Büyük Selçuklu İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

Devletin temeli olan ordu, ''hassa ordusu'' ve ''tımarlı sipahi''lerden meydana geliyordu. Sarayda özel olarak yetiştirilip doğrudan sultana bağlı olan [[Gulamân-ı Saray]] askerleri çeşitli milletlerden seçilirdi. Bunlar senede dört defa maaş alırlardı. Selçuklular, askerî iktalar sayesinde maaş ödemeden bir orduyu beslemiş, mühim bir Türkmen nüfusunu toprağa ve devlete bağlayarak iskân etmişti. Bu sayede üretimin artmasını, halk ile hükûmet arasında yeni askerî ve idarîidari bir kadronun kurulmasını temin etmişti. Bin süvariden fazla asker besleyen ikta sahipleri vardı. Büyük Selçuklularda ordu mevcudu 400.000’e kadar çıktı. Bunun 46.000’i merkezde, geri kalanı devletin diğer bölgelerine dağılmış durumdaydı. [[İkta]] sistemiyle ülke menfaatlerini ahenkleştirip kudretli askerî ve idarîidari teşkilata sahip oldular. Aynı sistem Osmanlıları da etkiledi. Halk arasından ''Haşer'' denilen ücretli askerler de alınırdı. Ayrıca gönüllü Gâziyân ve çeşitli askerî sınıflar da vardı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.mootol.com/Yazi2415/buyuk-selcuklu-devleti--kurucusu-selcuk-beyms-1040--1157 | başlık = Büyük Selçuklu Devleti | erişimtarihi = | tarih = | çalışma = Araştırma yazısı,Yönetmen Tekin Gün | yayıncı = Mootol,Kültür Sanat.Mart 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200710212339/http://www.mootol.com/Yazi2415/buyuk-selcuklu-devleti--kurucusu-selcuk-beyms-1040--1157 | arşivtarihi = 10 Temmuz 2020 | ölüurl =evet}}</ref>

Büyük Selçuklular, kendilerinden önce var olan [[medrese]]lerde öğretimi sürdürdüler, ama bununla yetinmediler. Vezir Nizamülmülk’ün öncülüğünde ve onun adını taşıyan yeni medreseler kurdular. Nizamiye medreselerinin ilki 1067’de [[Bağdat]]'ta açıldı. Daha sonra [[İsfahan]], [[Rey]], [[Merv]](selçukluların başkenti), [[Belh]], [[Herat]], [[Basra]], [[Musul]] gibi kentlerde yeni [[Nizamiye Medreseleri|Nizamiye medreseleri]] kuruldu. Medrese sisteminde programlı ve belli bir yönteme dayanan eğitim ilk kez bu medreselerde verildi. Medreselerde din konularının yanı sıra matematik, felsefe, dil ve edebiyat gibi dersler de okutuluyordu ve medreselerde zengin kitaplıklar vardı. Medreselerin dışında da ülkenin çeşitli yerlerinde kurulmuş kitaplıklar bulunuyordu. Melikşah döneminde önce Isfahan'da, sonra Bağdat'ta birer gözlemevi kuruldu. Büyük Selçuklular Arapça'yıArapçayı din ve bilim dili, Farsça'yı edebiyat ve devlet dili, Türkçeyi ise saray ve orduda günlük konuşma dili olarak kullanıyorlardı.