'''Debre-i Bâlâ Sancağı''' ({{Dil|sq|Sanxhaku i Dibrës|dil_adı=e}}; {{Dil|mk|Дебарски санџак|dil_adı=e}}), [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun [[sancak (yönetim bölümü)|sancak]]larından biriydi. Sancağın merkezi [[Debre, Makedonya|Debre]] idi.<ref>{{kitap kaynağı | soyadı1 = Vickers | ad1 = Miranda | soyadı2 = Pettifer | ad2 = James | başlık = The Albanian question: reshaping the Balkans | sayda = 7 | alıntı = Dibra and its surrounding became separate sanjak | yayımcı = I.B.Tauris | yıl = 2007 | isbn = 978-1-86064-974-5 | url = https://books.google.com/books?id=yuh2NebIN3oC | erişim-tarihi erişimtarihi= 6 Haziran 2016 | arşiv-url arşivurl= https://web.archive.org/web/20131231180511/http://books.google.com/books?id=yuh2NebIN3oC | arşiv-tarihi arşivtarihi= 31 Aralık 2013 | ölüurl = no hayır}}</ref>
== Tarihçe ==
Debre 14. yüzyılın sonlarında [[Osmanlı İmparatorluğu]]'na katıldı. Debre-i Bâlâ Sancağı, 1867 yılında [[Prizren Sancağı|Prizren]] ve [[İşkodra Sancağı|İşkodra]] sancakları ile birlikte [[İşkodra Vilayeti]]'ne bağlandı. 1871 yılında sancak bu sancaklar ve ek olarak [[Niş Sancağı]] ile birlikte önce [[Prizren Vilayeti|Prizren]] daha sonra [[Kosova Vilayeti]]'ne bağlandı.<ref>{{kitap kaynağı|son=Akşin Somel|ilk=Selçuk|başlık=The modernization of public education in the Ottoman Empire, 1839–1908|yıl=2001|yayımcı=Brill|konumyer=Hollanda|isbn=90-04-11903-5|url=https://books.google.com/books?id=0JqPscM-kcYC&pg=PA234&dq=prizren+vilayet&hl=en&ei=2KE3TofVEsKYOoTcgNUD&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEIQ6AEwBQ#v=onepage&q=prizren%20vilayet&f=false|erişimtarihi=6 Haziran 2016|sayfa=234|alıntı=the vilayet of Prizren was founded in 1871|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20140218205816/http://books.google.com/books?id=0JqPscM-kcYC&pg=PA234&dq=prizren+vilayet&hl=en&ei=2KE3TofVEsKYOoTcgNUD&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEIQ6AEwBQ#v=onepage&q=prizren%20vilayet&f=false|arşiv-tarihiarşivtarihi=18 Şubat 2014|ölüurl=nohayır}}</ref><ref>{{kitap kaynağı|son=Grandits|ilk=Hannes|başlık=Conflicting Loyalties in the Balkans The Great Powers, the Ottoman Empire and Nation-building.|yayımcı=Gardners Books|isbn=978-1-84885-477-2|url=https://books.google.com/books?id=xHEnVxnHIHgC&pg=PA309&dq=prizren+vilayet+1867&hl=en&ei=1_TCTZzTBIXUsgbxyoGSAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CC4Q6AEwAQ#v=onepage&q=prizren%20vilayet%201867&f=false|yazar2=Nathalie Clayer|yazar3=Robert Pichler|erişimtarihi=6 Haziran 2016|sayfa=309|yıl=2010|alıntı=In 1868 the vilayet of Prizren was created with the sancaks of Prizren, Dibra, Skopje and Niš; it only existed till 1877|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20140101063643/http://books.google.com/books?id=xHEnVxnHIHgC&pg=PA309&dq=prizren+vilayet+1867&hl=en&ei=1_TCTZzTBIXUsgbxyoGSAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CC4Q6AEwAQ#v=onepage&q=prizren%20vilayet%201867&f=false|arşiv-tarihiarşivtarihi=1 Ocak 2014|ölüurl=nohayır}}</ref> 1878 yılında sancak [[Berlin Antlaşması (1878)|Berlin Antlaşması]] ile Kosova Vilayeti'nden alınarak [[Manastır Vilayeti]]'ne bağlandı.<ref>{{kitap kaynağı|son=Apostoloski|ilk=Mihailo|başlık=Makedonija vo istočnata kriza 1875–1881|yayımcı=Makedonska akademija na naukite i umetnostite|konumyer=Üsküp|url=https://books.google.com/books?id=tm-4AAAAIAAJ&q=%22Prizren+sanjak%22&dq=%22Prizren+sanjak%22&hl=en&ei=z1XNTYboOtCe-Qa03sCVDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7&ved=0CEQQ6AEwBg|alıntı=After the Berlin Congress other administrative reforms were carried out. So the Debar Sanjak was separated from Kosovo Vilayet and was added to the Bitola vilayet...|erişimtarihi=6 Haziran 2016|sayfa=187|yık=1978|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20200802070608/https://books.google.com/books?id=tm-4AAAAIAAJ&q=%22Prizren+sanjak%22&dq=%22Prizren+sanjak%22&hl=en&ei=z1XNTYboOtCe-Qa03sCVDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7&ved=0CEQQ6AEwBg|arşiv-tarihiarşivtarihi=2 Ağustos 2020|ölüurl=nohayır}}</ref>
Debre-i Bâlâ Sancağı 1913 yılında [[Birinci Balkan Savaşı]] sırasında [[Sırbistan Krallığı|Sırbistan]] tarafından işgal edilmiş olup [[Londra Konferansı ve Antlaşması (1912-1913)|Londra Konferansı ve Antlaşması]] ile sancak Sırbistan ile yeni kurulan [[Arnavutluk Prensliği]] arasında bölündü.
== İdari bölümler ==
Debre-i Bâlâ Sancağı 1912 yılı itibarı ile dört [[ilçe|kaza]]ya ayrılmaktaydı.<ref name="Ivanić1910">{{kitap kaynağı|yazar=Ivan Ivanić|başlık=Maćedonija i maćedondži|url=https://books.google.com/books?id=hNQwAQAAMAAJ|erişimtarihi=6 Haziran 2016|yıl=1910|yayımcı=Štampa Savića i Komp.|sayfa=30|dil=Makedonca|alıntı=Дебарски санџак има четири казе: Дебарску, матску, доњодебарску и речку (Река)|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20140101063242/http://books.google.com/books?id=hNQwAQAAMAAJ|arşiv-tarihiarşivtarihi=1 Ocak 2014|ölüurl=nohayır}}</ref>
