Vikipedi

Ahmet Muhip Dıranas: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Evrifaessa Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
63.090 değişiklik
k Bot: Kozmetik değişiklikler
→‎Hayatı: İçerik güncellendi ve düzenlendi.
30. satır:
1909 yılında [[Sinop]]'un [[Erfelek]] ilçesi Salı köyünde doğdu. İlkokulu Sinop’ta, ortaokul ve liseyi 1929'da [[Ankara Atatürk Lisesi|Ankara Erkek Lisesi]]’nde tamamladı. Ankara Erkek Lisesi'nde [[Faruk Nafiz Çamlıbel|Faruk Nâfiz Çamlıbel]] ile [[Ahmet Hamdi Tanpınar]]'ın öğrencisi oldu.
 
Ankara Erkek Lisesi'ni bitirdikten sonra [[Hâkimiyet-i Milliye|Hâkimiyet-i Millîye]] gazetesinde çalıştı. [[Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi]]'ne iki yıl devam ettikten sonra [[Güzel Sanatlar Akademisi]] kütüphane memurluğu göreviyle [[İstanbul]]'a gitti. [[İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi]] felsefe bölümünde okudu. [[İstanbul Resim ve Heykel Müzesi]]'nde, halkevlerinde, [[Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü|Çocuk Esirgeme Kurumu]]'nda çeşitli görevlerde bulundu. [[Anadolu Ajansı]], [[Devlet TiyatrosuTiyatroları Genel Müdürlüğü|Devlet Tiyatroları]] ve [[Türkiye İş Bankası|İş Bankası]]'nda üst düzey görevlere getirildi. 1939'da Ankara'ya döndü ve CHP Genel Merkezi'nde Halkevleri Kültür ve Sanat Yayınları'nı yönetti.
 
[[II. Dünya Savaşı]] yıllarında, 1942 ile 1945 arasında [[Ağrı]]’nın [[Dikmen, Tortum|Sürbehan]] köyünde askerlik hizmetini tamamladı. Bu deneyim, bir dönüm noktası teşkil etti. Ünlü ''Ağrı'' şiiri, bu yılların ürünüdür.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/37240673|başlık=Ötelerden bir ses : divan edebiyatı ve Balkanlarda Türk edebiyatı üzerine makalelerine|tarih=1997|yer=Kızılay, Ankara|yayıncı=Akçağ Basım Yayım Pazarlama A.Ş|seri=1. baskı|soyadı=İsen, Mustafa.|isbn=975-338-175-1|oclc=37240673}}</ref>
1939'da Ankara'ya döndü ve CHP Genel Merkezi'nde Halkevleri Kültür ve Sanat Yayınları'nı yönetti. Ağrı dolaylarında askerlik görevini yaptıktan sonra, Ankara'da Çocuk Esirgeme Kurumu Yayın Müdürü, Kurum Başkanı (1957-1960), daha sonra İş Bankası Yönetim Kurulu üyesi oldu. Devlet Tiyatrosu Edebî Kurul Başkanlığı, Anadolu Ajansı Yönetim Kurulu üyeliği yaptı. Politikaya atılarak Zafer gazetesinde yazılar yazdı. Birkaç kez DP'den milletvekili adayı olduysa da seçilemedi. Yayımlanan ilk şiiri, Ankara Lisesi'nden [[Muhip Atalay]] imzasıyla Millî Mecmua'da çıkan "Bir Kadına" adlı şiirdir 15 Eylül 1926. Sonra kendi imzası ile çeşitli dergilerde şiirler yayımladı.▼
 
▲1939'daAskerlik sonrası Ankara'yada döndü[[Çocuk ve CHPHizmetleri Genel Merkezi'nde Halkevleri Kültür ve Sanat Yayınları'nı yönetti. Ağrı dolaylarında askerlik görevini yaptıktan sonra, Ankara'da Müdürlüğü|Çocuk Esirgeme Kurumu]] Yayınyayın Müdürümüdürü, Kurumkurum Başkanıbaşkanı (1957-1960), daha sonra İş Bankası Yönetimyönetim Kurulukurulu üyesi oldu. [[Devlet TiyatrosuTiyatroları EdebîGenel KurulMüdürlüğü|Devlet Tiyatroları]] edebî kurul Başkanlığıbaşkanlığı, Anadolu Ajansı Yönetimyönetim Kurulukurulu üyeliği yaptı. Politikaya atılarak Zafer gazetesinde yazılar yazdı. Birkaç kez DP'den milletvekili adayı olduysa da seçilemedi. Yayımlanan ilk şiiri, Ankara Lisesi'nden [[Muhip Atalay]] imzasıyla Millî Mecmua'da çıkan "''Bir Kadına"'' adlıbaşlıklı şiirdir 15 Eylül 1926. Sonra kendi imzası ile çeşitli dergilerde şiirler yayımladı.
Çeşitli dergilerde yayımlanan şiirleri, 1974 yılında İş Bankası Kültür Yayınları arasında, "Şiirler" adı ile çıktı. Ayrıca Tevfik Fikret'in 'Rübab-ı Şikeste' adlı eserini Türkçeleştirerek 'Kırık Saz' adı ile yine İş Bankası yayınları arasında çıktı.▼
 
▲Çeşitli dergilerde yayımlanan şiirleri, 1974 yılında [[Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları|İş arasında,Bankası "Şiirler"Kültür adıYayınları]] tarafından ''Şiirler'' ilebaşlığıyla çıktıneşredildi. Ayrıca [[Tevfik Fikret]]'in ''Rübab-ı Şikeste'' adlı eserini Türkçeleştirerek ''Kırık Saz'' adıbaşlığı ile yine İş Bankası yayınları arasında çıktı.
 
21 Haziran 1980'de [[Ankara]]'da vefat etti. Vasiyeti üzerine Sinop'ta toprağa verildi.
 
=== Şiir =anlayışı ==▼
Ahmet Muhip, [[Cahit Sıtkı Tarancı]] ile şiirde ahenge ve sese önem vermişlerdir. Mesela, ''Kar'' şiirinde Ahmet Muhip sesi ön plana çıkarırken; ''Olvido'' adlıbaşlıklı şiirinde ne sesi anlama, ne de anlamı sese baskın kılmıştır.
 
[[Hece ölçüsü|Hece şiirinin]] son kuşağı denilebilecek şairler arasında Ahmet Muhip Dıranas, çağcılçağdaşl Batı şiirine ([[Charles Baudelaire|Baudelaire]], [[Paul Verlaine|Verlaine]]) en yakın, kendinden bir iki kuşak sonrası şairler üzerinde, az sayıda şiirle bile olsa, uzun süre etkili olan bir şairdir. O da hocası Tanpınar gibi az yazmış, seyrek yayımlamış, şiirlerini şiire başladıktan neredeyse elli yıl sonra (1974) kitaplaştırmıştır. Gerek Fransız şiiri, gerekse kendinden önceki nesilden ustaları [[Ahmet Haşim]] ve [[Ahmet Hamdi Tanpınar]]'dan aldığı etkileri sanatına yedirerek özgün bir şiire ulaşmıştır. Hece ölçüsü sınırlarında kalarak ama durak ve vurgu yerlerini değiştirerek gelenekte çağdaşlığı yakalayan, tedaî (çağrışım) gücü yüksek, yurdu, insanı ve doğası ile barışık, alışılmadık deyiş örgüsüyle unutulmaz şiirler yazmıştır. Şiirlerinde aşk, tabiat, ölüm, hatıralar, sığ olmayan bir anlatımla ve düşündürücü biçimde verilmiştir.
 
''[[Fahriye Abla]]'' şiiri, Türk edebiyatının en ünlü şiirlerinden biridir.
 
== Yayımlanmış kitapları ==
* Yazılar. Adam Yayınları, Haziran 1994.
* Oyunlar Gölgeler, Çıkmaz, Finten. Adam Yayınları 1995, İstanbul
* Yazılar, Toplu Yazıları. YKY 2000, İstanbul
* Şiirler. YKY Kasım 2006.
 
== Eserleri ==
* ''Halkevleri Amatör Resim ve Fotoğraf Sergileri'' (1941)
▲=== Şiir ===
* ''Gölgeler'' (oyun, 1947) ▼
* Şiirler (1974)▼
*''Finten'' (1959)
* Kırık Saz (1975 T. Fikret'ten).
▲* ''Şiirler'' (1974)
* Yağma
*Oyunlar (''Gölgeler'' ve ''Çıkmaz'' bir arada, 1977)
* Fahriye Abla
*''Kırık Saz'' (1977)
* Rüzgâr
*''Yazılar'' (1994).
* Kar
* Olvido
* Elif
* [[Yoldan Geçenler]]
'''Oyun'''
▲* Gölgeler (1947)
* O Böyle İstemezdi (1948 - Bu iki oyun Devlet Tiyatrosu ile İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda oynanmıştır).
* Bitmez Tükenmez Can Sıkıntısı
* Büyük Olsun
* Atlıkarınca
 
=== Çeviri oyun ===
* Aptal (1940 - Dostoyevski'den uyarlayanlar F. Neziere / S.W. Bienstock).
 
=== İnceleme ===
* Fransa'da Müstakil Resim (1937 - İki Cilt C. Sıtkı ile birlikte).
 
== Şiir çevirileriÇevirileri ==
* Çalar Saat - Charles BAUDELAIRE <sup>1</sup>
 
* ''Fransa’da Müstakil Resim'' (I-II, İstanbul 1938, Adolphe Basler – Charles Kunstler’den Cahit Sıtkı [[Cahit Sıtkı Tarancı|Tarancı]] ile birlikte)
== Ayrıca bakınız ==
* ''Abdal'' (Dostoyevski’nin ''Budala''’sından oyunlaştıranlar: F. Nezière – S. W. Bienstock’tan, 1940)
* [[MEB 100 Türk Edebiyatçısı]]
* ''Yaşadığımız Devir'' ([[Karel Čapek|Karel Çapek]]’ten, 1942)
* ''Anna Bolton'' (Louis Bromfield’den, 1945)
* ''Ecinniler'' (Dostoyevski’den, I-III, 1958-1963, S. Lünel ile birlikte)
* ''Cehennem Kayası'' (E. Dimt’ten, 1963).
 
== Notlar ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ahmet_Muhip_Dıranas" sayfasından alınmıştır