Mihail Gorbaçov: Revizyonlar arasındaki fark

Gorbaçov'un [[perestroika]] (yeniden yapılanma) ve [[glasnost]] (açıklık) adını verdiği reform çalışmaları [[Soğuk Savaş]]'ı bitirdi; ancak bu reformlar [[Sovyetler Birliği Komünist Partisi]]'nin ülkede politik üstünlüğünü kaybetmesine ve sonrasında da [[Sovyetler Birliği]]'nin dağılmasına neden oldu. 1990'da [[Nobel Barış Ödülü]]nü kazandı. [[Hakkında en çok eser yazılan ilk 100 kişi]] listesinde yer almaktadır ve hayatta olan tek [[Sovyetler Birliği]] Cumhurbaşkanıdır.

 

 

== İlk yılları ve gençliği ==

Gorbaçov iktidara gelince aşırı [[alkol]] tüketimine ve yolsuzluklara karşı kampanya açtı. Halk ve Sovyet yöneticileri ile ilişkileri daha sıklaştırdı. Yönetici kadroyu gençleştirdi. Dış siyasette Batı ile daha yakın ilişkiler kurdu. ABD Başkanı [[Reagan]] ile [[Cenevre]]'de zirve toplantısı yaptı. [[Silahsızlanma]], bilim, kültür ve eğitim alanlarında bilgi alış verişi için anlaştı (1985).

 

1986'da [[Reykjavik]]'te, yeniden yapılan zirve görüşmesinde, silahların denetimi görüşüldü. Fakat ABD Başkanı Reagan, [[Stratejik Savunma Girişimi|Yıldız Savaşları]] projesinden taviz vermediği için silahsızlanma görüşmesinden bir netice alınamadı.

 

1990 yılının sonlarında [[Sovyetler Birliği]]'nin tüm Cumhuriyetlerine 'Yenilenmiş Birlik Federasyonu' için referandum çağrısında bulundu. Sovyet liderinin bu çağrısına, 9 Cumhuriyet olumlu yanıt verdi. 17 Mart 1991 tarihinde [[Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti|Rusya SFSC]], [[Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Beyaz Rusya SSC]], [[Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Ukrayna SSC]], [[Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Kazakistan SSC]], [[Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Kırgızistan SSC]], [[Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Tacikistan SSC]], [[Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Türkmenistan SSC]], [[Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Özbekistan SSC]] ve [[Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Azerbaycan SSC]]'nde, [[Sovyetler Birliği]]'nin korunması konusunda referandum ([[Sovyetler Birliği Referandumu 1991]]) düzenlendi. %80 katılımın olduğu referandumda, halkın % 77'si Sovyetler Birliği'nin korunması yönünde oy kullandı. Diğer altı Cumhuriyette ise Merkezi Hükümetler oylamayı reddetmesine rağmen, yerel Sovyet konseyleri seçim sandıkları kurdu ve bu ülkelerde de birlik lehine sonuç çıktı.

 

 

Sosyalist rejimi isteyenler ile kapitalist rejimi isteyenler arasında zor günler geçirmekteydi. 19 Ağustos 1991 tarihinde Birliğin dağılmasına karşı [[KGB]] ve ordunun desteğini alan en yakın arkadaşı olan [[Gennadi Yanayev]] ve 8 arkadaşından meydana gelen İhtilal Komitesi, Gorbaçov'a karşı darbe yaptı. Yapılan darbe başarısızlıkla sonuçlandı. Darbecilerin bazıları yurt dışına kaçtı. Darbe girişimi Mart 1991'de yapılan referanduma göre, 20 Ağustos'ta yapılması planlanan Yenilenmiş Birlik Anlaşmasının iptal edilmesine sebep oldu. 22 Ağustos 1991 tarihinde Gorbaçov, Devlet Başkanlığını tekrar eline geçirdi. Daha önce kendisine karşı en büyük rakip olarak bilinen [[Rusya]]'ya seçilen [[Yeltsin]] ise, darbede Gorbaçov'u en çok destekleyenlerden olarak darbenin kısa sürede bastırılmasına yardımcı oldu. Ancak bu durum Yeltsin'in güçlenmesine, Gorbaçov'un gücünü kaybetmesine yol açtı. Bu durum 1991 yılı sonuna doğru hız kazandı. Sovyetlerden ayrılan 11 devlet, 8 Aralık'ta bir araya gelerek [[Bağımsız Devletler Topluluğu]]'nu (BDT) oluşturdu. Bu durum Gorbaçov'u tamamen yetkisiz bıraktı. Bunun üzerine 25 Aralık 1991 tarihinde televizyona çıkarak; ''Görevimi kaygı içinde ama umutla bırakıyorum. Herkese iyi şanslar diliyorum.'' diyerek görevinden istifa etti. Bundan sonra emekliye ayrılarak çeşitli basın yayın organlarında yorumculukla meşgul oldu.