Vikipedi

Colossus bilgisayarı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck (mesaj | katkılar)
Hizmetliler
49.989 değişiklik
Değişiklik özeti yok
Filanca (mesaj | katkılar)
Devriyeler
12.440 değişiklik
düzenleme
1. satır:
[[Resim:Colossus.jpg|thumb|350px|Colossus Mark II bilgisayarı]]
'''Colossus bilgisayarı''', [[İkinci Dünya Savaşı]] sırasında yapılan şifreli [[Alman]] yazışmalarını çözmek için kullanılan erken dönem [[bilgisayar]]lardan biridirbiri. Colossus, dünyanın ilk kısmen programlanabilen dijital elektronik [[bilgisayar]]ıydı.
 
Colossus, [[mühendis]] [[Thomas Flowers|Tommy Flowers]] tarafından [[Doris Hill]]'deki İngiliz Posta Ofisi Araştırma İstasyonu'nda [[1944]] yılında tasarlanmıştırtasarlandı.
 
Prototip "Colossus Mark I", Şubat [[1944]] yılında [[Bletchley Park]]'ta çalışmaya hazırdı. Geliştirilmiş modeli olan "Colossus Mark II", Haziran [[1944]]'de [[Alman]] [[Lorenz SZ40/42]] şifre makinesinin yazışmalarını çözmek üzere çalıştırılmaya başlandı. Ayrıca Alman şifre makinelerini de taklit edebiliyordu. Savaşın sonuna kadar 10 adet Colossus Mark II bilgisayarı yapılmıştı.
 
Colossus, iki veri dizisini programlanabilir bir [[Boole cebiri|Boole]] [[fonksiyon]]u ile kıyaslamaktaydı. Şifreli mesaj kağıt bir banttan yüksek hızda okunuyordu. İkinci veri dizisini Collosus kendi kendine, Lorenz makinesine elektronik olarak [[benzetim]] yaparak yaratmaktaydı. Collosus her denemede Lorenz'in farklı bir ayarını taklit ediyordu. Eğer şifreli mesajla Collosus'un deneme verileri belli bir eşiğiğin üzerinde çakışırsa, sonuç elektrikli bir daktiloda basılıyordu.
Colossus, temelde sayı tabanlı [[Boole cebiri|boolean]] (''Bilgisayar terimi; ikili sistem, olumlu veya olumsuz) [[fonksiyon]]u içeren bir [[programlama]] [[mantık|mantığına]] dayanıyordu. Bu fonksiyon, olumsuz ifadenin ''0'' ve olumlu ifadenin ''1'' ile tanımlandığı bir [[sayı]] tabanıydı. Ve bugünkü [[dijital]] [[bilgisayar]]larımızın ve dijital [[elektronik|elektroniğin]] temelini oluşturmaktadır.
 
Bugünkü [[dijital]] [[bilgisayar]]larımızın ve dijital [[elektronik|elektroniğin]] temelin de Collosus'ta kullanılan Boole cebirine dayanmaktadır.
Colossus'a [[veri]] programlaması iki farklı yolla yapılabilmekteydi. Bunlardan birincisi yüksek hızlı bir kağıt bant üzerinden okuma, diğeri ise [[Lorenz SZ40/42]] şifre makinasının çeşitli ayarlarının [[simülasyon]]u şeklinde olmaktaydı.Simülasyon sırasında anlamlı sonuçlar ortaya çıktığında bu veri elektrikli bir daktilodan yazı şeklinde çıkarılabiliyordu.
 
== Üretilme amacı ==
[[Resim:ReportCol.jpg|150px|thumb|Colossus bilgisayarı hakkında yazılan bir kitabın kapağı.]]
Colossus [[bilgisayar]]ları [[müttefik]]ler tarafından Lorenz SZ 40/42 şifre makinesinin şifrelediği yüksek seviyeli [[Alman]] iletişimini çözümlemek için kullanıldı. Bu şifre makinesi, aynı çalışma sistemine sahip olmasına karşın, ünlü [[Enigma makinesi]]nden daha karmaşık bir şifreleme yapabiliyordu. 3 ya da 4 [[rotor]]lu olan [[Enigma makinesi]]nden farklı olarak Lorenz makinesi 12 [[rotor]]a ve 501 pine (bağlantı iğnesi)iğnesine sahipti. Bu da şifreleme [[algoritma]]sını çok karmaşık bir hale getiriyordu. [[Enigma makinesi]] şifreleri üzerinde zor da olsa elle hesaplama yapan [[matematik]]çiler, ''Lorenz SZ 40/42'' şifreleri üzerinde aynı başarıyı gösteremediler ve olasılıkları hesaplamak için bir bilgisayar yapma zorunluluğu doğdu.
 
[[Enigma makinesi]]ne göre hantal olan ''Lorenz makinesi''nin şifrelerini çözmek içinşifreleri iki aşamaaşamada uygulanıyorduçözülüyordu.Birincisi, Önce [[rotor]] tekerleklerini çözümlemek, ikincisi isesonra bu tekerleklerin ayarlarınıayarlarına simülebenzetim etmekyapmak gerekiyordu. [[Rotor]] tekerleklerini çözümlemek, rotorların üzerindeki pin kontakların (bağlantı ve temas iğneleri)iğnelerin dizilimini bulmak demekti.Dizilimi örneklenenRotorun [[rotor]]undizlimi bulununca, daha sonraki işlemde Colossus bilgisayarı ile tekerlek ayarlarının olasılıklarıayarları hesaplanıyordu.
 
Colossus, [[Bletchley Park]]'ın bir bölümü olan Newmanry'de [[matematik]]çi Max Newman başkanlığındaki Lorenz makinesi çözümleme metodlarımetotları bölümü tarafından çalıştırılmaktaydı.
 
==Dış Bağlantılar==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Colossus_bilgisayarı" sayfasından alınmıştır