Gwangju Ayaklanması: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Sp1dey (mesaj | katkılar)
k →‎top: Düzenleme, değiştirildi: hükümet → hükûmet (2), askeri darbe → askerî darbe
1. satır:
[[Dosya:May 18th Memorial Monument.jpg|küçükresim|18 Mayıs Anıtı]]
'''Gwangju Ayaklanması''' veya '''Gwangju Demokrasi Hareketi'''<ref>{{Web kaynağı | url = http://seoul.usembassy.gov/backgrounder.html | başlık = South Korea Current Issues > Backgrounder | yazar = Embassy of the United States in Seoul, Korea | erişimtarihi = 30 Mart 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160303183258/http://seoul.usembassy.gov/backgrounder.html | arşivtarihi = 3 Mart 2016 | ölüurl = evet }}</ref> ({{Dil|ko|광주 민주화 운동, 光州民主化運動|dil_adı=e}}, ''Gwangju Minjuhwa Undong''), [[Güney Kore]]'nin [[Gwangju]] kentinde 18-27 Mayıs 1980 tarihleri arasında darbe yönetimine karşı gerçekleşen [[protesto]] gösterileridir. Bu süre zarfında, [[Chun Doo-hwan]] hükümetinehükûmetine karşı gösteri yapan yerel Jeonnam Üniversitesi öğrencileri hükûmet birlikleri tarafından görülmemiş bir şekilde saldırıya uğrayarak dövüldüğünde ve öldürüldüğünde, Gwangju vatandaşları yerel silah ve polis karakollarını basarak silahla direniş gösterdi.<ref>Sallie Yea, "Rewriting Rebellion and Mapping Memory in South Korea: The (Re)presentation of the 1980 Kwangju Uprising through Mangwol-dong Cemetery," Urban Studies, Vol. 39, no. 9, (2002): 1556–1557</ref><ref>Patricia Ebrey et al., "East Asia: A Cultural, Social, and Political History (Second Edition)" United States of America: Wadsworth Cengage Learning (2009): 500</ref> Ayaklanma 27 Mayıs 1980 tarihinde bastırıldı. Olay bazen başladığı zamana değin '''5 · 18''' (18 Mayıs, 오일팔, 五一 八 ''Oilpal'') olarak da anılır.
 
Chun Doo-hwan'ın başkanlığı sırasında yetkili makamlar olayları [[Komünizm|komünist]] sempatizanlar ve ayaklanmacılar tarafından kışkırtılan bir ayaklanma olarak tanımladılar.<ref>"TV shows tarnish Gwangju history," JoongAng Daily, May 21st, 2013: http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=2971886 {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20140809052130/http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=2971886 |tarih=9 Ağustos 2014 }}</ref> 1997 yılında gelindiğinde ulusal bir mezarlık ve anma günü (18 Mayıs) ilan edilmesinin yanı sıra mağdurlara tazminat ödendi ve itibarları iade edildi.<ref>May, The Triumph of Democracy. Ed. Shin Bok-jin, Hwang Chong-gun, Kim Jun-tae, Na Kyung-taek, Kim Nyung-man, Ko Myung-jin. Gwangju: May 18 Memorial Foundation, 2004. Page 275.</ref>
 
Olayla ilgili bazı eleştirmenler, Chun Doo-hwan'ın resmi olarak cumhurbaşkanı olmadan önce gerçekleştiği ve basit bir öğrenci protestosuyla başlamadığını belirtmektedirler. Bununla birlikte, Chun Doo-hwan, 12 Aralık 1979'da bir önceki Güney Kore hükümetinehükûmetine karşı düzenlenen bir askeriaskerî darbeye öncülük ettikten sonra, Güney Kore'nin varsayılan lideri haline geldi.<ref>Sallie Yea, "Rewriting Rebellion and Mapping Memory in South Korea: The (Re)presentation of the 1980 Kwangju Uprising through Mangwol-dong Cemetery," Urban Studies, Vol. 39, no. 9, (2002): 1556</ref><ref>"Dying for democracy: 1980 Gwangju uprising transformed South Korea," The Japan Times, May 17th, 2014: http://www.japantimes.co.jp/news/2014/05/17/asia-pacific/politics-diplomacy-asia-pacific/dying-democracy-1980-gwangju-uprising-transformed-south-korea/#.U-SllvldWZg {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20140811024034/http://www.japantimes.co.jp/news/2014/05/17/asia-pacific/politics-diplomacy-asia-pacific/dying-democracy-1980-gwangju-uprising-transformed-south-korea/#.U-SllvldWZg |tarih=11 Ağustos 2014 }}</ref>
 
2011 yılında, Askeri Rejime karşı 18 Mayıs Demokratik Ayaklanması hakkında Gwangju belediye binasında bulunan arşivler [[UNESCO]] Dünya Kayıt Belgesi'ne dahil edildi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/flagship-project-activities/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-heritage-page-4/human-rights-documentary-heritage-1980-archives-for-the-may-18th-democratic-uprising-against-military-regime-in-gwangju-republic-of-korea/ | başlık = Human Rights Documentary Heritage 1980 Archives for the May 18th Democratic Uprising against Military Regime, in Gwangju, Republic of Korea | yayımcı = UNESCO | erişimtarihi = 30 Mart 2016 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20161111170235/http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/flagship-project-activities/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-heritage-page-4/human-rights-documentary-heritage-1980-archives-for-the-may-18th-democratic-uprising-against-military-regime-in-gwangju-republic-of-korea// | arşivtarihi = 11 Kasım 2016 | ölüurl = hayır }}</ref>