|
'''Hâmân''', [[Kur'an|Kur'an-ı Kerim]]'de [[Firavun]] ve [[Kârûn]] ile birlikte anılan bir şahıs veya [[Amon]] başrahiplerini temsil eden bir figürdür.
[[Kur'an]]'da adı geçen Hâmân'ın, [[Firavun]]'un veziri ya da sarayındaki önemli bir şahsiyet veya [[Amon]] kültünün başrahibi olduğu düşünülmektedir.<ref name=":0">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/haman|başlık=HÂMÂN - TDV İslâm Ansiklopedisi|erişimtarihi=2020-11-26 Kasım 2020|dil=en|çalışma=islamansiklopedisi.org.tr}}</ref>
Hâmân [[Kur'an]]'da, Firavun ile birlikte anılmaktadır. [[Musa]] kendisine bildirilen [[Tevrat|ayetler]]<nowiki/>le birlikte [[Firavun]], Hâmân ve [[Kârûn]]'a gider ancak onlar [[Musa]]'yı sihirbazlıkla ve yalancılıkla suçlarlar.<ref name=":0" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.kuranmeali.com/AyetKarsilastirma.php?sure=40&ayet=24|başlık=Mü’min Suresi 24. Ayet|erişimtarihi=2020-11-26 Kasım 2020|çalışma=www.kuranmeali.com}}</ref> [[Musa]]'nın davetini kabul etmeyen Firavun: "''Sizin için benden başka bir tanrı tanımıyorum''." der<ref name=":3">{{Web kaynağı|url=https://www.kuranmeali.com/AyetKarsilastirma.php?sure=28&ayet=38|başlık=Kasas Suresi 38. Ayet|erişimtarihi=2020-11-26 Kasım 2020|çalışma=www.kuranmeali.com}}</ref> ve Hâmân'dan, [[Musa]]'nın tanrısına ulaşmak için kendisine bir kule yapmasını ister.<ref name=":0" /> En sonunda [[Firavun]], Hâmân ve [[Kârûn]] günahlarından ötürü cezalandırılırlar.<ref name=":0" />
[[Kur'an]]'da bahsedilen Hâmân ile [[Eski Ahit]]'teki Hâmân'ın aynı şahıs olmadıkları düşünülmektedir.<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Web kaynağı|url=https://istekuran.net/sureler/49-kasas-suresi.html|başlık=49-KASAS SURESİ|erişimtarihi=2020-11-26 Kasım 2020|tarih=2016-12-20 Aralık 2016|dil=tr|çalışma=Hakkı Yılmaz|soyadı=vuralk}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.fetva.net/yazili-fetvalar/kuranda-adi-gecen-haman-ile-tevrattaki-haman-ayni-kisiler-mi.html|başlık=Kur’an’da adı geçen Haman ile Tevrat’taki Haman aynı kişiler mi? – Fetva|erişimtarihi=2020-11-26 Kasım 2020|dil=tr}}</ref> Çünkü Eski Ahit'te Hâmân, Firavun'un değil [[Ahameniş İmparatorluğu|Pers]] kralı [[Ahaşveroş]]'un veziri olarak geçmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://incil.info/kitap/Ester/9|başlık=İncil: Ester 9|erişimtarihi=2020-11-26 Kasım 2020|çalışma=incil.info}}</ref><ref name=":0" /> Ancak [[Kur'an]]'da bahsedilen "''firavun''" bir şahıs ismi değil, kralın unvanıdır.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> Bundan dolayı "''hâmân''"ın da bir şahıs ismi olmayıp [[Amon]] rahiplerine verilen bir unvan olduğu düşünülmektedir.<ref name=":0" /> [[Amon]] [[Mısır mitolojisi|Mısır]]'ın en önemli ilahlarından biridir. Bu ilahın adı zaman zaman "''Haman"'' şeklinde de telaffuz edilmiştir ve onu temsil eden rahip de aynı adla anılmıştır.<ref name=":0" /> Bir kitabede [[Amon]]'dan en önemli mali memur ve hazinedar olarak bahsedilmektedir.<ref name=":0" /><ref name=":2">{{Web kaynağı|url=https://www.ancient.eu/amun/|başlık=Amun|erişimtarihi=2020-11-26 Kasım 2020|çalışma=Ancient History Encyclopedia}}</ref> Amon bütün orduların kumandasından ve tanrılara adanan binaların yapımından da sorumlu idi.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /> [[Amon]]'un başrahibinin, mabetlerin inşasından sorumlu olması ile [[Kur'an]]'da, [[Firavun]]'un Hâmân'dan bir kule inşa etmesini istemesi arasında tarihi bir ilgi bulunmaktadır.<ref name=":0" />
== İlgili ayetler ==
[[Kasas Suresi|Kasas]] (5-8):<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.kuranmeali.com/AyetKarsilastirma.php?sure=28&ayet=5|başlık=Kasas Suresi 5. Ayet|erişimtarihi= 2020-11-26 Kasım 2020|çalışma=www.kuranmeali.com}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.kuranmeali.com/AyetKarsilastirma.php?sure=28&ayet=6|başlık=Kasas Suresi 6. Ayet|erişimtarihi= 2020-11-26 Kasım 2020|çalışma=www.kuranmeali.com}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.kuranmeali.com/AyetKarsilastirma.php?sure=28&ayet=7|başlık=Kasas Suresi 7. Ayet|erişimtarihi= 2020-11-26 Kasım 2020|çalışma=www.kuranmeali.com}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.kuranmeali.com/AyetKarsilastirma.php?sure=28&ayet=8|başlık=Kasas Suresi 8. Ayet|erişimtarihi= 2020-11-26 Kasım 2020|çalışma=www.kuranmeali.com}}</ref><blockquote>Yeryüzünde güçsüzleştirilip ezilenlere lütfederek diledik ki onları önderler ve varisler yapalım. Ve onları yeryüzüne yerleştirelim, Firavun, Haman ve ordularına, korktukları şeyi gösterelim. Musa'nın annesine: "Onu emzir, ancak ne zaman onun can güvenliğinden endişelenirsen onu ırmağa at. Korkma, üzülme. Biz onu sana döndürecek ve onu elçilerden biri yapacağız," diye vahyettik. Nihayet Firavun'un ailesi, kendileri için bir düşman ve üzüntü kaynağı olacak o bebeği aldı. Firavun, Haman ve orduları suçlular idiler.</blockquote>[[Kasas Suresi|Kasas]] (38):<ref name=":3" /><blockquote>Firavun, "Ey ileri gelenler, ben sizin için benden daha iyi bir tanrı bilmiyorum. Haman, benim için balçığın üzerinde ateş yakarak tuğla hazırla ve Musa'nın tanrısına ulaşabilmem için bir kule yap. Ben onun yalancı olduğuna inanıyorum," dedi.</blockquote>[[Ankebût Suresi|Ankebût]] (39):<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.kuranmeali.com/AyetKarsilastirma.php?sure=29&ayet=39|başlık=Ankebût Suresi 39. Ayet|erişimtarihi= 2020-11-26 Kasım 2020|çalışma=www.kuranmeali.com}}</ref><blockquote>Karun, Firavun ve Haman'ı da... Musa, onlara apaçık delillerle gitmişti; ancak onlar yeryüzünde büyüklük tasladılar. Atlatıp kaçamadılar</blockquote>[[Mü'min Suresi|Mü'min]] (24):<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.kuranmeali.com/AyetKarsilastirma.php?sure=40&ayet=24|başlık=Mü’min Suresi 24. Ayet|erişimtarihi= 2020-11-26 Kasım 2020|çalışma=www.kuranmeali.com}}</ref><blockquote>Firavun'a, Haman'a ve Karun'a... "Bu sihirbazın ve yalancının biridir," dediler.</blockquote>[[Mü'min Suresi|Mü'min]] (36):<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.kuranmeali.com/AyetKarsilastirma.php?sure=40&ayet=36|başlık=Mü’min Suresi 36. Ayet|erişimtarihi= 2020-11-26 Kasım 2020|çalışma=www.kuranmeali.com}}</ref><blockquote>Firavun dedi ki, "Haman, benim için bir kule dik de yollara erişeyim."</blockquote>
== Ayrıca bakınız ==
| 