Jean-Paul Marat: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Venus Pasha (mesaj | katkılar) Sayfada olmayan kişi bilgi kutusu eklenmiştir. Kişi bilgi kutusundaki veriler aynı kişisinin Wikipedia İngilizce makalesinden alınmıştır. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Jean-Paul_Marat Etiketler: Görsel Düzenleyici: Sonrasında metin editörü Yeni kullanıcı görevi |
Venus Pasha (mesaj | katkılar) Daha önceleri yetersiz olan biyografi zenginleştirilmiştir. Bu süreçte kullanılan bilgilerin kaynakçaları açıkça belirtilmiştir. Yazının temel hatları kişinin İngilizce Wikipedia sayfasından alınmıştır. |
||
21. satır:
}}
'''Jean-Paul Marat''' (24 Mayıs 1743 - 13 Temmuz 1793), [[Fransızlar|Fransız]] [[Siyaset teorisyeni]], [[bilim insanı]] ve [[hekim]]<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Biographical Encyclopedia of Science and Technology – Second Revised Edition|yazarlar=Isaac Asimov|tarih=1982|sayfa=334}}</ref>. [[Fransız Devrimi]] sırasında [[gazeteci]] ve [[politikacı]].
[[Dosya:Jean-paul_marat_1.jpg|thumb|150px|Jean-Paul Marat]]▼
[[Dosya:Jacques-Louis_David - La_Mort_de_Marat.jpg|thumb|150px|"La Mort de Marat ([[Marat'ın Ölümü]])" adlı bir tablo (çizen: [[Jacques-Louis David]])]]▼
[[Dosya:Triomphe de Marat4.jpg|thumb|sol|150px|"Marat'ın Zaferi", Jean-Paul Marat, 13 Nisan 1793 tarihinde [[Jironden|Jirondelar]] tarafından [[Devrim Mahkemesi (Fransız Devrimi)|Devrim Mahkemesi]]'ne verildiyse de ertesi gün beraat etti. Karşılamaya gelen halk ona defne tacı giydirdi ve omuzlarında taşıdı. (Anonim [[gravür]], 1793)]]▼
Marat, 24 Mayıs 1743'te [[Prusya]] [[Neuchâtel Prensliği]]'nde (şimdi [[İsviçre]]'nin bir parçası) [[Boudry]]'de doğdu. Cagliari, Sardunya yerlisi Jean Mara (Giovanni Mara) ve Castres'li Fransız Huguenot Louise Cabrol'ün dokuz çocuğundan ikincisiydi. Babası, Mercedaryalı bir komiser ve dindar bir mülteciydi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=|başlık=Jean-Paul Marat: A Historico-Biographic Sketch|erişimtarihi=|yazarlar=Ernest Belfort Bax|tarih=1882|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=Modern Press}}</ref>
17 yaşında [[Jean-Baptiste Chappe d'Auteroche]]'nin Venüs'ün geçişini ölçmek için Tobolsk'a seferine başvurdu ve reddedildi.<ref>{{cite book|author=Charles Coulston Gillispie|title=Science and Polity in France: The End of the Old Regime|url=https://books.google.com/books?id=EPgIpRIvaSAC&pg=PA292|date=2009|publisher=Princeton University Press|isbn=1-4008-2461-3|page=292}}</ref> Daha sonra Paris'e taşındı ve tıp okudu.
1765'te Londra'ya taşındıktan sonra doktor olarak çalıştı. Oradayken Kraliyet Akademisyeni sanatçı [[Angelica Kauffman]] ile arkadaş oldu. Sosyal çevresi, Soho çevresindeki kahvehanelerde tanışan İtalyan sanatçıları ve mimarları içeriyordu.
[[Sans-culottes]]'ların ([[Türkçe]]: Donsuzlar<ref>{{Web kaynağı|url=https://tr.wikipedia.org/wiki/Sans-culottes|başlık=Sans-culottes|erişimtarihi=2 Aralık 2020}}</ref>) güçlü bir savunucusuydu ve radikal bir ses olarak görülüyordu. Görüşlerini broşür, afiş ve gazetelerde yayınladı. Gazetesi [[L'Ami du peuple]] (Halkın Dostu) ile Haziran 1793'te iktidara gelen [[Jakobenler]] ile gayrıresmî bir bağlantı kurdu. Gazeteciliği, şiddetli üslubu, toplumun en fakir üyeleri için temel insan haklarını savunması ve devrimin yeni liderlerine ve kurumlarına karşı tavizsiz duruşuyla ün kazandı.
Marat, Normandiya'ya kaçan [[Jironden|Jirondenlerin]] faaliyetleri hakkında hayati bilgilere sahip olduğunu iddia ederek içeri giren bir [[Jironden]] sempatizanı [[Charlotte Corday]] tarafından, cilt enfeksiyonunu hafifletmek için şifalı bir banyo yaptığı esnada öldürüldü. [[Corday]]'ın dört günlük duruşması sırasında, "100.000 kişiyi kurtarmak için bir adamı öldürdüm"<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Aesthetic and Artistic Autonomy|yazarlar=Owen Hulatt|sayfa=54}}</ref> diyerek suikastı tek başına gerçekleştirdiğini itiraf etti. Corday, dört gün sonra suikast suçundan 17 Temmuz 1793'te idam edildi. Montagnard'ların rakiplerine karşı kazandığı zafer anında Marat’ın dramatik cinayeti, onun halkın davası için bir şehit olarak görülmesine neden oldu. Adı, 21 Fransız kasabasına ve daha sonra, Fransız ve Rus devrimleri arasındaki sürekliliği simgeleyen bir jest olarak, Sovyet donanmasındaki ilk savaş gemilerinden birine verildi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.britannica.com/biography/Jean-Paul-Marat|başlık=Jean-Paul Marat|erişimtarihi=2 Aralık 2020|yayıncı=Britannica}}</ref>
Paris'in ünlü ressamlarından [[Jacques-Louis David]], ikonik resmi [[Marat'ın Ölümü]]'nde Marat'ı ölümsüzleştirdi.
== Görseller ==
<gallery>
▲
▲
</gallery>
== Dış bağlantılar ==
Satır 36 ⟶ 49:
{{DEFAULTSORT:Marat, Jean-Paul}}
<!--▼
== Kaynakça ==
[[Kategori:French newspaper founders]]▼
<references responsive="" />
[[Kategori:French people of Swiss descent]]▼
[[Kategori:People from the Canton of Neuchâtel]]▼
[[Kategori:Assassinated French politicians]]▼
[[Kategori:Deputies to the French National Convention]]▼
[[Kategori:Newspaper editors of the French Revolution]]▼
[[Kategori:Regicides of Louis XVI]]▼
[[Kategori:People murdered in France]]▼
-->▼
[[Kategori:1743 doğumlular]]
[[Kategori:1793 yılında ölenler]]
Satır 57 ⟶ 63:
[[Kategori:18. yüzyılda suçlar]]
[[Kategori:Panthéon'na defnedilenler]]
▲<!--
▲[[Kategori:French newspaper founders]]
▲[[Kategori:French people of Swiss descent]]
▲[[Kategori:People from the Canton of Neuchâtel]]
▲[[Kategori:Assassinated French politicians]]
▲[[Kategori:Deputies to the French National Convention]]
▲[[Kategori:Newspaper editors of the French Revolution]]
▲[[Kategori:Regicides of Louis XVI]]
▲[[Kategori:People murdered in France]]
▲-->
| |||