Kanlı Pazar (1972): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
4 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
Metehan2 (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
1. satır:
[[Dosya:Murder victims of Bloody Sunday.jpg|thumb|sağ|200px|Kanlı Pazar'da yaşamını yitirenlerin duvar resmi]]
'''Kanlı Pazar''' ([[İrlandaca]]: ''Domhnach na Fola'') veya '''Bogside katliamı''', 30 Ocak 1972 tarihinde [[Kuzey İrlanda]]'nın [[Derry]] kentinin [[Bogside]] bölgesinde, 26 silahsız [[sivil hak]]lar protestocununprotestocusunun ve çevredekilerin [[Britanya Ordusu]] askerleri tarafından vurulması olayıdır. Aralarında yedi gencin bulunduğu 13 erkek olay sırasında veya hemen ardından yaşamını yitirdi, bir kişi ise o gün aldığı yaralardan dolayı dört buçuk ay sonra öldü. İki protestocu, üzerilerine sürülen askeri araçların altında kalarak yaralandı.<ref>{{İng}} [http://cain.ulst.ac.uk/events/bsunday/deadinj.htm 'Bloody Sunday', Derry 30 January 1972 - Names of the Dead and Injured] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110806133640/http://cain.ulst.ac.uk/events/bsunday/deadinj.htm |tarih=6 Ağustos 2011 }}. CAIN. En son 23 Kasım 2013 tarihinde erişildi.</ref> Yaralılardan beş kişi arkasından vuruldu.<ref>{{İng}} [http://cain.ulst.ac.uk/events/bsunday/mcclean.htm Extracts from 'The Road to Bloody Sunday', Dr. Raymond McClean] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20190109080513/http://cain.ulst.ac.uk/events/bsunday/mcclean.htm |tarih=9 Ocak 2019 }}. CAIN. En son 23 Kasım 2013 tarihinde erişildi.</ref> Olay, [[Kuzey İrlanda Sivil Haklar Derneği]]'nin düzenlediği bir yürüyüş sırasında meydana geldi. Katliama katılan askerler Paraşüt Alayı Birinci Tabur üyeleriydi.<ref>{{İng}} [http://cain.ulst.ac.uk/hmso/widgery.htm "Widgery Report"] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110923121509/http://cain.ulst.ac.uk/hmso/widgery.htm |tarih=23 Eylül 2011 }}. CAIN. En son 23 Kasım 2013 tarihinde erişildi.</ref>
 
Britanya hükûmeti olayla ilgili olarak iki ayrı soruşturma açtı. Olayın hemen ardından kurulan Widgery Tribünali, suçlamalara karşı askerleri ve Britanya makamlarını büyük ölçüde temize çıkardı. Askerlerin silahlı saldırısını "pervasızlığın sınırında" diye niteleyen Widgery'nin raporu, olayı örtbas etme amaçlı olduğu şeklinde yaygın olarak eleştirildi.<ref>{{İng}} [http://www.irishdemocrat.co.uk/features/more-butcher-than-grocer/ "More 'butcher' than 'grocer'"]. Irish Democrat. En son 23 Kasım 2013 tarihinde erişildi.</ref><ref>{{İng}} [http://www.theguardian.com/politics/2004/feb/01/davidkelly.politicalcolumnists "Schooled in scandal"]. The Guardian. 1 Şubat 2004. En son 23 Kasım 2013 tarihinde erişildi.</ref><ref>{{İng}} [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/19/newsid_2491000/2491125.stm "1972: 'Bloody Sunday' report excuses Army"] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080106153121/http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/19/newsid_2491000/2491125.stm |tarih=6 Ocak 2008 }}. BBC. En son 23 Kasım 2013 tarihinde erişildi.</ref> [[Mark Saville, Newdigate'li Baron Saville|Newdigate'li Lord Saville]] başkanlığındaki Saville Soruşturması olayların yeniden incelenmesi için 1998 yılında açıldı. 12 yıl süren araştırmanın ardından 15 Haziran 2010'da Saville raporu kamuoyuna sunuldu. Olayın sorumluluğu hakkındaki tartışmaları yeniden alevledirebilir nitelikte bulgular içeren rapor, cinayetlere katılan bazı askerler için olası cezai soruşturmaların başlatılmasına yol açabilir.<ref>{{İng}} [http://www.theguardian.com/uk/2010/jun/10/bloody-sunday-inquiry-northern-ireland "Bloody Sunday killings to be ruled unlawful"]. The Guardian. 11 Haziran 2010. En son 23 Kasım 2013 tarihinde erişildi.</ref> Raporda, vurulanların tümünün silahsız olduğuna değinildi ve cinayetlerin "haksız ve yersiz" olduğu kaydedildi. Saville raporunun yayınlanması üzerine Britanya Başbakanı [[David Cameron]], Birleşik Krallık adına resmen özür diledi.<ref>{{İng}} [http://www.bbc.co.uk/news/10320609 "Bloody Sunday report published"]. BBC. 15 Haziran 2010. En son 23 Kasım 2013 tarihinde erişildi.</ref>