Uzay: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Kepler-45b (mesaj | katkılar)
Gelsin yeni bilgiler .
Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
Kepler-45b (mesaj | katkılar)
Mobil ile viki zor.
Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
36. satır:
[[Alman|n]] [[fizikçi]]-[[astronom]] [[Wilhelm Olbers]] dahil olmak üzere, yüzyıllar boyunca pek çok [[bilim insanı]]nın üzerinde düşündüğü bir durumdur<ref>{{Web kaynağı|url=https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/uzay-neden-karanliktir|başlık=Uzay Neden Karanlıktır?|erişimtarihi=2020-11-16|tarih=2018-01-22|dil=tr|çalışma=TÜBİTAK Bilim Genç}}</ref><ref name=":8">{{Web kaynağı|url=https://phys.org/news/2014-12-space-black.html|başlık=Why is space black?|erişimtarihi=2020-11-16|dil=en|çalışma=phys.org}}</ref><ref name=":7">{{Web kaynağı|url=https://starchild.gsfc.nasa.gov/docs/StarChild/questions/question52.html|başlık=Why is space black?|erişimtarihi=2020-11-16|çalışma=starchild.gsfc.nasa.gov}}</ref>. Burada düşünülmesi gereken iki şey var. Önce kolay olanı ele alalım ve "Neden dünya'da gündüz [[gökyüzü]] mavi?" . Bu cevaplayabileceğimiz bir soru. Gündüz gökyüzü mavidir, çünkü yakındaki Güneş'ten gelen ışık Dünya atmosferindeki [[molekül]]lere çarpar ve her yöne dağılır<ref name=":7" />. Gökyüzünün mavi rengi bu saçılma işleminin bir sonucudur. [[Gece]]leri, Dünya'nın o kısmı Güneş'ten uzaklaştığında, uzay siyah görünür, çünkü yakınlarda [[Güneş]] gibi dağılacak parlak ışık kaynağı yoktur<ref name=":8" /><ref name=":7" />. Atmosferi olmayan [[Ay]]'da olsaydınız, gökyüzü hem gece hem de gündüz siyah olurdu. Öyleyse, peki ya uzay neden karanlık ? eğer evren yıldızlarla doluysa, neden hepsinden gelen ışık tüm gökyüzünü her zaman parlak yapmak için toplanmıyor? Görünüşe göre evren sonsuz büyüklükte ve sonsuz derecede yaşlı olsaydı, gece gökyüzünün tüm bu yıldızların ışığından parlak olmasını beklerdik<ref name=":7" />. Uzayda baktığınız her yöne bir yıldıza bakıyor olurdunuz. Yine de araştırmalar uzayın siyah olduğu yönündedir. Bu [[paradoks]], [[Olbers Paradoksu]] olarak bilinir<ref name=":8" /><ref name=":7" />. Gece gökyüzünün parlak olması beklentimiz ile onun siyah olduğu deneyimimiz arasındaki bariz çelişki nedeniyle bir paradokstur. Olbers Paradoksunu çözmek için birçok farklı açıklama öne sürüldü. Şu anda en iyi çözüm, evrenin sonsuz derecede eski olmamasıdır; yaklaşık 15 milyar yaşında bir yer. Bu, ışığın 15 milyar yılda gidebileceği kadar uzaktaki nesneleri görebileceğimiz anlamına gelir. Bundan daha uzaktaki yıldızlardan gelen ışığın bize ulaşması için henüz zamanı olmadı ve bu nedenle gökyüzünün parlak olmasına katkıda bulunamaz. Gökyüzünün tüm yıldızların görünür ışığıyla parlak olmamasının bir başka nedeni de, bir ışık kaynağı sizden uzaklaştığında, o ışığın [[dalga boyu]]nun daha uzun yapılmasıdır (bu, ışık için daha kırmızı anlamına gelir) Bizden uzaklaşan yıldızlardan gelen ışık kırmızıya doğru kayacak ve artık görünmeyecek kadar uzağa kayabilir. (Bir [[ambulans]] yanınızdan geçtiğinde aynı etkiyi duyarsınız ve ambulans sizden uzaklaştıkça sirenin sesi azalır; bu etkiye [[Doppler Etkisi]] denir)<ref name=":7" />.
 
== Uzayın İnsan Fizyolojisinde veyave Psikolojisindeki Etkileri ==
UzayUzaya gidiş süreci, uzayda bellirli bir süre zaman geçirmek ve geri dönüşler oldukça zor ve meşakkatli bir çalışma olduğu uzmanlarca belirtilir.
 
'''• Kalkıştan sonraki 10 saniye: (Bilinç kaybı)'''
 
Astronotlar uzay aracı ile dünyadan ayrılma süreci boyunca fiziksel kuvvetler dahil olmak üzere G-kuvvetinede maruz kalırlar . Yalnızca astronotlar değil pilotlar'da uçuş sırasında bu kuvveti hisedderler. G-kuvveti; hızlanma sırasında vücudunuza uygulanan kuvvet nedeniyle vücut ağırlığı normalden dört kat daha fazla hissedilmesi durumudur. G-kuvvetiti kanı ayaklara doğru iter, oysa bilinç yitirmemek için kanın beyne gitmesi gerekir. Daha düşük gG-kuvveti durumunda bile savaş uçağı pilotları beyne yönelik kan basıncının düşmesinden dolayı gözde buğulanma ve görme kaybı yaşarlar. Rus Soyuz aracı gibi konvansiyonel uzay araçlarında, kalkış anında astronotlar bu hızın etkisini göğüslerinde hissedecek şekilde konumlandırıldığı bilinmektedir.
 
'''• Kalkıştan sonraki 10 dakika: (Bulantı)'''
 
Astronotların kalkıştan sonraki ilk şikayetlerinden biri bulantı ve kusmadır. İç kulaktaki yerçekimi azlığı dengeyi, koordinasyonu, yön duygusunu ve hareket halindeki nesneleri takip yeteneğini etkiler.
 
'''• Kalkıştan sonraki iki gün: (Yüzde şişme ve vücutta ödem)'''
 
Astronotların yaşadığı bir diyer sorun ise burun tıkanması. Uzayda bulunmak kafa üstünde durmaya benzer bir his yaratır bu sebeple, sıvılar vücudun üst kısmında birikmeye başlar. Yüzdeki şişmenin nedeni budur. Vücut sıvıyı üst kısma doğru çekmeyi tercih eder. Yerçekiminin azalması nedeniyle bu eğilim daha da güçlenir ve dokularda şişme görülür bir diğer tabir ile ödem tutar. Ayrıca astronotların görme duyusunda da bozulma baş gösterir.gösterdiği bilinmektedir fakat Bununbunun nedeni ise henüz bilinmiyorbilinmemektedir.
 
'''• Kalkıştan sonraki bir hafta: (Kas ve kemik erimesi)'''
 
Yerçekimi olmadığından vücutta bozulmalar başlar. Sıçanlar üzerinde yapılan deneylerde 7-10 gün içinde bazı kaslarda üçte bir oranında erime görülürmüştür ki bu bir insan üzerinde düşünülürse oldukça büyük çaplı bir bozulmadır. Kalp kaslarında da bozulma olur. Bu nedenle vücut sağlıklarını korumak için bütün astronotlar her gün birer saat kardiyovasküler ve ağırlık kaldırma egzersizleri yapmak zorundadır. O halde bile astronotlar altı ay sonra yere indiklerinde yürümekte zorluk çeker. Yerçekiminin olmaması kemiklerde de erimeye yol açar. Bu aynı zamanda fazla miktarda kalsiyumun kana karışması demektir.
 
'''• Kalkıştan sonraki iki hafta: (Uykusuzluk)'''
 
Astronotların aydınlık-karanlık döngüsü tümüyle alt üst olmuş ve uyuma güçlüğü çeker hale gelirler. Özellikle dünyanın etrafında yörüngede iken her 90 dakikada bir yeni bir gün doğumuna tanık oldukları için yapay gecelere uyum sağlamada sorun yaşarlar.
 
'''• Kalkıştan sonraki iki gün: Yüzde şişme'''
 
Astronotların şikayetlerinden biri de burun tıkanması. Uzayda olmak kafa üstünde durmaya benzer bir his yaratır. Sıvılar vücudun üst kısmında birikmeye başlar. Yüzdeki şişmenin nedeni budur. Tıpkı uzun yolculuklarda ayakların şişmesi gibi.
Vücut sıvıyı üst kısma doğru çekmeyi tercih eder. Yerçekiminin azalması nedeniyle bu eğilim daha da güçlenir ve dokularda şişme görülür bir diğer tabir ile ödem tutar. Ayrıca astronotların görme duyusunda da bozulma baş gösterir. Bunun nedeni ise henüz bilinmiyor.
 
== Arıca bakınız ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Uzay" sayfasından alınmıştır