Kalgay: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Madrox (mesaj | katkılar)
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
1. satır:
'''Kalgay''', [[Kırım Hanlığı]]'nda veliahda verilen unvan.
 
[[Ferman|Yarlıklarda]] ve vekayinamelerde “kagalgay”, “kagalya”, “kalgay”, “kalga” şeklinde geçer. 17. yüzyıla ait fermanlarda da ilk şekli olan “kagalgay” kullanılmıştır. Kelimenin Moğolca “büyük kapı” anlamındaki hagalhadan geldiği tahmin edilmektedir.<ref name= "kalgay">[http://www.tdvia.org/dia/ayrmetin.php?idno=240259 İslam Ansiklopedisi, Halil İnalcık]</ref> Söz konusu unvan [[dilbilim]] açısından Tatarca kalgay kelimesiyle ilişkilendirilmiş olmakla birlikte, Halim Giray tarafından aktarılan bir hikâyeye göre, “o kalacak” ya da “o kalsın” anlamına gelmektedir. Bu halk [[etimolojik|etimolojisi]] [[Hammer]] tarafından benimsenmişse de bazı tarihçiler tarafından kabul görmemiştir.<ref name= "kalga">{{Web kaynağı |url=http://egeweb2.ege.edu.tr/tid/dosyalar/XXVII-1_2012/TIDXXVII-2012-13.pdf |başlık=KALGAY Tarih İncelemeleri Dergisi Cilt/Volume XXVII, Sayı/Number 1 Temmuz/July 2012, 267-270, Carl Max Kortepeter, Çeviren:Yavuz Söylemez |erişimtarihi=28 Ocak 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160305034702/http://egeweb2.ege.edu.tr/tid/dosyalar/XXVII-1_2012/TIDXXVII-2012-13.pdf |arşivtarihi=5 Mart 2016 |ölüurl=yes evet}}</ref> 16. yüzyılda [[Özbekler]]’de “veliaht” manasına kalgay kullanılıyordu.<ref name= "kalgay" />
 
Kırım hanlarından ilk defa [[Mengli Giray]] Han, ikinci hanlığı esnasında 1475’te büyük oğlu [[I. Mehmed Giray|Mehmed Giray]]’ı kalgay unvanıyla veliaht yapmıştır. Moğol devlet sisteminde ulus, hanedan üyeleri arasında bölüştürülürdü. Kalgaylığın Kırım Hanlığı’nda özel şartlar sonucu bu eski geleneklerin doğurduğu yeni bir şekil olması muhtemeldir. Daha sonra Osmanlı metbûluğu ve kabile soyluları karşısında bu kurum hanlar tarafından dikkatle korunmuş, her han tahta geçtikçe kendinden büyük kardeşini, kardeşi yoksa oğlunu kalgaylığa getirmiş ve sonraları bir Cengiz Han kanunu olduğu iddiası ile kutsal bir içerik almıştır.<ref name= "kalgay" />
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kalgay" sayfasından alınmıştır