıf yönüdür. Kütleçekim kuvveti, güçlü kuvvetten yaklaşık 10<sup>38</sup>, [[elektromanyetik kuvvet]]ten 10<sup>36</sup> ve zayıf kuvvetten 10<sup>29</sup> kat daha zayıftır.
25. satır:
Kütleçekim kuramıyla ilgili modern çalışmalar, [[Galileo Galilei]]'nin 16. yüzyılın sonu ve 17. yüzyıl başlarındaki çalışmaları ile başladı. Galileo, [[Pisa Kulesi]]'nden topları atan meşhur (muhtemelen [[apokrif]]<ref>Ball, Phil (June 2005). "Tall Tales". Nature News. [[doi:10.1038/news050613-10]].</ref> deneyinde) eğilimleri düşen eğik top ölçümleri ile, kütleçekim ivmesinin tüm nesneler için aynı olduğunu gösterdi.
Bu, [[Aristoteles|Aristo]]'nun daha ağır nesnelerin daha yüksek bir kütleçekim ivmesi olduğuna olan inancından ciddi bir sapmaydı. Galileo, bir atmosferde daha az kütleye sahip nesnelerin daha yavaş düşebileceği için hava direnci olduğunu öne sürdü. [[Galileo Galilei|Galileo]]'nun çalışmaları Newton'un kütleçekim kuramının<ref>[[Galileo Galilei|Galileo]] (1638), Two New Sciences, [http://oll.libertyfund.org/titles/galilei-dialogues-concerning-two-new-sciences First Day] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170711173343/http://oll.libertyfund.org/titles/galilei-dialogues-concerning-two-new-sciences |tarih=11 Temmuz 2017 }} Salviati: "Eğer Aristo'nun anlamı buyduysa, onu bir başka hatayla yükleyeceksiniz; bu da hatalı olur; Çünkü yeryüzünde böyle yüksek bir yükseklik bulunmadığından Aristo'nun deney yapamadığı açıktır; Ancak gördüğümüz kadarıyla konuştuğunda bunu gerçekleştirdiğinin izlenimini bize vermek ister."</ref> formülasyonu için gerekli altyapıyı hazırladı.<ref>Bongaarts, Peter (2014). [https://books.google.com/books?id=Cc6lBQAAQBAJ Quantum Theory: A Mathematical Approach] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200803105605/https://books.google.com/books?id=Cc6lBQAAQBAJ |tarih=3 Ağustos 2020 }} (illustrated ed.). Springer. sf. 11. [[ISBN]] [[Özel:KitapKaynakları/978-3-319-09561-5|978-3-319-09561-5]] [https://books.google.com.tr/books?id=Cc6lBQAAQBAJ&pg=PA11&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false 11. Sayfa]</ref>
=== Newton'un kütleçekim teorisi ===
130. satır:
* '''Ekstra enerjili fotonlar:''' Galaksi kümelerinden geçen fotonların bu kümelere girişleri sırasında enerji kazanmaları, çıkarken de bu enerjiyi geri vermeleri beklenmektedir. Evrenin hızlanan genişlemesi nedeniyle, bu fotonların kazandıkları enerjinin tümünü geri vermemeleri beklenebilir. Fakat bu dikkate alındığında dahi, kozmik mikro dalga arka plan radyasyonuna ait fotonların beklenenden iki kat fazla enerji kazandıkları görülmektedir. Bu durum, belirli uzaklıklar söz konusu olduğunda kütleçekimin mesafenin karesinden daha hızlı bir biçimde azaldığı anlamına gelebilir.
* '''Ekstra kütleli hidrojen bulutları''': Lyman-alfa ormanını spektral çizgileri belirli ölçeklerdeki hidrojen bulutlarının beklenenden daha fazla bir biçimde birbirlerinin içine kümelenmiş olduğunu göstermektedir. Siyah akışa’a benzeyen bu durum, belirli mesafe ölçeklerinde kütleçekimin mesafenin karesinden daha yavaş bir biçimde sönümlendiği anlamına gelebilir.
* '''Güç''': Önerilen ekstra boyutlar kütleçekim kuvvetinin neden bu kadar zayıf olduğunu açıklayabilmektedir.<ref>CERN (20 Ocak 2012). "[http://home.cern/about/physics/extra-dimensions-gravitons-and-tiny-black-holes Ekstra boyutlar, yerçekimi ve minik kara delikler] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20161228152828/http://home.cern/about/physics/extra-dimensions-gravitons-and-tiny-black-holes |tarih=28 Aralık 2016 }}".</ref>
== Ayrıca bakınız ==
| |||