Kadın hareketi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
k Vikipedia içi bağlantılar eklenmiştir. Etiketler: Görsel Düzenleyici Yeni kullanıcı görevi |
||
10. satır:
== Modern kadın hakları hareketi ==
* Modern kadın hareketleri veya kadın hakları hareketinin ilk dalgası (19. yüzyılın ortasından 20. yüzyılın başına kadar) kadınların oy, meslek sahibi olma ve [[eğitim hakkı]] gibi temel siyasi ve sivil hakları için yeni bir ahlak prensibine sahip bir toplum için savaşmıştır. Söz konusu ilke bütünü [[Almanya|Almanya’da]] 1918 yılında Weimar Cumhuriyeti anayasasının oluşumunda da güvence altına alınmıştır. [Türkiye’de bu savaş Cumhuriyet’in (1923) ilan edilmesinden sonra 10 yıl içinde [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]] tarafından gerçekleştirilen reformlar sayesinde kazanılmıştır.]
* 1960’lardan itibaren kadın hareketlerinin ikinci dalgası o zamanlar kadınlara, özellikle de [[anne]]lere yapılan ayrımcılığın eleştirisi olarak “Yeni Sol”un çerçevesinde oluşmuştur. Şimdiye kadarki düzenlenen politika biçimlerine yaptıkları eleştiri nedeniyle en azından ikinci aşamanın büyük kısmı “Özerk Kadın Hareketleri” olarak anılmıştır. Bu ikinci dalga sık sık yeni sosyal hareketlerin bir parçası olarak anlaşılmıştır. Ancak son iki yüzyılın [[kadın]] hareketi bir ilişki içinde olarak görülmüş ve aşama veya dalga olarak ayrılmıştır.
* 90’lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde Kadın Hareketleri’nin üçüncü bir dalgası (Thirdwave feminism) iyice belirmiştir. Bu dalga ikinci dalganın amacını daha da geliştirmiştir. Yeni yapıda her şeyden önce evrensel, daha az etnik merkezli, erkek olmanın de zamana ve bölgelere göre değişen yapısının eleştirel olarak sebeplerinin sorulması gerekliliğini vurgulayan bir bakış açısı olmuştur. 1995'te “cinsiyet mainstreaming” başlığı altında Vatikan’ı da kapsayan hükümetlerin toplandığı 4. Dünya Kadınlar Konferansı’nda, kadın, [[lezbiyen]] ve [[gay]] hareketlerini destekleyen bir Top-Down stratejisi olarak en küçük [[reform]] oluşturmayı kararlaştırmışlardır.
54. satır:
=== Üçüncü dalga kadın hareketleri ===
[[Amerika Birleşik
Bu hareket, günümüzde de hala gerçekleştirilemeyen, ikinci dalga kadın hareketlerinin savunduğu görüşler üzerine yoğunlaşmıştır.
67. satır:
== Mavi Çoraplılar ==
{{Ana|Mavi Çoraplılar}}
Mavi Çoraplılar (İngilizce: Blue Stocings Society; [[Almanca]]: Blaustrumpf) 19. yüzyılda, kültürlü ama kadınsı olmayan kadınlar için küçümseyici bir tanım olarak kullanılmıştır. Kendilerine söylenen kaba sözler "mavi çoraplı"dan, "erkekten dönme"ye, "frijit feminist"e kadar uzanıyordu. 1970'li yıllarda “aşırı feminist kadın” tanımının kullanımı gibi kadın hareketlerinin ilk mensubu olarak sayılmışlardır. Mavi çoraplılar daha sonraki süfrajetler gibi organize bir grup değil; orta sınıftan gelen ve o zamanın kadına bakış açısına karşı gelen eğitimli kadınlardan oluşmaktaydı. Kadınların seçme ve seçilme hakkı ve üniversitede eğitim görebilmeleri için savaşmışlardır.
Mavi Çoraplı, 17. ve 18. yüzyılda sürekli mavi çorap giyen mübaşirler için kullanılan alaylı bir [[lakap]] olarak kullanılmıştır. Jacob Grimm ve Wilhelm Grimm’in Almanca Sözlüğü’nü çıkarmalarından sonra Mavi Çoraplı tanımı “kasıntı” ve “iftiracı” anlamlarında kullanılmıştır. Bu anlamda [[Johann Sebastian Bach]]’ın 1707 (BWV 524) potpurisinde “… ve bazı saray hizmetkarları mavi çorap giyer.” kullanılmıştır.
93. satır:
20. yüzyıl ın başlarında [[Büyük Britanya]] ve ABD’de pasif direniş, kamu toplantılarını bölme, açlık grevi yapma gibi yollarla kadınların seçme ve seçilme hakkını savunan, az çok organize olmuş radikal [[kadın hakları]] savunucuları süfrajet olarak nitelendirilmiştir. Süfrajet hareketleri ağırlıklı olarak orta sınıftan gelen kadınlar tarafından yürütülmüştür.
Süfrajetler Büyük Britanya’da bulaşıcı hastalıklar yasası olan Contagious Diseases Acts’ın karşıtlarından meydana gelmiştir. 1903 yılında [[Emmeline Pankhurst]] Büyük Britanya’da radikal kadın hareketi olan, ilerleyen yıllarda ise protestolar ve açlık grevleriyle dikkat çeken Kadınların Sosyal ve Politik Birliği’ni (Women’s Social and Political Union/ WSPU) kurmuştur. Kızı [[Christabel Pankhurst]] Büyük Britanya’da kadınların seçme ve seçilme hakkı için savaşan önder süfrajetlerden biri olmuştur. Süfrajetlerin yıktığı diğer bir tabu ise açıkça kamu alanında sigara kullanmalarıdır. O dönemde kamu alanında sigara kullanmak, sadece erkeklere verilen bir imtiyazdı ve kadınlara bu isteklerinin haksız olduğu kabul ettirilmeye çalışılıyordu. 1910 yılında amacı kadın haklarının genişletilmesi olan yasa tasarısının düşmesinden sonra vitrinler taşa tutulmuş, yangın çıkarılmış, kamusal binalara -bunlar arasında İngiltere’nin en önemli manastırı olan [[Westminster Abbey]] de bulunmaktadır- bombalı saldırılar düzenlemişlerdir.<ref>[http://www.ucansupurge.org/arsiv/www.ucansupurge.org/indexbe16.html?option=com_content&task=view&id=3950&Itemid=74]{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}</ref> 1913’te Emily Davison protesto amacıyla kendini, düzenlenen bir at yarışında Birleşik Krallık Hükümdarı V. George’un atının önüne atmış ve birkaç gün sonra da ölmüştür. I. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla Büyük Britanya’da kadınların [[oy hakkı]] kampanyaları geçici olarak durmuştur.
[[Alice Paul]] ve [[Lucy Burns]] Amerika Birleşik Devletleri’nde “Kral Wilson” unvanı verilen Amerika başkanı [[Woodrow Wilson]]’a karşı bir dizi protesto hareketi yürütmüştür. 1916 Haziran ayında Alice Paul tarafından kurulan Ulusal Kadınlar Partisi’nin (National Woman’s Party/NWP) birçok üyesi 1917 -1919 yılları arasında tutuklanmıştır.
| |||