Olağanüstü hâl: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
11 kaynağı kurtardı ve 0 kaynağı ölü olarak işaretledi.) #IABot (v2.0.7
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
6. satır:
== Olağanüstü hâl örnekleri ==
* [[Fransa]] [[2015 Paris saldırıları]] sonrasında olağanüstü hâl ilân etti.
* [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] [[11 Eylül saldırıları]] sonrasında hâlen geçerli olan olağanüstü hâli ilân etti.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.whitehouse.gov/the-press-office/2010/09/10/letter-president-continuation-national-emergency-with-respect-certain-te | başlık = Letter from the President on the Continuation of the National Emergency with Respect to Certain Terrorist Attacks | yayıncı = Whitehouse.gov | tarih = 10 Eylül 2010 | arşivengelli = evet | erişimtarihi = 20 Temmuz 2016 | arşiv-url arşivurl= https://web.archive.org/web/20160618224859/https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2010/09/10/letter-president-continuation-national-emergency-with-respect-certain-te | arşiv-tarihi arşivtarihi= 18 Haziran 2016 | ölüurl = no hayır}}</ref>
*12 Haziran 2016'da [[2016 Orlando gece kulübü saldırısı]] sonucunda [[Florida]] devleti Orange County'de olağanüstü hâl ilân etti.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.flgov.com/wp-content/uploads/pdfs/16142.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=20 Temmuz 2016 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160721230058/http://www.flgov.com/wp-content/uploads/pdfs/16142.pdf |arşiv-tarihiarşivtarihi=21 Temmuz 2016 |ölüurl=no hayır}}</ref>
* Wood Buffalo belediyesi Fort McMurray Yangını sonucunda [[Alberta, Kanada]]'da olağanüstü hâl ilân etti.
*[[Filipinler]] tropik fırtına felaketi sonucunda olağanüstü hâl ilân etti.<ref>{{Web kaynağı | url = http://newsinfo.inquirer.net/114997/p-noy-declares-state-of-national-calamity | başlık = P-Noy declares state of national calamity &#124; Inquirer News | yayıncı = Newsinfo.inquirer.net | tarih = 21 Aralık 2011 | erişimtarihi = 31 Mart 2012 | arşivengelli = evet | arşiv-url arşivurl= https://web.archive.org/web/20121114000551/http://newsinfo.inquirer.net/114997/p-noy-declares-state-of-national-calamity | arşiv-tarihi arşivtarihi= 14 Kasım 2012 | ölüurl = no hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.abs-cbnnews.com/nation/12/21/11/cost-sendong-damage-nears-p1b | başlık = Cost of Sendong damage nears P1B | yayıncı = ABS-CBN News | tarih = 21 Aralık 2011 | erişimtarihi = 31 Mart 2012 | arşivengelli = evet | arşiv-url arşivurl= https://web.archive.org/web/20120202165840/http://www.abs-cbnnews.com/nation/12/21/11/cost-sendong-damage-nears-p1b | arşiv-tarihi arşivtarihi= 2 Şubat 2012 | ölüurl = no hayır}}</ref>
* [[Myanmar]] mezheplerle ilgili şiddet sonucunda [[Meiktila]]'da olağanüstü hâl ilân etti.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-21894339 | başlık = Burma: State of emergency imposed in Meiktila | eser = BBC News | erişimtarihi = 13 Mayıs 2016 | arşivengelli = evet | arşiv-url arşivurl= https://web.archive.org/web/20160105175230/http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-21894339 | arşiv-tarihi arşivtarihi= 5 Ocak 2016 | ölüurl = no hayır}}</ref>
* [[Kırım]] Ukrayna'daki enerji sıkıntısı nedeniyle olağanüstü hâl ilân etti.
* [[Kaliforniya]] valisi [[Jerry Brown]] 6 Ocak 2016'da gerçekleşen gaz sızıntısı nedeniyle olağanüstü hâl ilân etti.
* ABD'de [[Kuzey Karolina]], [[Tennessee]], [[Maryland]], [[Pensilvanya]], [[Georgia]], [[Virginia]], [[Batı Virginia]] ve [[New Jersey]] gibi eyaletler kar fırtınası nedeniyle olağanüstü hâl ilân ettiler.
* 2016'da [[Venezuela]]'da protestolar nedeniyle olağanüstü hâl ilân etti. [[Nicolas Maduro]] protestoların arkasında ABD'nin olduğunu söyledi.<ref name="reuters">{{Haber kaynağı | url=http://www.reuters.com/article/us-venezuela-politics-idUSKCN0Y501X | başlık=Venezuela president declares emergency, cites U.S., domestic 'threats' | eser=Reuters | tarih=13 Mayıs 2016 | erişimtarihi=14 Mayıs 2016 | yazar=Buitrago, Deisy | yazar2=Ulmer, Alexandra | arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160514051759/http://www.reuters.com/article/us-venezuela-politics-idUSKCN0Y501X | arşiv-tarihiarşivtarihi=14 Mayıs 2016 | ölüurl=no hayır}}</ref><ref name="guar">{{Haber kaynağı | url=http://www.theguardian.com/world/2016/may/14/venezuela-president-declares-60-day-state-of-emergency-blaming-us-for-instability | başlık=Venezuela president declares 60-day state of emergency, blaming US for instability | eser=The Guardian | tarih=14 Mayıs 2016 | erişimtarihi=14 Mayıs 2016 | arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160515110811/http://www.theguardian.com/world/2016/may/14/venezuela-president-declares-60-day-state-of-emergency-blaming-us-for-instability | arşiv-tarihiarşivtarihi=15 Mayıs 2016 | ölüurl=no hayır}}</ref><ref name="telegraph">{{Haber kaynağı | url=http://www.telegraph.co.uk/news/2016/05/14/venezuela-president-declares-emergency-citing-us-domestic-threat/ | başlık=Venezuela president declares emergency, citing U.S. domestic 'threats' | eser=The Telegraph | tarih=14 Mayıs 2016 | erişimtarihi=14 Mayıs 2016 | arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160517132911/http://www.telegraph.co.uk/news/2016/05/14/venezuela-president-declares-emergency-citing-us-domestic-threat/ | arşiv-tarihiarşivtarihi=17 Mayıs 2016 | ölüurl=no hayır}}</ref>
*[[2016 Türkiye askerî darbe girişimi]] sonrasında Türkiye genelinde 2 yıl süreyle olağanüstü hâl ilân edildi.
 
== Ülkelere göre uygulamalar ==
=== Türkiye ===
{{Ana madde|Türkiye'de olağanüstü hâl}}
[[1982 Anayasası|1982 anayasasının]] 119-122 maddelerine göre Türkiye'de dört farklı türde sıradışı yönetim vardır. Bunlar [[sıkıyönetim]], olağanüstü hâl, [[seferberlik]] ve [[savaş]] hâlidir. 121. maddeye göre: "''Anayasanın 119 ve 120 nci maddeleri uyarınca olağanüstü hâl ilânına karar verilmesi durumunda, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur ve kabulü doğrultusunda bu karar Resmî Gazetede yayımlanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağrılır. Meclis, olağanüstü hâl süresini değiştirebilir, Bakanlar Kurulunun istemi üzerine, her defasında dört ayı geçmemek üzere, süreyi uzatabilir veya olağanüstü hâli kaldırabilir''."<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=20 Temmuz 2016 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160624081619/https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm |arşiv-tarihiarşivtarihi=24 Haziran 2016 |ölüurl=yes evet}}</ref> Türkiye tarihinde üç kez genel olağanüstü hâl ilân edilmiştir. 1978 ila 1983 arasında sıkıyönetim olağanüstü hâl ile değiştirildi ve Kasım 2002'ye kadar yürürlükte kaldı. 20 Temmuz 2016'da [[2016 Türkiye askerî darbe girişimi|Türkiye askerî darbe girişimi]] sonrasında Türkiye genelinde 3 ay süreyle olağanüstü hâl ilân edildi. 21 Temmuz 2016 saat 01.00 itibarıyla olağanüstü hâlin geçerli olması mecliste 115'e karşı 346 oyla kabul edildi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://odatv.com/cok-onemli-kararlar-alinan-mgk-bitti-2007161200.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=20 Temmuz 2016 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160721114213/http://odatv.com/cok-onemli-kararlar-alinan-mgk-bitti-2007161200.html |arşiv-tarihiarşivtarihi=21 Temmuz 2016 |ölüurl=no hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.hurriyet.com.tr/ohal-tezkeresi-tbmmdeki-oylamada-kabul-edildi-40158772 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=21 Temmuz 2016 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160722115745/http://www.hurriyet.com.tr/ohal-tezkeresi-tbmmdeki-oylamada-kabul-edildi-40158772 |arşiv-tarihiarşivtarihi=22 Temmuz 2016 |ölüurl=no hayır}}</ref> 20 Temmuz 2016'da ilan edilip, 7 kez uzatılan olağanüstü hâl uygulaması iki yılın ardından 18 Temmuz 2018'de tamamen kaldırıldı.
 
== Ayrıca bakınız ==