Dağlık Badahşan: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Eren Evran (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
Eren Evran (mesaj | katkılar) Coğrafya Bilgisi ve Enerji |
||
135. satır:
[[Dosya:Gorno badakhshan map.png|sağ|küçükresim|250px|Dağlık Badahşan Özerk Cumhuriyeti.]]
'''Dağlık Badahşan''' [[Özerk idari bölüm|Özerk Bölgesi]] ([[Tacikçe]]: ''Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон/Viloyati Muhtori Kuhistoni Badahşon'') [[Tacikistan]]'ı oluşturan dört ilden biridir. Başkenti [[:en:Khorugh|Horog]] şehridir.
[[Dosya:Khorog panorama.jpg|orta|küçükresim|938x938pik|Başkent Horog
== Tarihçe ==
[[Nâsır-ı Hüsrev]]'in mezarının da bulunduğu yer olan [[Afganistan]]'nın Kuzey-Doğu'sundaki [[Badahşan (il)|Badahşan İli]] ile [[Tacikistan]]'ın bu özerk ''"Dağlık Badahşan"'' yöresinde [[dîn]]î çoğunluk [[Pamir Alevîliği]] ile [[Nizârîler]]'den meydana gelmektedir.<ref name=davlat>{{Web kaynağı | yazar = Suhrobsho Davlatshoev | yayıncı = School of Social Sciences of Middle East Technical University, Turkey (M.S. thesis) | yıl = 2006 | url = http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12607111/index.pdf | başlık = The Formation and Consolidation of Pamiri Ethnic Identity in Tajikistan. Dissertation | erişimtarihi = 25 Ağustos 2006 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120205234958/http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12607111/index.pdf | arşivtarihi = 5 Şubat 2012 | ölüurl =evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://tajikistan.orexca.com/gorno_badakhshan_region.shtml |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=20 Ekim 2014 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20141020030957/http://tajikistan.orexca.com/gorno_badakhshan_region.shtml |arşivtarihi=20 Ekim 2014 |ölüurl=evet }}</ref>
1895 öncesinde Bugünkü Dağlık badahşan bölgesi Darvaz, Shugnon ve Wakhan bölgelerini kapsayan birkaç yarı özerk devletçikten oluşmaktaydı. Bu bölgeler şu anda Dağlık Badahşan ve Afganistan’ın [[Bedahşan (il)|Badahşan]] vilayetine bağlıdır. Badahşan bölgesi günümüzde Tacikistana bağlı Dağlık
Dağlık Badahşan bölgesi Ocak 1925 yılında oluşturuldu ve 1929 yılından Tacikistan'ın Birlik Cumhuriyeti olması ile Dağlık Badahşan Özerk Bölgesi olarak [[Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]]'ne bağlandı. 1950’li yıllarda İrani bir etnik grup olan [[Pamirler]] ve yerli halk zorla Tacikistanın’ın güney batısına yerleşmeye zorlandılar. 1955 yılında ise Gharm bölgesinin dağıtılmasıyla bu bölgenin toprakları da Dağlık Badahşan bölgesine dahil edildi.
149. satır:
== Coğrafya ve Bölgeler ==
Ülkenin %40'ını kaplayan il oldukça dağlıktır. Dağlık Badahşan adı [[Rusça]]'dan (''Gorno Badahşan'') gelir. İlin doğu topraklarının büyük bölümü üzerinde [[Çin]], [[Xinjiang]] eyaletinin bir bölümü olduğu gerekçesiyle hak iddia eder. 64.000 kilometrekarelik yüzölçümü ile ülkenin en büyük ili olsa da 206.000'lik nüfusu ile en az nüfuslu bölgesidir. Darvoz bölgesi, ilin batı çıkıntısıdır. Orta-batı Dağlık Badahşan, çoğunlukla [[Ceyhun|Ceyhun
* [[:en:Darvoz_District|Darvoz Bölgesi]] (en kuzeybatı)
* [[:en:Vanj_District|Vanj
* [[:en:Rushon_District|Rushon
* [[:en:Shughnon_District|Shughnon
* [[:en:Roshtqal'a_District|Roshtqal'a
* [[:en:Ishkoshim_District|Ishkoshim
* [[:en:Murghob_District|Murghob
Dağlık Badahşan Özerk Bölgesi, Tacikistan'ın tüm doğu bölümünü kapsar ve doğuda Çin'in [[Sincan Uygur Özerk Bölgesi]], güneyde Afganistan'ın [[Bedahşan (il)|Badahşan]] Eyaleti ve kuzeyde Kırgızistan'ın [[Oş]] Bölgesi ile sınır komşusudur. Tacikistan içinde bölgenin batı sınırı, [[Karategin]] ile komşu iken ve güney batı sınırı (Darvoz Bölgesi) ise [[Hatlon ili|Hatlon]] Bölgesi komşudur. En yüksek dağlar, dünyanın çatısı olarak bilinen [[Pamir Dağları|Pamir]] (eski [[:en:Mount_Imeon|Imeon Dağı]]) Dağlarıdır. Eski Sovyet Orta Asya'daki7.000 metrelik beş zirvenin üçü Dağlık Badahşan bölgesinde bulunmaktadır. [[Somoni Zirvesi|İsmail Samanî Zirvesi]] (eski adıyla Komünizm Zirvesi ve ondan önce, Stalin Zirvesi; 7,495 m), Kırgızistan sınırındaki [[:en:Lenin_Peak|İbn Sina Zirvesi]] (eski adıyla Lenin Zirvesi ve Kırgız tarafında hala bu adla biliniyor; 7,134 m), ve Zirve [[:en:Peak_Korzhenevskaya|Korzenevskaya Zirvesi]] (7,105 m).
== Enerji ==
2019 yılında, Avrupa Birliği ve Almanya, Shokhdara nehri boyunca 11 MW'lık bir nehir tipi hidroelektrik santralinin inşasını finanse etmek için Tacikistan Hükümeti ile koordineli olarak 37 milyon Euro taahhüt etti. Projenin Afganistan'daki Badakhshan bölgelerine de enerji sağlaması
== Ayrıca bakınız ==
| |||