Hücre: Revizyonlar arasındaki fark

 

== Tarihçe ==

[[Robert Hooke]], [[mikroskop]]la incelemekte olduğu şişe [[mantar]] parçasının yan yana dizili bitişik bölümlerden oluştuğunu görmüş. Etrafları çevrili ve içleri boş olan yapılarına uygun olarak, bu yapı birimlerine "Hücre" ("''Cellula''") adını vermiş. Bu ismi 1665 yılında yayınladığı [[Micrographia]] adlı kitapta da kullanmıştır <ref name="Hooke">"<cite>... I could exceedingly plainly perceive it to be all perforated and porous, much like a Honey-comb, but that the pores of it were not regular [..] these pores, or cells, [..] were indeed the first microscopical pores I ever saw, and perhaps, that were ever seen, for I had not met with any Writer or Person, that had made any mention of them before this. . .</cite>" – Hooke describing his observations on a thin slice of cork. [http://www.ucmp.berkeley.edu/history/hooke.html Robert Hooke] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090204111047/http://ucmp.berkeley.edu/history/hooke.html |tarih=4 Şubat 2009 }}</ref>.

 

 

== Yapısı ==

[[Atom]]ların molekülleri, [[molekül]]lerin makromolekülleri, [[makromolekül]]lerin makromoleküler kompleksleri oluşturmasıyla, [[doku]]ların en küçük yapı taşları olan ve yaşamın tüm özelliklerini sergileyen hücreler oluşmaktadır. Genel olarak tüm hücreler temelde aynı yapıya sahiptirler. Fakat bulundukları [[doku]]ya ve dolayısıyla fonksiyonlara bağlı olarak bazı özelleşmeler gösterirler. [[Bitki]]sel ve [[hayvan]]sal her organizma, bu temel yapı taşlarından oluşur.

 

 

== Hücre zarı ==

"Plazma zarı" da denir. Hücreyi dış ortamdan ayıran, seçici geçirgen canlı yapıdır. Hücreyi çevreleyen birim zar ortalama olarak 75 Angström (75x10-7&nbsp;mm) kalınlığındadır. Birim zar içte ve dışta birer [[protein]] tabakası ile ortada bir [[lipid]] katından yapılmıştır. Elektron mikroskobu çalışmaları, zarların [[lipoprotein]]lerden yapılmış mozaik şeklindeki fonksiyonel birimler olarak incelenmesinin daha uygun olacağını göstermektedir. Hücre zarı hücreye şekil vermekle kalmaz, besin maddelerinin ve artık maddelerin hücreye giriş çıkışını da ayarlar. Zar aynı zamanda hücrenin koruyucusudur.

 

{{Ana|Sitoplazma}}

 

Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında kalan hücre bölümünü kaplayan, homojen nitelikte, kolloidal ve devamlı değişim halinde bulunan bir eriyiktir. Sitoplazma inorganik maddeler (çeşitli iyonlar metal tuzları, asit ve bazlar), organik maddeler, (protein, yağ, karbonhidrat, nükleik asitler, hormonlar) ve %60-95 arasında değişen sudan ibarettir. Sitoplazmanın içerisinde çeşitli canlı yapılar (organeller) ve cansız yapılar (inklüzyon cisimcikleri) bulunur. Canlı hücre maddesine '''“protoplazma”''' denir. Protoplazma, yapı bakımından [[sitoplazma]] ve [[çekirdek]]ten oluşur.