Türkçülük: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ahmetlii (mesaj | katkılar)
k düzeltme
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
1. satır:
{{İlknot|Ural-Altay kavimlerinin birliğini savunan [[Turancılık]] ile karıştırılmamalıdır.}}
 
'''Türkçülük''', '''Türkizm''',<ref name="gökalp">{{Kitap kaynağı|son=Gökalp | ilk = Ziya | yazarurl = Ziya Gökalp | yardımcıyazarlareşyazarlar= Devereaux, Robert | yıl = 1968 | başlık = The Principles of Turkism | yayımcı= E. J. Brill | dil = İngilizce | url = http://books.google.com/books?id=lShkAAAAMAAJ | sayfalar = 125 | alıntı = ''Turkism is not a political party but a scientific, philosophic and aesthetic school of thought.''}}</ref> '''Pan-Türkizm''',<ref name="landau">{{Kitap kaynağı| son = Landau
| ilk = Jacob | yıl = 1995 | başlık = Pan-Turkism: From Irredentism To Cooperation | yayımcı= Indiana University Press | dil = İngilizce | id tanıtıcı= ISBN 0-253-20960-9, ISBN 978-0-253-20960-3 | url = http://books.google.com/books?id=uy6Sa0E3HbcC}}</ref> tüm [[Türk halkı]]nın kültürel ve politik birliğini amaçlayan; 1880'lerde [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nda ve o zamanlar [[Rus İmparatorluğu]]'nun bir parçası olan [[Azerbaycan]]'da yaşayan Türk aydınlarının yaygınlaştırdığı harekettir.<ref name="gökalp"/><ref>{{Kitap kaynağı| son = Kieser | ilk = Hans-Lukas | yıl = 2006 | başlık = Turkey beyond nationalism: towards post-nationalist identities | yayımcı= I. B. Tauris | dil = İngilizce | id tanıtıcı= ISBN 1-84511-141-9, ISBN 978-1-84511-141-0 | url =VKVSHjjUT2UC&pg=PA19 | sayfalar = 19}}</ref>
 
== Tarih ==
[[Rusya İmparatorluğu|Rusya]]'da yaşanan [[Rus Devrimi (1905)|1905 Devrimi]]'nden önceki günlerde [[Azerbaycan Türkleri]] ve [[Tatar]] [[aydın]]lar tarafından ortaya atılmış, 1908'de [[II. Meşrutiyet]]'in ilanından sonra [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nda geniş yankı bulmuştur. [[İttihat ve Terakki]] yönetimi içinde [[Ziya Gökalp]]'ın başını çektiği Turancı görüşler egemen olmuştur. [[Enver Paşa]], 1918-1922'de, karışıklık içinde olan Orta Asya'da [[Turan]] fikrini canlandırmaya çalışırken öldürülmüştür.
[[Dosya:5 Liras 1927.jpg|thumbküçükresim|1927'de dolaşıma çıkarılan 5 Türk lirası]]
 
[[Türkiye'de cumhuriyetin ilanı|Cumhuriyet'in ilanı]]ndan sonra [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]] milliyetçi konuşmalarda bulunmuş, Türkiye Cumhuriyeti banknotlarında<ref>[http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Banknotlar/Cumhuriyet+Donemi+Banknotlari/Emisyon+Gruplari/1.+Emisyon+Grubu/Emisyon2 tcmb.gov.tr]</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.turkishbanknotes.info/pick_list.htm |başlık=Türkiye Cumhuriyeti Kağıt Paraları |erişimtarihi=24 Şubat 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20070224085028/http://www.turkishbanknotes.info/pick_list.htm |arşivtarihi=24 Şubat 2007 |ölüurl=evet }}</ref> ve pullarında [[bozkurt]] gibi Türklüğün sembollerini kullanmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.bozkurtataturk.com/ataturk_bozkurt.htm |başlık=ATATÜRK VE BOZKURT |erişimtarihi=11 Ocak 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20070111122819/http://www.bozkurtataturk.com/ataturk_bozkurt.htm |arşivtarihi=11 Ocak 2007 |ölüurl=evet }}</ref> Buna karşın, [[İsmet İnönü]]'nün başbakanlığı döneminde Turancı örgütler kapatılmış ve Turancı düşünürler baskı altında tutulmuştur. [[Nihal Atsız]]'ın önderliğindeki Turancı hareket, İnönü'nün cumhurbaşkanlığı sırasında takibata uğramış, 1944'te Turancı örgüt üyeleri tutuklanarak işkenceden geçirilmiş ve ağır ceza mahkemelerinde yargılanmıştır. Buna rağmen Turancı görüşler Türkiye'de bugün de taraftar bulmaktadır.
72. satır:
 
===== Genç Atsızlar =====
3 Mayıs 2005'te kurulan [[Genç Atsızlar]], Türkçü camiadaki durgunluğa son vermek adına faaliyete başladı. Ekim 2009'da Ermenistan-Türkiye maçında Azerbaycan bayrağı açarak Türkiye'de ses getiren ilk etkinliğini yapan [[Genç Atsızlar]]<ref>http://www.hurriyet.com.tr/ermenistan-macina-planorlu-eylem-12696585</ref>, 26 Şubat 2012'de Taksim'de gerçekleştirilen "Hocalı Soykırımı" anması esnasında "Hepiniz Ermenisiniz, hepiniz piçsiniz." yazılı dövizler açarak günlerce ulusal medyada tartışma konusu oldu.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.milliyet.com.tr/nefret-pankartlarinin-altindan-genc-atsizlar-cikti/gundem/gundemdetay/29.02.2012/1509418/default.htm |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=4 Ekim 2016 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20150525150019/http://www.milliyet.com.tr/nefret-pankartlarinin-altindan-genc-atsizlar-cikti/gundem/gundemdetay/29.02.2012/1509418/default.htm |arşiv-tarihiarşivtarihi=25 Mayıs 2015 |ölüurl=no hayır}}</ref> Grup 2014 yılında ''Türkçü Turancılar Derneği''<nowiki/>'ni kurarak resmi örgütlenmesini buradan devam ettirmiştir.
 
Genç Atsızlar, 2010'dan günümüze ''Genç Atsızlar Dergisi'', ''Kömen Dergisi'' ve ''Ötüken Dergisi'' olmak üzere üç yayın çıkarmıştır.<blockquote>'''Genç Atsızlar Dergisi'''</blockquote>2010 yılında ''Genç Atsızlar Dergisi'' adıyla e-dergi çıkarmaya başladı. 10 sayı çıkan derginin yayını daha sonra sonlandırıldı.<blockquote>'''Kömen Dergisi'''</blockquote>Grup 25 Haziran 2011'de ilk resmi yayını olan ''Kömen Dergisi''<nowiki/>'ni çıkarmaya başladı. 19 sayı çıkan ''Kömen Dergisi'', yerini ''Ötüken''<nowiki/>'e bıraktı.<ref>http://www.otukendergi.com</ref><blockquote>'''Ötüken Dergisi'''</blockquote>Grubun çıkardığı son yayın olan Ötüken Dergisi 1 Ekim 2013 tarihinde yayın hayatına başlamıştır. Türk dünyasından çeşitli yazarların bulunduğu dergide Macaristan [[Jobbik]] Partisi Başkanı [[Gábor Vona]] ile yapılan bir söyleşi de yayınlanmıştır. Ötüken aynı zamanda [[Nihal Atsız|Atsız]]'ın son ve 143 sayı ile en uzun süre çıkardığı dergidir. [[Nihal Atsız|Atsız]]'ın mirasına sahip çıkma çabasındaki bu yeni Ötüken'de kapağın alt kısmında sayı 143'ten devâm edilmektedir.
 
== Sözdebilimsel teoriler ==
Türkçü ideoloji, "'''sözde Türkoloji"''' (''Pseudo-Turkology'') olarak bilinen, sahte bilimsel teorilerle karakterize edilmiştir.<ref name="Frankle2">{{Kitap kaynağı|isbn=|url=https://books.google.com/books?id=Q-JMAAAAMAAJ|yazarbağı=|yıl=1948|bölüm=|editör-soyadı=|editör-ad=|editör-bağ=|başlık=Word formation in the Turkic languages|seri=|dil=|cilt=|sayı=|ad=Elanor|baskıbasım=|yayıncı=[[Columbia University Press]]|sayfa=2|sayfalar=|arşiv-urlarşivurl=|arşivtarihi=|erişimtarihi=|ile=|registration=|subscription=|alıntı=|konumyer=|soyadı=Frankle| kaynak = harv}}</ref><ref name="AKOK2">{{Kitap kaynağı|isbn=0230297323|url=https://books.google.com/books?id=iHWGDAAAQBAJ|yazarbağı1=|soyadı2=Kizilyürek|ad2=N|yazarbağı2=|soyadı3=Ozkirimli|ad3=U.|soyadı4=K?z?lyürek|başlık=Nationalism in the Troubled Triangle: Cyprus, Greece and Turkey|ad4=Niyazi|yazarbağı4=|yıl=2010|bölüm=|editör-soyadı=|editör-ad=|editör-bağ=|yazarbağı3=|soyadı1=Aktar|ad1=A.|arşiv-urlarşivurl=|alıntı=|subscription=|registration=|ile=|erişimtarihi=|arşivtarihi=|seri=|dil=|sayfalar=|sayfa=50|yayıncı=[[Springer Science+Business Media|Springer]]|konumyer=|baskıbasım=|sayı=|cilt=| kaynak = harv}}</ref> Genel akademik camiada destek görmemesine rağmen,<ref name="Frankle2" /> neredeyse tüm modern [[Türk devletleri]]nde pek çok sözde Türkolog ve teori ortaya çıkmıştır.<ref name="SB2">{{Kitap kaynağı|isbn=3838265653|url=https://books.google.com/books?id=vY00DwAAQBAJ|yazarbağı1=|soyadı2=Brown|ad2=Stephen|yazarbağı2=|yıl=2014|bölüm=|editör-soyadı=|editör-ad=|editör-bağ=|başlık=History as Therapy: Alternative History and Nationalist Imaginings in Russia|seri=|dil=|ad1=Konstantin|cilt=|sayı=|konumyer=|yayıncı=ibidem Press|sayfa=|sayfalar=61-62|arşiv-urlarşivurl=|arşivtarihi=|erişimtarihi=|ile=|registration=|subscription=|alıntı=According to Adzhi, Huns, Alans, Goths, Burgundians, Saxons, Alemans, Angles, Langobards and many of the Russians were ethnic Turks.161 The list of non-Turks is relatively short and seems to comprise only Jews, Chinese, Armenians, Greeks, Persians, and Scandinavians... Mirfatykh Zakiev, a Chairman of the Supreme Soviet of the Tatar ASSR and professor of philology who has published hundreds of scientific works, argues that proto-Turkish is the starting point of the Indo-European languages. Zakiev and his colleagues claim to have discovered the Tatar roots of the Sumerian, ancient Greek and Icelandic languages and deciphered Etruscan and Minoan writings.|baskıbasım=|soyadı1=Sheiko| kaynak = harv}}</ref><ref name="Khazanov2">{{Kitap kaynağı|isbn=1889480002|url=https://books.google.com/books?id=UCYYAQAAMAAJ|yazarbağı1=Anatoly Khazanov|yıl=1996|bölüm=|editör-soyadı=|editör-ad=|editör-bağ=|başlık=Post-Soviet Eurasia: Anthropological Perspectives on a World in Transition|seri=|dil=|cilt=|sayı=|ad1=Anatoly M.|baskıbasım=|yayıncı=Department of Anthropology, [[University of Michigan]]|sayfa=84|sayfalar=|arşiv-urlarşivurl=|arşivtarihi=|erişimtarihi=|ile=|registration=|subscription=|alıntı=Discredited hypotheses — widespread in the 1920s and 1930s — about the Turkic origin of Sumerians, Scythians, Sakhas, and many other ancient peoples are nowadays popular|konumyer=|soyadı1=Khazanov| kaynak = harv}}</ref>
 
Bu Türkologlar arasında önde gelenlerden biri olan [[Murad Acı]], iki yüz bin yıl önce, "Türk kanına sahip ileri bir halkın" [[Altay Dağları|Altay Dağları'nda]] yaşadığını iddia etmektedir. Acı tarafından uzun boylu ve sarışın olarak tanımlanmış bu Türklerin 35.000 yıl önce dünyanın ilk devleti Idel-Ural'ı kurdukları ve [[Amerika|Amerika'ya]] kadar göç ettikleri savunulmuştur.<ref name="SB2" />  
 
Türkçü ve sözdebilimi teşvik edilen [[Türk Tarih Tezi|Türk Tarihi Tezi]] gibi teorilere göre, Türk halklarının [[Orta Asya|Orta Asya'dan]] Orta Doğu'ya [[Cilalı Taş Devri|Neolitik devirde]] göç ettikleri varsayılmaktadır. [[Hititler]], [[Sümerler]], [[Babil]]ler ve [[Antik Mısır|eski Mısırlılar]] bu teoriye göre Türk kökenli olarak sınıflandırılmıştır.<ref name="AKOK2" /><ref name="SB2" /><ref name="Khazanov2" /><ref name="HTM2">{{Kitap kaynağı|isbn=0765612828|url=https://books.google.com/books?id=hVhHGJkfZDoC|seri=|başlık=Islam in Russia: The Politics of Identity and Security|editör-bağ=|editör-ad=|editör-soyadı=|bölüm=|yazarbağı3=|yıl=2004|ad3=Alexander|soyadı3=Melikishvili|yazarbağı2=|ad2=Jeffrey L.|soyadı2=Thomas|yazarbağı1=Shireen Hunter|ad1=Shireen|dil=|sayı=|alıntı=M. Zakiev claims that the Scythians and Sarmatians were all Turkic. He even considers the Sumerians as Turkic|subscription=|registration=|ile=|erişimtarihi=|arşivtarihi=|cilt=|arşiv-urlarşivurl=|sayfalar=|sayfa=159|yayıncı=[[M.E. Sharpe]]|konumyer=|baskıbasım=|soyadı1=Hunter| kaynak = harv}}</ref>
 
[[Erken Tunç Çağı]]'na ve ilerleyen dönemlere ait [[Kurgan hipotezi|Kurgan kültürleri]], genellikle İsmail Miziev gibi pan-Türkist "sözde akademisyenler" tarafından Türk halklarına atfedilmiştir.<ref name="KF2">{{Kitap kaynağı|isbn=0521558395|url=https://books.google.com/books?id=6ZGyuVXFvssC|yazarbağı1=Philip L. Kohl|soyadı2=Fawcett|ad2=Clare|yazarbağı2=|yıl=1995|bölüm=|editör-soyadı=|editör-ad=|editör-bağ=|başlık=Nationalism, Politics and the Practice of Archaeology|seri=|dil=|ad1=Philip L.|cilt=|sayı=|konumyer=|yayıncı=[[Cambridge University Press]]|sayfa=143, 154|sayfalar=|arşiv-urlarşivurl=|arşivtarihi=|erişimtarihi=|ile=|registration=|subscription=|alıntı=Apparently innocuous were other contradictory and/or incredible myths related by professional archaeologists that claimed that the Scythians were Turkic-speaking|baskıbasım=|soyadı1=Kohl| kaynak = harv}}</ref>  Türk olmayan veya Türk olduğu tartışmalı, [[Hunlar]], [[İskitler]], [[Sakalar]], [[Kimmerler]], [[Med İmparatorluğu|Medler]], [[Partlar]], [[Avarlar|Panonya Avarları]] ve [[Albanya|Albanlar]] gibi tarihi halklar ile Türk ülkelerinde yaşayan [[Kürtler]] gibi çeşitli etnik azınlıklar, Türk, Türkî, Ön Türk veya Turan olarak sınıflandırılmıştır.<ref name="Khazanov2" /><ref name="HTM2" /><ref name="KF2" /><ref name="Simonian3">{{Kitap kaynağı|isbn=0230297323|url=https://books.google.com/books?id=cl6QAgAAQBAJ|yazarbağı=Hovann Simonian|yıl=2007|bölüm=|editör-soyadı=|editör-ad=|editör-bağ=|başlık=The Hemshin: History, Society and Identity in the Highlands of Northeast Turkey|seri=|dil=|cilt=|sayı=|ad=Hovann|baskıbasım=|yayıncı=[[Routledge]]|sayfa=354|sayfalar=|arşiv-urlarşivurl=|arşivtarihi=|erişimtarihi=|ile=|registration=|subscription=|alıntı=Thus, ethnic groups or populations of the past (Huns, Scythians, Sakas, Cimmerians, Parthians, Hittites, Avars and others) who have disappeared long ago, as well as non-Turkic ethnic groups living in present-day Turkey, have come to be labeled Turkish, Proto-Turkish or Turanian|konumyer=|soyadı=Simonian| kaynak = harv}}</ref><ref name="SD3">{{Kitap kaynağı|isbn=9993069744|url=https://books.google.com/books?id=LhTqtSxN4ikC|yazarbağı1=|soyadı2=Doostzadeh|ad2=Ali|yazarbağı2=|yıl=2012|bölüm=|editör-soyadı=|editör-ad=|editör-bağ=|başlık=On The Modern Politization of the Persian Poet Nezami Ganjavi|seri=|dil=|ad1=Siavash|cilt=|sayı=|konumyer=|yayıncı=CCIS|sayfa=85|sayfalar=|arşiv-urlarşivurl=|arşivtarihi=|erişimtarihi=|ile=|registration=|subscription=|alıntı=Claims that many Iranian figures and societies starting from the Medes, Scythians and Parthians were Turks), are still prevalent in countries that adhere to Pan—Turkist nationalism such as Turkey and the republic of Azerbaijan. These falsifications, which are backed by state and state backed non—governmental organizational bodies, range from elementary school all the way to the highest level of universities in these countries.|baskıbasım=|soyadı1=Lornjad| kaynak = harv}}</ref> Acı, ayrıca [[Alanlar]], [[Gotlar]], [[Burgundlar]], [[Saksonlar]], [[Alamanlar]], [[Angluslar]], [[Lombardlar]] ve [[Ruslar]]ı Türk olarak kabul etmektedir.<ref name="SB2" /> Tarihte [[Yahudiler]], [[Çinliler]], [[Ermeniler]], [[Yunanlar]], [[Farslar]] ve İskandinav halkları gibi sadece birkaç halk Acı tarafından Türk sayılmamıştır.<ref name="SB2" />
 
[[Tataristan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Tatar ÖSSC]] [[Yüksek Sovyet]] eski Başkanı olan [[Mirfatih Zekiyev|filolog Mirfatih Zakiyev]], bu konuda yüzlerce eser yayınlayarak [[Sümerce]], [[Yunanca]], [[İzlandaca]], [[Etrüskçe]] ve [[Giritçe]]nin Türk kökenli olduğunu iddia etmiştir. Zakiyev, "Ön Türkçenin [[Hint-Avrupa dil ailesi|Hint-Avrupa dillerinin]] başlangıç noktası olduğunu" da değinmiştir.<ref name="SB2" /> Sadece halklar ve kültürler değil, aynı zamanda [[Yorgi]], [[I. Petro]], [[Mihail Kutuzov]] ve [[Fyodor Dostoyevski]] gibi tanınmış bireylerin "Türk kökenli" oldukları öne sürülmüştür.<ref name="SB2" />
 
Philip L. Kohl, yukarıda bahsedilen teorilerin "inanılmaz efsanelerden" başka bir şey olmadığını belirtmiştir.<ref name="KF2" /> Bununla birlikte, bu teorilerin teşvik edilmesi, [[Türkiye]] ve [[Azerbaycan]] gibi ülkelerde "büyük ölçekli oranlara" ulaşmıştır.<ref name="Simonian3"/> Genellikle [[Rum Kırımı|Rum]], [[Süryani Katliamı|Süryani]] ve [[Ermeni Kırımı|Ermeni]] soykırımlarının reddiyle ilişkilendirilen Türkçü sözdebilimi, devlet ve devlet destekli sivil toplum kuruluşlarının kapsamlı bir şekilde desteğini almış, bu ülkelerde ilkokuldan üniversitelere kadar öğretime dahil edilmiştir.<ref name="SD3"/> Türkiye'nin eğitim müfredatı, İskitler de dahil olmak üzere pek çok Avrasya göçebesi ile Sümer ve Antik Mısır gibi eski medeniyetlerin Türk kökenli olduğunu iddia etmiştir.<ref name="Boldt2">{{Kitap kaynağı|isbn=1351816489|url=https://books.google.com/books?id=rzslDwAAQBAJ|yazarbağı1=|yıl=2017|bölüm=|editör-soyadı=|editör-ad=|editör-bağ=|başlık=Historical Mechanisms: An Experimental Approach to Applying Scientific Theories to the Study of History|seri=|dil=|cilt=|sayı=|ad1=Andreas|baskıbasım=|yayıncı=[[Taylor & Francis]]|sayfa=107|sayfalar=|arşiv-urlarşivurl=|arşivtarihi=|erişimtarihi=|ile=|registration=|subscription=|alıntı=Violent flirtation with PanTuranism had a lasting effect on kemalist Turkey and its historical ideology: Turkish pupils are imbued by history textbooks even today with a dogma of absurdly inflated PanTurkish history—Turkish history comprises all Eurasian nomads, Indo-European (Scythian) and Turk-Mongol, plus their conquests in Persia, India China, all civilizations on the soil of the Ottoman Empire, from Sumer and Ancient Egypt via Greeks, Alexander the Great to Byzantium.|konumyer=|soyadı1=Boldt| kaynak = harv}}</ref>  Konstantin Sheiko ve Stephen Brown, bu tarih anlayışının, geçmişin başarısızlıklarıyla baş etmek için ulusal bir terapi biçimi olarak ortaya çıktığına değinmiştir.<ref name="SB2" />
 
== Ayrıca bakınız ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Türkçülük" sayfasından alınmıştır